Merry… Football (vid)

Η συγκλονιστική ανακωχή που επέβαλαν ένα εκατομμύριο στρατιώτες τα Χριστούγεννα του 1914 και γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία του ποδοσφαίρου.

Του Τάσου Επιτρόπου*

Ο εκ των κορυφαίων αρχιτεκτόνων, Λουντ Φρανκ Ράιτ μιλώντας κάποτε στο αμερικανικό Κογκρέσο εξέφρασε την άποψη πως «η αλήθεια είναι πιο σημαντική και από τα ίδια τα γεγονότα». Τα μεσάνυχτα της 24ης Δεκεμβρίου 1914, τέσσερις μήνες μετά από την έναρξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου, η «αλήθεια» ξεπέρασε τα… σύνορα κάθε λογικής και τα πολεμικά ανακοινωθέντα πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος, γνωστός ως Μεγάλος Πόλεμος, διήρκεσε από τον Αύγουστο του 1914 μέχρι τις 11 Νοεμβρίου 1918. Σ αυτό το διάστημα χάθηκαν εννέα εκατομμύρια ζωές. Ο χάρτης της Ευρώπης άλλαξε ριζικά και οδηγήθηκαν σε κατάρρευση τέσσερις αυτοκρατορίες: η Γερμανική, η Ρωσική, η Οθωμανική και η Αυστροουγγαρία. Ο Μεγάλος Πόλεμος ήταν ο σκληρότερος και φονικότερος απ όσους η ανθρωπότητα είχε ζήσει μέχρι τότε. Έκρυβε οδυνηρές εκπλήξεις ακόμα και γι αυτούς που ήταν ατσαλωμένοι στη φρίκη του πολέμου. Στην καρδιά του δυτικού μετώπου, κοντά στην πόλη Λιλ της Γαλλίας, εκεί όπου ο θάνατος και η ζωή ακροβατούσαν σε τεντωμένο σχοινί, η Γέννηση του Θεανθρώπου σκέπασε τα όποια γεγονότα και αντιπαραθέσεις.

Οι στρατιώτες έχοντας συμπληρώσει ένα εξάμηνο στα χαρακώματα, δίχως να τολμούν να ξεμυτίσουν, ξαφνικά επιβάλλουν «ανακωχή» τραγουδώντας από την προηγούμενη νύχτα χριστουγεννιάτικα τραγούδια μαζί με τους αντιπάλους τους, ενώ η Ημέρα των Χριστουγέννων τους βρήκε να παίζουν, να καπνίζουν και να ανταλλάσσουν δώρα! Ανακωχή και γκολ… Η πρωτοβουλία αυτή έγινε γνωστή ως «Christmas Truce» και σύμφωνα με τον αστικό μύθο, περίπου ένα εκατομμύριο Βρετανοί, Γάλλοι και Γερμανοί στρατιώτες, σε μήκος 800 χιλιομέτρων, έγιναν μια αγκαλιά! Κατά τη διάρκεια της στιγμιαίας και τόσο σπάνιας ανακωχής μία ομάδα Γερμανών στρατιωτών νίκησε 3-2 τους αντιπάλους τους Άγγλους. Μη φαντάζεστε τίποτε οργανωμένο. Μια αυτοσχέδια πάνινη μπάλα βρέθηκε και περίπου 50 άτομα άρχισαν να την κλωτσούν. Οι «φίλαθλοι» που είδαν το ιστορικό ματς πανηγύρισαν και τα πέντε γκολ! Ενδεικτικό της γαλήνης που επικρατούσε στις ψυχές των στρατιωτών. Η «αλήθεια» (ζωή) είχε νικήσει τα «γεγονότα» (πόλεμο).  Ένα κουρείο στην «ουδέτερη ζώνη» Ορισμένοι από εκείνους που έζησαν το ιστορικό περιστατικό της 25ης Δεκεμβρίου 1914, υποστηρίζουν ότι η επικοινωνία μεταξύ των εμπολέμων διευκολύνθηκε επειδή πολλοί Γερμανοί είχαν εργαστεί προπολεμικά στη Βρετανία, σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Μπράιτον, το Μπλάκπουλ. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που οι οικογένειές τους βρίσκονταν ακόμα στο νησί. Ανήμερα τα Χριστούγεννα οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι από τα χαρακώματα κι άρχισαν να κατευθύνονται προς το μέρος των Άγγλων, που τους αντέγραψαν αυθόρμητα… Γίνεται λόγος και για έναν Βρετανό στρατιώτη, που αξιοποίησε εμπορικά την κατάσταση, όντας επιχειρηματικό πνεύμα. Ως πολίτης ασκούσε το επάγγελμα του κουρέα. Έτσι, βλέποντας γύρω του τόσα ακούρευτα κεφάλια έστησε στην «ουδέτερη ζώνη» ένα μικρό κουρείο. Αδιαφορούσε για την εθνικότητα του… πελάτη. Χρέωνε δύο τσιγάρα το κούρεμα!

