Η προσέγγιση Ελλάδας – πΓΔΜ στο θέμα της ονομασίας στο διεθνή Τύπο

Εκτενείς αναφορές κάνει ο διεθνής Τύπος στις εξελίξεις γύρω από το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ και τον αντίκτυπό της στην Ελλάδα, μετά τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης.

«Η Ελλάδα και η πΓΔΜ κατέληξαν σε ιστορική συμφωνία για την επίλυση της μεταξύ τους διένεξης σχετικά με την ονομασία της βαλκανικής χώρας που επί δεκαετίες έχει διαταράξει τις σχέσεις των δύο γειτόνων», σχολιάζει το πρακτορείο Reuters. «Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, η επίσημη ονομασία της χώρας του θα είναι “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”. Ο κ. Ζάεφ είπε πως η συμφωνία θα ανοίξει τον δρόμο για ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, που μέχρι τώρα είχε εμποδιστεί από τις ελληνικές αντιρρήσεις. Επίσης, δήλωσε ότι η συμφωνία θα επισφραγιστεί σε προσεχή συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα. Η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των δύο χωρών, αλλά και να υποβληθεί σε δημοψήφισμα στην πΓΔΜ, διαδικασίες που θα αποτελέσουν δύσκολες δοκιμασίες και για τους δύο ηγέτες.

«Σήμερα είναι μια σκληρή μέρα για την “Δημοκρατία της Μακεδονίας”. Μόλις παρακολουθήσαμε μια συνέντευξη Τύπου, όπου η ήττα παρουσιάστηκε σαν πλαστή νίκη», δήλωσε ο Χρίστιαν Μίκοσκι, επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου κόμματος VMRO-DPMNE.

«Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη ιστορική βαρύτητα και αξία για την Ελλάδα είναι ότι με τη συμφωνία αυτή οι βόρειοι γείτονές μας δεν έχουν και δεν μπορούν να αξιώνουν οποιαδήποτε σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό της Μακεδονίας», ανέφερε ο κ. Τσίπρας σε τηλεοπτικό διάγγελμά του. Οι Έλληνες ωστόσο δεν φαίνονται ενθουσιασμένοι για μια συμφωνία που περιλαμβάνει τη χρήση του όρου “Μακεδονία” από τους γείτονές τους. Τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης επέκριναν την τακτική του κ. Τσίπρα, ενώ ακόμη και ο κυβερνητικός εταίρος του, οι ΑΝΕΛ, έχουν δηλώσει ότι δεν θα στηρίξουν συμφωνία που θα περιλαμβάνει τον όρο. Ωστόσο, ο αριστερός ηγέτης της Ελλάδας έχει πιθανότητες να αποσπάσει την υποστήριξη των κεντροαριστερών κομμάτων.

«Θέλουμε να είμαστε μέρος της λύσης», δήλωσε στέλεχος του ΚΙΝΑΛ. Η Βουλγαρία, που ασκεί την προεδρία της ΕΕ και συνορεύει με τις δύο χώρες, ανακοίνωσε πως με τη συμφωνία ανοίγει ο δρόμος για την έναρξη ενταξιακών συνομιλιών της ΠΓΔΜ, τονίζοντας ότι η νέα ονομασία δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για εδαφικές διεκδικήσεις, ή ισχυρισμούς που αφορούν γλώσσα, πολιτισμό, ιστορία ή ταυτότητα.

«Η πΓΔΜ κατέληξε σε προκαταρκτική συμφωνία με την Ελλάδα για τον τερματισμό της μακροχρόνιας διένεξής τους σχετικά με την ονομασία της χώρας, ελευθερώνοντας τον δρόμο για ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ», τονίζει το πρακτορείο Bloomberg. Η νέα ονομασία θα είναι «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», όπως ανέφεραν οι δύο ηγέτες σε χωριστές τους δηλώσεις σε Αθήνα και Σκόπια. Και οι δύο πρέπει πλέον να αναζητήσουν κοινοβουλευτική στήριξη για να υλοποιηθεί η συμφωνία. «Έχουμε μια συμφωνία ιστορικών διαστάσεων. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι στο Συμβούλιο της ΕΕ της 28ης Ιουνίου θα ληφθεί απόφαση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι στις 12 Ιουλίου στις Βρυξέλλες, η “Μακεδονία” θα λάβει πρόσκληση για να καταστεί μέλος». Ο Τσίπρας δήλωσε πως η χώρα του θα στηρίξει και τις δύο επιθυμίες του Zάεφ, αρκεί να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα της χώρας. «Με τη συμφωνία επιτυγχάνεται ο πλήρης διαχωρισμός μεταξύ της ελληνικής Μακεδονίας και των βόρειων γειτόνων μας», ανέφερε σε τηλεοπτικό διάγγελμά του. Ωστόσο, τους δύο ηγέτες αναμένει δύσκολη πορεία μέχρι την έγκριση της συμφωνίας», εκτιμά το Bloomberg.

