Εμπειρίες ζωής που όταν αποτυπώνονται στα μάτια ενός μικρού παιδιού, μένουν ανεξίτηλα γραμμένες στη μνήμη.
Αυτή την εμπειρία μας μεταφέρει η Ευαγγελία Καρούτσου – Τσαντίρη, που στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έφυγε από την ιταλοκρατούμενη Ικαρία, κάνοντας το δύσκολο ταξίδι της προσφυγιάς.
-Τί θυμόσαστε από το ταξίδι;
-Φύγαμε νύχτα από τις Κάτω Ράχες από το Να, με μία βαρκούλα που είχε μέσα 13 άτομα. Ταξιδέψαμε όλη τη νύχτα και το πρωί φτάσαμε απέναντι, δεν θυμάμαι καλά πώς έλεγαν το μέρος. Ξεκινήσαμε ποδαρόδρομο φορτωμένοι με ό,τι πράγματα είχαμε, μέχρι να φτάσουμε στο Κουσάντασι. Στο δρόμο μας συναντούσαν Τούρκοι αλλά δεν μας πειράξανε. Όταν φτάσαμε στο Κουσάντασι μας έβαλαν σε μία μάντρα. Εκεί μας κράτησαν 2-3 μέρες, εγώ μάλιστα που ήμουν μικρή βγήκα μία μέρα έξω στα κρυφά και ζητιάνεψα και οι Τουρκάλες με φόρτωσαν με καρβέλια ψωμιά και μεγάλα κομμάτια τυρί και τα πήρα και τα πήγα μέσα και τα φάγαμε όσοι ήμασταν.
-Η συνέχεια ποιά ήταν;
-Μετά μας έβαλαν σε λεωφορείο και μας πήγαν στον Τσεσμέ, εκεί μας πήγαν σε ένα βουνό σε τσαντήρια, ελαιώνας ήταν και τσαντιρωθήκαμε και μείναμε τέσσερις μήνες. Μας δίνανε κάτι και τρώγαμε, δεν θυμάμαι τι ήταν γιατί ήμουν πολύ μικρή. Είχε πάρα πολύ κόσμο εκείνο τον καιρό και μας έβαλαν σε λεωφορεία και μας πήγαν στη Σμύρνη. Εκεί ο Έλληνας πρόξενος μας έβαλε σε ένα χάνι και μείναμε κάμποσες μέρες., μας έδιναν και φαγητό και τρώγαμε.
Από εκεί και ύστερα άρχισε το μαρτύριο, με τρένα και μας τράβηξαν προς τα κάτω, Χαλέπι, Χάιφα, κλπ. Μας καταγράψανε πού θέλουμε να πάμε, η μητέρα μου επειδή είχε αδελφή στην Αίγυπτο και ο άνδρας της ήταν στο προξενείο, ζήτησε να πάμε εκεί, αλλά δεν μας πήγαν. Μας πήγαν στην Ιερουσαλήμ και είχε εκεί πάρα πολλούς και Καριώτες και Χιώτες, κλπ.
Μας χωρίσανε και άλλους τους πήγαν στην Ιερουσαλήμ, άλλους στη Βηθλεέμ στο μοναστήρι, εκεί πήγαμε και εμείς και μείναμε δύο χρόνια και περάσαμε πάρα πολύ καλά, γιατί η μητέρα μου δούλεψε στο Δεσπότη και έπαιρνε και κάποια χρήματα, είχαμε το φαγητό μας έδιναν και κάποια λεφτά στο κάθε άτομο, δεν θυμάμαι πόσα.
-Πήγατε σχολείο;
-Πήγαμε σε αραβικό σχολείο, οι δασκάλες μας φερθήκαν πάρα πολύ όμορφα, μας αγαπούσαν, μας έδιναν ρούχα, δεν μας κακοποίησαν, περάσαμε πάρα πολύ καλά.
Μετά τελείωσε το μαρτύριο και ήρθε ένα καράβι που είχε πάει να πάρει και άλλους πρόσφυγες από το Κονγκό στην Αφρική, υπερωκεάνιο το Έρινταν και ήρθαν φορτηγά να μας πάρουν.
Μας φόρτωσαν στα φορτηγά για να πάμε στη Χάιφα και θυμάμαι όταν φεύγαμε από τη Βηθλεέμ, τα παλληκάρια και οι κοπέλες, οι Άραβες, που δεν ήταν σαν αυτούς που λέμε σήμερα τζιχαντιστές, είχε και πολλούς Ορθόδοξους, μας κάνανε δώρα, μας καλούσαν στα σπίτια τους, ήταν πολύ καλοί άνθρωποι, μας συνόδεψαν με τα μηχανάκια τους για πολύ δρόμο και εμείς παιδιά ήμασταν, τραγουδούσαμε και χαλούσαμε τον κόσμο.
Συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος
Όλες οι προηγούμενες αναρτήσεις του αφιερώματος, συγκεντρωτικά στο τέλος της ανάρτησης: Aναγνώριση της ερευνητικής δουλειάς του ert.gr
Διαβάστε στο www.ertnews.gr κάθε μέρα στις 7πμ
18 Σεπτεμβρίου 2017: Από τη Νίσυρο στην Κύπρο και τη Γάζα – Το προσφυγικό ταξίδι της Άννας Κοντοβερού
19 Σεπτεμβρίου 2017: O αντίκτυπος της ιστορίας των Ελλήνων προσφύγων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στις επόμενες γενιές
20 Σεπτεμβρίου 2017: Ι. Ξηρού: Κοινωνήσαμε και φύγαμε πρόσφυγες στο άγνωστο (α΄ μέρος)
21 Σεπτεμβρίου 2017: Ι. Ξηρού: Κοινωνήσαμε και φύγαμε πρόσφυγες στο άγνωστο (β΄ μέρος)
22 Σεπτεμβρίου 2017: Το προσφυγικό ταξίδι της Δέσποινας Βατούγιου – Καντούνη και του Γιάννη Καντούνη
23 Σεπτεμβρίου 2017: Πανορμίτης Κουμνιανός: Κομμάντος του Αιγαίου
24 Σεπτεμβρίου 2017: Από τον Άγιο Φωκά στην Αιθιοπία: Το προσφυγικό ταξίδι της Αργυρώς Σαφού – Κουτσούτη το 1942
25 Σεπτεμβρίου 2017: Ολοκλήρωση της έρευνας για τους Έλληνες πρόσφυγες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος