Χτίζοντας – γκρεμίζοντας τείχη: Τρεις ταινίες για τα σύνορα του Μεξικού

Ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα, ιδιαίτερα επίκαιρο μετά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για φράχτες στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού, παρουσιάζει η Πολιτική – Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής.

Θέμα του αφιερώματος: Χτίζοντας – γκρεμίζοντας τείχη Τρεις ταινίες για τα σύνορα του Μεξικού.
Eπιμέλεια – παρουσίαση: Δημήτρης Λένης, με ημερομηνία έναρξης την Παρασκευή 3 Μαρτίου.
H Λέσχη βρίσκεται Στρατηγοπούλου 7 και Μαυρικίου (Χ. Τρικούπη, στάση Λασκάρεως).

Όπως αναφέρουν οι διοργανωτές: “Τα τείχη πέθαναν πριν από πολλά χρόνια, όταν τα ξεπέρασε η ιστορία. Κι όμως, σε πολλά μέρη του κόσμου (ξανα)χτίζονται· τείχη στα σύνορα των αναπτυγμένων χωρών για να σταματήσουν τους φτωχούς, τείχη που όμως τελικά δεν πετυχαίνουν τον σκοπό τους – ακόμη: η ιστορία δεν γυρίζει πίσω.

Με αφορμή το τείχος που θέλει να υψώσει ο Τραμπ στα τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού, που ίσως και να είναι τα πιο διάσημα σύνορα του κόσμου (ή πάντως αυτά που έχουν πρωταγωνιστήσει στις περισσότερες ταινίες),  η Πολιτική – Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής προβάλλει τρεις ταινίες αμερικανικής παραγωγής σχετικά με αυτά. Σας καλούμε στη συζήτηση που οι ταινίες αυτές δίνουν αφορμή να ξεκινήσει”.

Sleep Dealer
Άλεξ Ριβέρα, 2008
Παρασκευή 3 Μαρτίου, 8:30 μ.μ.

Ας υποθέσουμε ότι κάποια στιγμή, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, το τείχος στα σύνορα του Μεξικού έχει χτιστεί και είναι εντελώς αποτελεσματικό. Ποιος θα κάνει τις βρόμικες δουλειές που τώρα κάνουν οι παράνομοι μετανάστες για πενταροδεκάρες;

Ο Άλεξ Ριβέρα, ζώντας στο σύνορο μεταξύ ντόπιου και ξένου –ο ίδιος είναι Αμερικανός, γιος μετανάστη στη Νέα Υόρκη–, φτιάχνει με τον «έμπορο του ύπνου» ένα εντυπωσιακό νουάρ επιστημονικής φαντασίας για τον πολιτισμό των συνόρων, τα «drones» και την υποκατάσταση της ζωντανής από νεκρή εργασία, την απανθρωποποίηση των μεταναστών από την τεχνολογία. Ταινία σχεδόν μηδενικού προϋπολογισμού, καταφέρνει παρ’ όλα αυτά να μιλήσει, και μάλιστα με συναρπαστικό τρόπο, για όλα όσα δεν καταφέρνει να μιλήσει το μέσο μπλοκμπάστερ όπως οι Εκδικητές (που μπορεί να έχει πολύ καλύτερα εφέ, αλλά είναι όχι μόνο άδειο από νόημα αλλά και βαρετό).

Τι θα γινόταν αν στον Πόλεμο των άστρων η γαλαξιακή αυτοκρατορία ήταν οι ΗΠΑ και τα θύματα των οικονομικών και μεταναστευτικών πολιτικών της ήταν οι αντάρτες; Όποιος ενδιαφέρεται για την απάντηση είναι ευπρόσδεκτος στην προβολή…

Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση για την ταινία, και για το αφιέρωμα συνολικά, με τον Δημήτρη Λένη και τη –μέσω σκάιπ– συμμετοχή του Αμερικανού μαρξιστή φιλοσόφου Τζέισον Ρηντ και της Χριστιάνας Μόσχου, διδακτορικής φοιτήτριας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βερακρούζ.

Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους
Ήθαν και Τζόελ Κοέν, 2007
Παρασκευή 10 Μαρτίου, 8:30 μ.μ.

Είναι περίεργο πόσο πολύ η ταινία αυτή ταυτόχρονα κληρονομεί και αποδομεί το κλασικό γουέστερν. Η υπόθεση διαδραματίζεται στα σύνορα του Τέξας τη δεκαετία του ’80, μια εποχή που το μεγάλο διασυνοριακό εμπόριο ναρκωτικών γνώριζε την πρώτη του δόξα. Μερικά ματωμένα εκατομμύρια, ένας πληρωμένος δολοφόνος που προσπαθεί να ξεχωρίσει την τύχη από την αναγκαιότητα, ένας γέρος σερίφης που δεν φαίνεται να του έχει μείνει πια καμιά πατρίδα, το άγονο τοπίο κινηματογραφημένο με το τρυφερό βλέμμα των παλιών τεχνιτών του Χόλλυγουντ, η βία που αναπαριστάνεται λεπτομερειακά και με μαύρο χιούμορ.

Αλλά κυρίως τα σύνορα, τα όρια μεταξύ ηθικής και εγκλήματος, κυνηγού και κυνηγημένου, μοίρας και απόφασης, ανθρώπου και ζώου προς σφαγή, σύνορα που διαρκώς καταπατούνται, σβήνονται και ξαναγράφονται, αλλάζουν και μένουν διαρκώς και για πάντα ακαθόριστα και διαπερατά, καθώς η ιστορία ελίσσεται με ακρίβεια καλοκουρδισμένου ρολογιού. Ίσως η καλύτερη ταινία των αδερφών Κοέν.

Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα
Τόμμυ Λη Τζόουνς, 2005
Παρασκευή 17 Μαρτίου, 8:30 μ.μ.

Ο Μελικιάδες Εστράδα είναι ένας βοσκός (στα ελληνικά καουμπόι) και παράνομος μετανάστης στο Τέξας που τον πυροβολεί και τον σκοτώνει ένας συνοριακός φρουρός. Η ταινία είναι η ιστορία της επιστροφής της σορού του στην πατρίδα του από την άλλη μεριά των συνόρων.

Το αρχικό περιστατικό της δολοφονίας είναι πραγματικό γεγονός που συνέβη το 1995, όταν μια περίπολος σκότωσε έναν –όπως αποδείχτηκε μετά– Αμερικανό πολίτη επειδή νόμισε ότι ήταν Μεξικανός «λαθρομετανάστης». Οι δολοφόνοι ουδέποτε είχαν περιπέτειες με τη δικαιοσύνη, δείχνοντας έτσι ότι όχι μόνο το «πρόβλημα» των συνόρων είναι παλιότερο από τον πρόεδρο Τραμπ, αλλά επίσης ότι η αμερικανική δικαιοσύνη στέκεται διαχρονικά στο ύψος της, αθωώνοντας συστηματικά τους δολοφόνους που είναι στη δούλεψη του κράτους.

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τόμμυ Λη Τζόουνς είναι μια εντυπωσιακή στη φορμαλιστική της απλότητα ταινία, που προχωράει βαθιά στην αφήγηση ενός μύθου για την ταυτότητα, την ενοχή και τη συγχώρεση.

Σχετικές ειδήσεις:
Χιλιάδες διαδήλωσαν στο Μεξικό κατά του Ντόναλντ Τραμπ

Ο Τραμπ υπέγραψε το διάταγμα για την ανέγερση του τείχους (video+upd)