Η πΓΔΜ συμφώνησε να αλλάξει την ονομασία της ώστε να επιλυθεί η μακροχρόνια διένεξη με την Ελλάδα, όπως ανακοίνωσαν οι δύο χώρες, με την Ελλάδα να δηλώνει ότι θα άρει τις αντιρρήσεις της για ένταξη της γειτονικής χώρας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, εφόσον εγκριθούν επίσημα οι αλλαγές», γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Α. Τσίπρας, ανακοίνωσε ότι η νέα ονομασία θα είναι Severna Makedonija, ή Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. «Επιλύουμε διένεξη 25 ετών, που μας κρατούσε μακριά από την ευημερία», δήλωσε από την πλευρά του ο Ζόραν Ζάεφ. Η συμφωνία αποτελεί κατάληξη των επί 25 έτη μεσολαβητικών προσπαθειών του ΟΗΕ. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι διαπραγματεύσεις σημείωσαν πρόοδο με τις δυτικές κυβερνήσεις να ελπίζουν σε ένταξη της “Μακεδονίας” στις διεθνείς συμμαχίες, ώστε να σταθεροποιηθούν τα δυτικά Βαλκάνια. Η συμφωνία απέχει πολύ από τού να είναι βέβαιη, αφού πρέπει να εγκριθεί από τα κοινοβούλια των δύο χωρών και να υποβληθεί σε δημοψήφισμα στην πΓΔΜ, πιθανότατα τον Σεπτέμβριο. Οι αντιρρήσεις της αντιπολίτευσης στις δύο χώρες ίσως προκαλέσουν εμπόδια.

Ο Π. Καμμένος, κυβερνητικός εταίρος του κ. Τσίπρα, επανέλαβε χθες την αντίθεση του κόμματός του σε συμφωνία που θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με τη συμφωνία. Ο ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας, Κ. Μητσοτάκης, επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να εκφράσει τις ανησυχίες του για τον χειρισμό των διαπραγματεύσεων εκ μέρους της κυβέρνησης, ενώ κάλεσε τον κ. Τσίπρα να μην υπογράψει μια κακή, όπως την χαρακτήρισε, συμφωνία, που περιλαμβάνει «απαράδεκτες εθνικές υποχωρήσεις» και που θα διχάσει τους Έλληνες», καταλήγει η αμερικανική εφημερίδα.

Η Ελλάδα και η «Μακεδονία» συμφώνησαν να μετονομαστεί η βαλκανική χώρα σε «Βόρεια Μακεδονία», ώστε να τερματιστεί η 27χρονη πικρόχολη διαμάχη και να ανοίξει ο δρόμος για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, σημειώνει η Wall Street Journal. Η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των δύο χωρών και θα υποβληθεί σε δημοψήφισμα στην “Μακεδονία”. Εθνικιστές και από τις δύο πλευρές είναι αντίθετοι σε οποιονδήποτε συμβιβασμό και ενδέχεται να εκτροχιάσουν τη συμφωνία. Ο συμβιβασμός επιτεύχθηκε μετά από μήνες διαπραγματεύσεων και διπλωματικές πιέσεις εκ μέρους των ΗΠΑ, της Γερμανίας και των ευρωπαϊκών θεσμών. Οι ηγέτες των δυτικών δυνάμεων πίεσαν σθεναρά τις δύο χώρες να εκμεταλλευτούν την καλύτερη πολιτική ευκαιρία που είχε μέχρι τώρα παρουσιαστεί, ώστε να επιλυθεί μια από τις πλέον ακανθώδεις διενέξεις στην Ευρώπη.

Ενδεχόμενη είσοδος της “Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ θεωρείται στις δυτικές πρωτεύουσες σαν ζωτικό βήμα για την σταθεροποίηση των Βαλκανίων. Η περιοχή έχει γίνει αρένα έντονου ανταγωνισμού μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας. Πάντως η συμφωνία προσκρούει σε πολιτικά εμπόδια. Οι ψηφοφόροι στην “Μακεδονία” πρέπει να εγκρίνουν τη νέα ονομασία σε δημοψήφισμα. Κατόπιν, το κοινοβούλιο πρέπει να αλλάξει το Σύνταγμα με πλειοψηφία δύο τρίτων. Η κυβέρνηση δεν διαθέτει τις απαραίτητες ψήφους και ίσως καταφύγει σε πρόωρες εκλογές, επιδιώκοντας ισχυρότερη πλειοψηφία. Στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει οπωσδήποτε να τερματιστεί η διένεξη, ο κυβερνητικός εταίρος του, οι εθνικιστές ΑΝΕΛ είναι αντίθετοι και ο κ. Τσίπρας θα χρειαστεί στήριξη από την αντιπολίτευση. Για τον υπόλοιπο κόσμο, η διένεξη για την ονομασία θεωρείται ένας εκνευριστικός γρίφος, όμως στα Βαλκάνια ανακινεί έντονα συναισθήματα», καταλήγει η αμερικανική εφημερίδα.

