Διλλήματα εγείρει η προοπτική χρήσης ρομποτικών αυτοκινήτων

Τα αυτόνομα οχήματα, αυτά δηλαδή που με τη βοήθεια της τεχνολογίας μπορούν να φτάσουν μόνα στον προορισμό τους, χωρίς το χειρισμό κάποιου οδηγού, ήταν και παραμένουν ένα υπό πραγματοποίηση «όνειρο», ως προς το μέλλον και την εξέλιξη των οχημάτων του 21ου αιώνα.

Ωστόσο, μια γαλλο-αμερικανική έρευνα γίνεται αφορμή για να τεθούν διλήμματα γύρω από τις παραμέτρους που οφείλουν οι επιστήμονες να λαμβάνουν υπόψη, όταν κατασκευάζουν και θέτουν σε λειτουργία οχήματα που μπορούν να κινηθούν μόνα τους. Και αυτό γιατί σε μια διαδρομή ενδέχεται να συμβούν απρόοπτα που κανένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, όσο καλά προγραμματισμένος και αν είναι, δεν μπορεί να προβλέψει.
Ένα τέτοιο ερώτημα αφορά το τι πρέπει να κάνει ένα αυτόνομο όχημα, προκειμένου να μην πατήσει, κατά λάθος, έναν πεζό, που ίσως να διασχίζει το δρόμο την ώρα της διέλευσης του αυτοκινήτου ή ακόμα και για να μην συγκρουστεί με κάποιο άλλο τροχοφόρο;

-Να διασφαλίσει πρώτα την επιβίωση του οδηγού και των συνεπιβατών του, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα την τύχη του διερχόμενου πεζού η άλλου οδηγού;

-Να δοθεί προτεραιότητα στην επιβίωση του πεζού-άλλου οχήματος- και να «θυσιαστεί», εν προκειμένω, η ζωή και η ασφάλεια του οδηγού και όσων βρίσκονται μαζί του στο όχημα;
Αν δεχτούμε την δεύτερη υπόθεση ως σωστότερη, τότε χρειάζεται να αναρωτηθούμε ποιος θα δεχόταν να μπει στη θέση του οδηγού σε ένα όχημα, που μπορεί να είναι πιο ασφαλές για όσους κινούνται στο περιβάλλον, έξω από αυτό, αλλά ενδέχεται να στερήσει ακόμα και τη ζωή αυτού που βρίσκεται πίσω από το τιμόνι (και όσων επιβαίνουν επίσης στο αυτοκίνητο);

Σύμφωνα με τη μελέτη, ότι οι άνθρωποι γενικά εγκρίνουν τους αλγόριθμους που κάνουν τέτοιους υπολογισμούς κόστους-οφέλους, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο συνολικός αριθμός των θυμάτων σε ένα τροχαίο δυστύχημα, αρκεί να μην βρίσκονται οι ίδιοι μέσα στο όχημα. Με άλλα λόγια, το σκεπτικό είναι: Καλή η θυσία για το κοινό καλό, αρκεί να μην αφορά εμένα…

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Αζίμ Σαρίφ του Πανεπιστημίου του Όρεγκον και τον Ζαν-Φρανσουά Μπονεφόν του Πανεπιστημίου της Τουλούζης, εκτίμησαν ότι αυτό το ηθικό δίλημμα θα επιβραδύνει την ευρύτερη υιοθέτηση της σχετικής «ωφελιμιστικής» τεχνολογίας στα ρομποτικά αυτοκίνητα χωρίς οδηγό.

«Έχουμε να κάνουμε με ένα πρωτόγνωρο ηθικό δίλημμα. Μιλάμε για ένα δικό μας πράγμα, με το οποίο θα αλληλεπιδρούμε κάθε μέρα, γνωρίζοντας όμως ότι αυτό το πράγμα μπορεί να αποφασίσει να μας σκοτώσει σε ορισμένες περιστάσεις. Είμαι σίγουρος ότι δεν θα αγοράζατε μια καφετιέρα, που θα ήταν προγραμματισμένη να εκραγεί στο πρόσωπό σας κάποιες στιγμές», ανέφερε ο Μπονεφόν.

Σύμφωνα με στοιχεία, περίπου το 90% των τροχαίων οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος. Τα αυτόνομα οχήματα θα αποφεύγουν πολλά από αυτά τα τροχαία, όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ορισμένα θα είναι πάντα αναπόφευκτα, οπότε ο αλγόριθμος που ελέγχει το όχημα, θα πρέπει να πάρει αστραπιαία τις αποφάσεις του, «ζυγίζοντας» τις ζωές των επιβατών σε σχέση με εκείνες των πεζών ή των άλλων οδηγών.

«προς το παρόν, δεν φαίνεται να υπάρχει εύκολος τρόπος να σχεδιασθούν αλγόριθμοι που θα συμφιλιώνουν τις ηθικές αξίες με το προσωπικό συμφέρον», δήλωσε σχετικά ο αναπληρωτής καθηγητής Ιγιάντ Ραγουάν του Media Lab του Πανεπιστημίου ΜΙΤ.

Όπως προκύπτει από τη νέα μελέτη, σε θεωρητικό πάντα επίπεδο, τρεις άνθρωποι στους τέσσερις (ποσοστό 76%) θεωρούν ότι είναι πιο ηθικό αν το αυτόνομο αυτοκίνητο θυσιάσει έναν επιβάτη του προκειμένου να σκοτώσει δέκα πεζούς. Όμως όταν οι ίδιοι άνθρωποι ερωτήθηκαν αν, στην πράξη, θα ήθελαν η κυβέρνηση να θεσμοθετήσει με νόμο αυτή την «ωφελιμιστική» προσέγγιση ή αν οι ίδιοι θα αγόραζαν ένα αυτόνομο όχημα με τέτοια «ωφελιμιστική» ηθική, οι περισσότεροι εμφανίσθηκαν αρνητικοί.

Η δημοσίευση της έρευνας έγινε στο περιοδικό “Science”.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