Διημερίδα για τον φιλόσοφο, θεολόγο, μουσουργό, Αγαμέμνονα Μουρτζόπουλο

Την Παρασκευή 13  και το Σάββατο 14  Νοεμβρίου 2015 , το Ιστορικό Αρχείο της  Ι. Μ.  Δημητριάδος , σε συνεργασία με τον Φορέα Πολιτισμού «Μαγνήτων Κιβωτός , για τη διάσωση του Πολιτιστικού αποθέματος» ,  θα  ολοκληρώσουν τις  εκδηλώσεις τιμής  και  μνήμης  στον Αγαμέμνονα  Μουρτζόπουλο. Η διημερίδα θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο «Γιάνης Κορδάτος» , στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο.Η πρώτη τιμητική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο με αναφορά στο Λαογραφικό και ποιητικό έργο του τιμώμενου

Ο Μένιος , ο άνθρωπος που διαμόρφωσε  στοιχεία  της  πνευματικής  ζωής  της  πόλης μας – και όχι μόνο- στα  μεταπολεμικά χρόνια  και  τις  μέρες  μας. Γεννημένος, μεγαλωμένος και γαλουχημένος μουσικά και πνευματικά στο Βόλο, διέθετε από τα νεανικά του χρόνια μια ανήσυχη ψυχοσύνθεση και μια ακατάπαυστη τάση για σπουδή και γνώση. Ο μεγάλος δάσκαλος στις μουσικές του σπουδές υπήρξε ο σπουδαίος μουσικοπαιδαγωγός και από τους κυριότερους εκφραστές της Εθνικής Μουσικής Βασίλης Κόντης. Από αυτόν διδάχθηκε Ανώτερα Θεωρητικά , Σύνθεση και Θεωρητικά Προβλήματα της Τέχνης. Μονωδία και  Πιάνο διδάχτηκε από την εξαίρετη μουσικοδιδάσκαλο Ίρμα Τρίνιγκερ-Ηλιάδου.

Φοιτητής στη Νομική Σχολή Αθηνών, μαθήτευσε κοντά στον Μανώλη Καλομοίρη και του έδειξε τις συνθέσεις και τη μουσικολογική του δουλειά ενώ εκείνος  τον αντιμετώπισε ως ώριμο συνάδελφό του και ομότεχνο. Ταυτόχρονα  υπήρξε ο μοναδικός μαθητής και του Νίκου Σκαλκώτα στην ενορχήστρωση. Το μεγάλο πάθος του ήταν η μουσική και η διδαχή της. Δίδαξε Ανώτερα θεωρητικά στο Ελληνικό Ωδείο, όπου διαμόρφωσε πλειάδα μουσικών συνειδήσεων και ανέδειξε ταλέντα κορυφαία που σήμερα διαπρέπουν στο ελληνικό και διεθνές στερέωμα ως σολίστ, διευθυντές ορχήστρας, ενορχηστρωτές, μουσικολόγοι. Θεωρείται από τους εγκυρότερους μουσικολόγους στη Ευρώπη.

Το βιβλίο του ¨Μουσικολογικά¨ διδάσκεται στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το συνθετικό έργο του περιλαμβάνει κύκλους τραγουδιών (μελοποίηση ποιημάτων Πορφύρα, Μαλακάση και Καβάφη κ.α.), έργα για πιάνο, έργα μουσικής δωματίου, σονάτες, χορωδιακά έργα, καντάτες και ορατόρια, έργα για ορχήστρα. Διεύθυνε για τελευταία φορά τη Συμφωνική Ορχήστρα Βόλου του Βασίλη Κόντη το Νοέμβριο του 1951. Η πανεπιστημιακή του συγκρότηση εκτάθηκε στους  τομείς  της Νομικής, της   Φιλοσοφίας, της Θεολογίας, της  Ιατρικής, της Τέχνης, της Κοινωνιολογίας, της Οικονομίας και των Μαθηματικών. Έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση την οποία και ύμνησε με ποιήματά του. Η επαγγελματική του απασχόληση ήταν η δικηγορία. Ενσάρκωσε την αρετή στον οικογενειακό, κοινωνικό, επιστημονικό και επαγγελματικό βίο. Μέσα από την  αλληλογραφία του διατηρούσε σχέσεις με εξέχουσες πνευματικές προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό . Έγραψε κριτικές μελέτες, εισαγωγές, μονογραφίες κ.α. Σημαντικό μέρος  από το ποιητικό και μουσικό του έργο παραμένει  ανέκδοτο. Η μουσική του δημιουργία έχει μεν ιστορική αφετηρία την εθνική μουσική σχολή, αλλά έχει ως κύριο χαρακτηριστικό το απόλυτα προσωπικό και πρωτότυπο ύφος. Δίκαια χαρακτηρίστηκε ως ο  Ντεμπυσύ και ο Ραβέλ μαζί της Ελλάδας. Έργα του έχουν ερμηνευτεί κατά καιρούς στο Βόλο και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τα προσόντα του επίσης στη διεύθυνση Συμφωνικής ορχήστρας αποκάλυπταν κι εκεί ένα δυναμικό ταλέντο.