«Ένα Νέο όνομα για τη “Μακεδονία” τερματίζει αντιπαράθεση τριών δεκαετιών με την Ελλάδα», γράφουν οι Τάιμς του Λονδίνου, εκτιμώντας πάντως ότι «δεν αποκλείεται, η συμφωνία να εκτροχιαστεί από σκληροπυρηνικούς και στις δύο χώρες που απορρίπτουν το συμβιβασμό».

«Η συμφωνία συνιστά σπάνια επιτυχία για την ΕΕ σε μια ασταθή περιοχή όπου η ρωσική, τουρκική και κινεζική επιρροή μεγαλώνουν», γράφουν οι Financial Times.«Η Ελλάδα συμφωνεί να αναγνωρίσει τη γειτονική της χώρα ως Bόρεια Μακεδονία –η συμφωνία για την ονομασία ανοίγει το δρόμο στην τελευταία για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Ωστόσο οι δυο ηγέτες θα αντιμετωπίσουν προκλήσεις τους επόμενους μήνες κατά τη διαδικασία οριστικοποίησης κεφαλαίων της συμφωνίας για την οποία θα απαιτηθεί κοινοβουλευτική στήριξη».

«Η “Μακεδονία” αλλάζει το όνομά της για να θέσει τέλος στην 27χρονη αντιπαράθεση με την Ελλάδα», γράφει η βρετανική Telegraph. «Οι δύο χώρες έφθασαν σε μια ιστορική συμφωνία την Τρίτη για να λήξουν μια πικρή 27χρονη ονοματολογική διαμάχη που είχε κρατήσει το μικρότερο και νεότερο κράτος εκτός διεθνών θεσμών όπως το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. χαιρέτισαν την εξέλιξη καθώς θα συμβάλλει στην εδραίωση της περιφερειακής ειρήνης και σταθερότητας. Η Ελλάδα είχε απαιτήσει εδώ και καιρό από τον βόρειο γείτονά της να αλλάξει ή να τροποποιήσει το όνομά του για να την αποφυγή οποιασδήποτε διεκδίκησης και την αρχαία κληρονομιά στην περιοχή της βόρειας Ελλάδας που ονομάζεται Μακεδονία, γενέτειρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αμφότεροι οι πρωθυπουργοί αντιμετώπισαν διαφωνίες στο εσωτερικό των χωρών τους».

Όπως τονίζει ο Guardian «τόσο για τον Τσίπρα όσο και για τον Ζάεφ χρειάστηκε πολιτικό θάρρος για να φθάσουν τόσο μακριά. Η εθνικιστική αντίδραση και στις δυο χώρες αναμένεται να είναι έντονη καθώς οι επικριτές ήδη χλευάζουν τη συμφωνία ως πράξη προδοσίας».

«Η Severna Macedonia γεννήθηκε: η Αθήνα και τα Σκόπια ανακοινώνουν συμφωνία για το όνομα, μεταδίδει το δίκτυο Al Jazeera. Η Ελλάδα και η πΓΔΜ ανακοίνωσαν μια ιστορική συμφωνία για το όνομα της δεύτερης, προλειαίνοντας το δρόμο για μια τελική συμφωνία μετά από 27ετή αντιπαράθεση…Η λύση στην ονοματολογική αντιπαράθεση είναι καλά νέα που τα Βαλκάνια έχουν χρειάζονται απεγνωσμένα».

«Μετά από 27 χρόνια πολιτικό-σημασιολογικής διένεξης, η Αθήνα και τα Σκόπια κατέληξαν σε συμφωνία την Τρίτη 12 Ιουνίου σχετικά με το όνομα της “Μακεδονίας”, αλλά και από τις δύο πλευρές των συνόρων, ο συμβιβασμός αυτός καταπολεμάται από τους εθνικιστές», γράφει η γαλλική Le Monde. Η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ και ύστερα να τεθεί σε δημοψήφισμα. Το διακύβευμα με τη διευθέτηση της ονομασίας για τη “Μακεδονία”, είναι να επιτευχθεί συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα τέλη Ιουνίου για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. και να πετύχει μία πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ κατά τη Σύνοδο κορυφή της Ατλαντικής Συμμαχίας στις 11 και 12 Ιουλίου.