Ξάγρυπνος στο κρύο. Ένας άλλος στρατιώτης, ο Κουρτ Τσέμις σε μια αφήγησή του εξιστορεί: «Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Άγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Άγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την πέρασα ξάγρυπνος. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα». Ο Τσέμις επέζησε του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Έχασε τη ζωή του περί τα τέλη του Β Παγκοσμίου Πολέμου, αιχμάλωτος των συμμάχων. Παρ όλα αυτά, υπήρξαν και κάποιοι που (παρ)έμειναν στα χαρακώματα, αρνούμενοι την όποια «συμφιλίωση». Ένας Αυστριακός δεκανέας, τόνιζε μετά μανίας πως «τέτοιες συνεννοήσεις θα έπρεπε να απαγορεύονται αυστηρά». Μερικά χρόνια αργότερα, ο δεκανέας αυτός θα αποκτούσε τεράστια φήμη. Το όνομά του ήταν Αδόλφος Χίτλερ… Η ταινία «Καλά Χριστούγεννα» (Joyeux Noël), γαλλογερμανικής παραγωγής 2005, σε σκηνοθεσία Κριστιάν Καριόν, με τους Νταϊάν Κρούγκερ, Μπένο Φουρμάν, Γκιγιόμ Κανέ κ.ά., αποδίδει με γλαφυρό τρόπο την ιστορική εκείνη μέρα, όπου οι εκατομμύρια πολεμιστές «αγνόησαν» την αποστολή τους κι έστω για μία ημέρα αισθάνθηκαν Χριστιανοί… Η ταινία βασίστηκε στο βιβλίο του ιστορικού Μίχαελ Γιουργκς, το οποίο έχει τίτλο «Der Kleine Frieden im Grossen Krieg» (Η Μικρή Ειρήνη στον Μεγάλο Πόλεμο) κι εκεί ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αδημοσίευτες επιστολές και ημερολόγια Γερμανών που βρίσκονταν τότε στα χαρακώματα. Σύμφωνα με αυτές οι μπάλες που χρησιμοποιήθηκαν για τους ποδοσφαιρικούς… αγώνες ήταν αυτοσχέδιες από άχυρο δεμένο με σπάγκο ή άδεια κονσερβοκούτια! Το ίδιο πρόχειρα ήταν και τα γκολπόστ για τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ξύλα, χλαίνες και κράνη. Άλλα ματς διεξάγονταν με 50 παίκτες και άλλα με 10. Τα περισσότερα ήταν διάρκειας περίπου μίας ώρας. Έπειτα, οι παίκτες που για μέρες είχαν στερηθεί τον ύπνο, έπεφταν εξαντλημένοι στο παγωμένο έδαφος αναζητώντας λίγη ξεκούραση. Ήταν μια εκεχειρία που ξεκίνησε πρόχειρα, από ένα σημείο, άγνωστο που. Προτού περάσουν λίγες ώρες όμως, είχε επεκταθεί με ταχύτητα σε ολόκληρο το Δυτικό Μέτωπο, όπου μάχονταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο στρατιώτες !

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΤΡΕΪΛΕΡ ΤΗΣ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

Ο Τάσος Επιτρόπου είναι δημοσιογράφος και Συντονιστής τηςΕΡΑσπορ.