Επανασυνδέοντας τον Ανθρωπο με τη Φύση μέσω της τεχνολογίας

Πώς μπορούμε να επανασυνδεθούμε με τη Φύση προκειμένου να οικοδομήσουμε ένα διαφορετικό μέλλον; Αυτό το ερώτημα βρίσκεται στην καρδιά του έργου της Naziha Mestaoui που συνδέει το ατομικό με το συλλογικό, εξετάζει τη θέση και τον ρόλο μας στον πλανήτη Γη καθώς και τη σχέση μας με άλλα ζωντανά όντα.

Η Βελγο-Τυνήσια καλλιτέχνης και αρχιτέκτονας εμπνέεται από τον σαμανισμό, τις φυλετικές παραδόσεις, την επιστήμη και την τεχνολογία και ψάχνει για το στοιχείο που μας ενώνει.

«Από παιδί αγαπούσα τις επιστήμες γιατί μας δείχνουν το μέλλον αλλά ταυτόχρονα τις αμφισβητούσα. Στην εφηβεία μου, παθιάστηκα με την κβαντική φυσική επειδή άλλαξε εντελώς την αντίληψη που έχουμε για την πραγματικότητα. Μας έδειξε ότι ό, τι βλέπουμε ή αγγίζουμε αποτελείται από ενέργεια και έχει δονήσεις».

Αμαζόνιος: Μια πηγή αιώνιας έμπνευσης

Το 2011 η καλλιτέχνης ταξίδεψε στον Αμαζόνιο, όπου συνάντησε μια φυλή και έζησε μαζί τους για ένα μήνα. «Είχα την ευκαιρία να πάρω μια γεύση από την πραγματικότητά τους και αυτό άλλαξε τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο. Αυτοί οι ιθαγενείς νιώθουν πως είναι μέρος μιας ενότητας που περιλαμβάνει κάθε ζωντανό οργανισμό. Έχουν τραγούδια για σχεδόν κάθε ζωντανό ον και κάθε τραγούδι έχει δονήσεις που αντιστοιχούν στην ενέργεια του οργανισμού». Με άλλα λόγια, η καθημερινή πραγματικότητα αυτών των κοινωνιών μεταβάλλεται διαρκώς μεταξύ του ορατού (υλικού) και του αόρατου (άυλου).

«Ήθελα να δημιουργήσω ένα έργο χρησιμοποιώντας την τεχνολογία για να μας συνδέσει με την άυλη πλευρά της φύσης. Χρησιμοποίησα Cymatics, τη μελέτη των φαινομένων των κυμάτων (ειδικά του ήχου) και δημιούργησα μια μικρή πισίνα με νερό. Όταν ο Σαμάνος τραγουδούσε υπήρχαν δονήσεις στην επιφάνεια του νερού. Οι αντανακλάσεις στο νερό αλλάζουν χρώμα καθώς επηρεάζονται από τα εγκεφαλικά κύματα του σαμάνου, τα οποία αναλύονται μέσω μιας διεπαφής εγκεφάλου».

1 Beat 1 Tree

Ένα άλλο πρότζεκτ που εξερευνά τα όρια μεταξύ του ορατού και του μη ορατού είναι το “1 Beat 1 Tree”, ένα ψηφιακό έργο τέχνης που προσκαλεί τον επισκέπτη να δημιουργήσει ένα εικονικό δέντρο στο ρυθμό του καρδιακού παλμού του. Για κάθε εικονικό δέντρο που δημιουργείται, ένα πραγματικό δέντρο φυτεύεται σε ένα πρόγραμμα αναδάσωσης.

Στο επόμενο έργο της “1 Heart 1 Tree“, η καλλιτέχνης δημιουργεί ένα ψηφιακό πρόγραμμα που επίσης συνδέεται με ένα πρόγραμμα αναδάσωσης που σκοπό έχει τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης σε τοπικό επίπεδο και να καταπολεμήσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Τον Δεκέμβριο του 2015, το έργο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στον Πύργο του Άιφελ στο Παρίσι για την έναρξη της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα COP21.

«Μεταμόρφωσα τον Πύργο του Άιφελ σε ένα εικονικό δάσος. Μέσω μιας εφαρμογής την οποία μπορούσαν να “κατεβάσουν” άνθρωποι από όλο τον κόσμο και χάρη στην κάμερα των τηλεφώνων τους, μπορούσα να καταγράψω τον καρδιακό τους κτύπο, ο οποίος στη συνέχεια “γέννησε” εικονικά δέντρα. Μαζί με κάθε εικονικό δέντρο, φυτεύεται κι ένα πραγματικό. Αυτή τη στιγμή έχουμε προγράμματα αναδάσωσης και στις πέντε ηπείρους κι έχουμε φυτέψει πάνω από 100.000 δέντρα. Σε κάθε πρόγραμμα, δουλεύω με τους ντόπιους που φυτεύουν τοπικά δέντρα έτσι ώστε να μπορούν να αισθάνονται ότι χτίζουν μαζί ένα συλλογικό μέλλον».

1 Tree 1 Planet

«Αυτή την εποχή εργάζομαι πάνω στο πρότζεκτ “1 Tree 1 Planet” σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Φλώριδας. Μαζί με μια ομάδα γενετιστών μελετώ την έννοια του δέντρου της ζωής. Κατά τη διάρκεια αυτού του έργου, αναλύσαμε το DNA κάθε είδους και εντοπίσαμε ποιο γονιδίωμα είναι κοινό σε όλους τους ζώντες οργανισμούς. Στη συνέχεια απομόνωσα αυτό το γονιδίωμα και δημιούργησα μια μουσική συμφωνία».

Το έργο της έχει παρουσιαστεί σε διάσημα ιδρύματα τέχνης όπως το Κέντρο Georges Pompidou στο Παρίσι, το Μουσείο Φωτογραφίας στο Τόκιο, τη Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης στη Σεβίλλη και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Σαγκάης.

Η Naziha Mestaoui ζει στο Παρίσι αλλά ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με τα έργα της.