Από τη σκοπιά της Αθήνας μια τέτοια συμφωνία δίνει τέλος σε οποιασδήποτε αξίωση από το γειτονικό κράτος, της κληρονομιάς του Μεγάλου Αλέξανδρου, του οποίου η Ελλάδα διεκδικεί την αποκλειστικότητα. Πάνω απ’ όλα, πρέπει να κατοχυρώσει την απουσία οποιασδήποτε εδαφικής βλέψης από τη πΓΔΜ στην ελληνική περιοχή της Μακεδονίας», καταλήγει η γαλλική εφημερίδα.

Από την πλευρά της η Liberation γράφει ότι «Αθήνα και Σκόπια κατέληξαν τελικά σε συμφωνία για το όνομα της πΓΔΜ μετά από μια 27χρονη διαμάχη, καθιστώντας δυνατό ένα ξεμπλοκάρισμα της ένταξης της μικρής πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ».

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung -η συντηρητική εφημερίδα της Φραγκφούρτης, κατά κανόνα εξαιρετικά επικριτική απέναντι στον Έλληνα πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του, αυτή τη φορά τον επαινεί σε σχόλιό της με τίτλο «Ο ηγέτης Τσίπρας»

Η FAZ γράφει: «Με τη συμφωνία για το ονοματολογικό έχει καταστεί εφικτή μια λύση σε αυτή τη διένεξη. Με αυτή τη συμφωνία ο Τσίπρας και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έχουν ήδη κατορθώσει κάτι που οι προκάτοχοί τους δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να κάνουν. Βεβαίως παίζουν και εσωπολιτικοί υπολογισμοί έναν ρόλο σε αυτό το εγχείρημα εξωτερικής πολιτικής, όμως πότε και πού θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Ό,τι άποψη κι αν έχει κανείς γι’ αυτόν, ο Τσίπρας απέδειξε ότι διαθέτει το θάρρος ενός ηγέτη. Γι’ αυτό αξίζει αναγνώριση και στήριξη. Διότι το ονοματολογικό ζήτημα δεν έχει λυθεί ακόμη».στη διαδικασία επίλυσης του ονοματολογικού.

Όπως εκτιμά σε ρεπορτάζ της η FAZ , «η “Μακεδονία” και η Ελλάδα συμφώνησαν σε έναν οδικό χάρτη για την επίλυση της αντιπαράθεσης για την ονομασία. Ωστόσο η συμφωνία μπορεί ακόμη να αποτύχει – και από τις δύο πλευρές». Για την πλευρά της ΠΓΔΜ αναφέρονται κυρίως οι δυσκολίες που κρύβει το σχεδιαζόμενο δημοψήφισμα, ενώ σε ό,τι αφορά την Ελλάδα γίνεται λόγος για την αντίσταση της αντιπολίτευσης και ειδικότερα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο αρθρογράφος ασκεί οξεία κριτική στην τοποθέτηση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, σχολιάζοντας ότι «σε αυτήν την περίπτωση εκφράστηκε μέσω αυτού η παλιά Ελλάδα – εκείνη η Ελλάδα που απέτυχε και είχε οδηγήσει στην εξουσία τον Τσίπρα».

Ο γερμανικός Τύπος αποτιμά θετικά τη συμφωνία στο ονοματολογικό μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων.

Η Süddeutsche Zeitung κάνει λόγο για «Λύση με τέσσερα γράμματα», αναφερόμενη στο πρώτο συνθετικό του όρου «Βόρεια Μακεδονία», που στα γερμανικά είναι «Nord». Όπως σχολιάζει, «για αυτό το πρόθημα με τέσσερα γράμματα διεξαγόταν σκληρή μάχη επί 27 χρόνια. Αυτή αναμένεται τώρα να αποτελέσει παρελθόν. Επιτέλους! Σίγουρα, η λύση βρίσκεται ακόμη υπό αίρεση επειδή οι εθνικιστές εκατέρωθεν ενδέχεται να υψώσουν για άλλη μια φορά τις γροθιές τους. Τα κοινοβούλια των δύο χωρών πρέπει να δώσουν την έγκρισή τους και στην ΠΓΔΜ πρέπει να κερδηθεί ένα δημοψήφισμα. Ωστόσο μπορεί να ελπίζει κανείς ότι εν τέλει το μέλλον θα είναι για όλους σημαντικότερο από ένα θέατρο σκιών από το παρελθόν».

Η εφημερίδα του Μονάχου τονίζει ότι οι δύο πρωθυπουργοί, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ, «πέτυχαν πράγματι ένα ιστορικό επίτευγμα (…) έκοψαν έναν γόρδιο δεσμό. Για τη Βόρεια Μακεδονία ο συμβιβασμός ανοίγει τον μέχρι σήμερα μπλοκαρισμένο από την Αθήνα δρόμο για ένταξη στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην ΕΕ. Όμως και η Ελλάδα επωφελείται επειδή η επειγόντως απαραίτητη σταθεροποίηση της γειτονικής της χώρας είναι αυτονόητα προς το συμφέρον της (σ.σ. Ελλάδας)».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