Το πρόγραμμα

Παρασκευή  13 Νοεμβρίου 2015 , Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, αμφιθέατρο «Γιάνης Κορδάτος» , ώρα 17.30

17.30 – 18.00: Έναρξη – Χαιρετισμοί επισήμων, συγγενών  και  φορέων

18.00-18.45 Ομιλία του Ομότιμου Καθηγητή Φιλοσοφίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χρήστου Γιανναρά με  θέμα: « Η γνωριμία μου με το Μένιο Μουρτζόπουλο – μια αφορμή για φιλοσοφικές και θεολογικές αναζητήσεις »

18.45 -19.30 Συζήτηση με το κοινό.

19.30-19.45  Προβολή  βίντεο πλαισιωμένου  με μουσική Μένιου Μουρτζόπουλου.

Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2015 , Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, αμφιθέατρο «Γιάννης Κορδάτος» , ώρα 17.30

• -19.30 Στρογγυλή Τράπεζα . «Ο συνθέτης και μουσικολόγος Μένιος Μουρτζόπουλος»

Συμμετέχουν :

• Ο Κωνσταντίνος Καραγκούνης , Επίκουρος Καθηγητής Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής της Ανωτ. Εκκλ. Ακαδημίας Αθηνών Δ/ντής Τομέα Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας της  Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Ι.Μ. Δημητριάδος, με  θέμα : « Φωνή βοώντος εν τη ερήμω… » Ο Μένιος Μουρτζόπουλος προάγγελος της  βυζαντινής  μουσικολογίας στη Μαγνησία.
• Η Δρ Σέβη Μαζέρα Μάμαλη , Πιανίστα , Διδάκτωρ  Μουσικολογίας μ ε θέμα:  «Περί μουσικής»  Ένας  διάλογος με τον Μένιο Μουρτζόπουλο
• Ο Νίκος Χριστοδούλου, Διευθυντής ορχήστρας – Συνθέτης  με  θέμα : Η μουσική δημιουργία του Μένιου Μουρτζόπουλου
• Ο Βύρων Φιδετζής  Αρχιμουσικός, με θέμα:  Η ιδιομορφία της ελληνικής μουσικής και ο Μένιος Μουρτζόπουλος

Τη συζήτηση  θα  συντονίσει ο Αλέξανδρος Δημητρόπουλος, φιλόλογος ,πρ. Γυμνασιάρχης

Στις  19.30 στον ίδιο χώρο θα  πραγματοποιηθεί  Συναυλία αφιερωμένη στη μνήμη  του  Μένιου Μουρτζόπουλου                              από το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο  του Γιώργου Δεμερτζή  τα  εξής έργα:

Α  Μέρος  Το μοιρολόι της Ελλάδας Παναγιάς, σε ποίηση Αγαμέμνονα  Μουρτζόπουλου (1923-2005) Για απαγγελία & κουαρτέτο εγχόρδων (μεταγραφή Φίλιππος Τσαλαχούρης)

1. I.Η νύχτα (το χειμώνα της πείνας)
2. II.Η μνηστή του Θεού (την πρώτη άνοιξη στην Κατοχή)

III.                Η μάνα του Σταυρού (το πρώτο κατοχικό Πάσχα)

Β Μέρος Franz Schubert (1797-1828) Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.14 σε ρε ελάσσονα D. 810 “Ο θάνατος και η κόρη”

1. Allegro
2. Andante con moto

III.                Scherzo (Allegro molto) et Trio

1. Presto

Στο Νέο  Ελληνικό Κουαρτέτο συμμετέχουν :  Γιώργος Δεμερτζής α’ βιολί ,Κατερίνα Κόρδη  β΄ βιολί Δημήτρης Αντωνακάκης   βιόλα, Φώτης Πατσέας  τσέλο

Ο Α. Μουρτζόπουλος υπήρξε εκφραστής του ουμανιστικού πνεύματος στη σύγχρονη εποχή , κάτοχος όλου του ευρωπαϊκού πνεύματος και  πλείστων ευρωπαϊκών γλωσσών. Ο λόγος του ήταν ¨θεϊκός χορτασμός¨ όπως είχε πει για τον ίδιο ο Άγγελος Σικελιανός. Το έργο του, εν πολλοίς  άγνωστο ,αναζητά  μέσα  από την πρωτοβουλία αυτή του Ιστορικού Αρχείου Δημητριάδος , μια  ευκαιρία να  αναδειχθεί , να προβληθεί και να  αξιοποιηθεί επαρκώς . Για  το λόγο ακριβώς  αυτό διοργανώνονται από τον ίδιο φορέα τρείς ανάλογες  εκδηλώσεις για  τον προσεχή Νοέμβριο με αντικείμενα  το φιλοσοφικό, το νομικό και το μουσικό του έργο και ευελπιστούμε  να  προετοιμασθούν και οι πρώτες  εκδόσεις.