Δέκα χρόνια χωρίς τον Γρηγόρη Γρηγορίου

Της Δώρας Χειράκη

Στις 4 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τότε που έφυγε από κοντά μας, σε ηλικία 86 χρόνων, ο πατέρας του ελληνικού νεορεαλισμού, βραβευμένος σκηνοθέτης Γρηγόρης Γρηγορίου. Ένας σημαντικός δημιουργός της Τέχνης του κινηματογράφου, μια σπουδαία προσωπικότητα, ένας αγωνιστής της ζωής και της ελευθερίας.

Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του Γρηγόρη Γρηγορίου (4 Σεπτεμβρίου 2005), ψηφιοποίησε και παρουσιάζει μέσω των ιστοσελίδων www.ert-archives.gr & www.ertnews.gr το επεισόδιο «Γρηγόρης Γρηγορίου» της σειράς ντοκιμαντέρ «Έρωτας των πρώτων πλάνων», παραγωγής 1997.

Στην εκπομπή-αφιέρωμα παρουσιάζεται η ζωή και το έργο του σκηνοθέτη, μέσα από τη δική του αφήγηση. Μιλάει για τα εφηβικά του χρόνια, τη σχέση του με τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία και το θέατρο, τα χρόνια του πολέμου, τη στράτευση και την αιχμαλωσία του.

Εξηγεί πώς άρχισε να αποκτά γνώσεις για τον κινηματογράφο, ποιο ήταν το κλίμα στη μεταπολεμική Αθήνα και τον τρόπο με τον οποίο γυρίζονταν οι ταινίες τότε, πώς έλαβε την απόφαση να ασχοληθεί με την Εβδομη Τέχνη, αλλά και πώς έκανε τα πρώτα του βήματα στον χώρο.

Αναφέρεται στο επίπεδο συνεργασίας που είχε με τις κινηματογραφικές εταιρείες της εποχής, αλλά και στα τεχνικά μέσα που του παρείχαν, τονίζει ότι όλες οι ταινίες του είχαν λογοκριθεί, ενώ παραδέχεται ότι τις αγαπά όλες.

Ακόμη, αποκαλύπτει πτυχές από τη σχέση του με τους ηθοποιούς του, διευκρινίζοντας για ποιο λόγο δεν ήθελε να συνεργάζεται με σταρ, μιλά για το τέλος της κινηματογραφικής του καριέρας και την έναρξη της τηλεοπτικής του σταδιοδρομίας, η οποία ήταν επίσης σημαντική.

Η «Λωξάντρα», οι «Αθάνατες ιστορίες αγάπης», «Ο Καποδίστριας» καθώς και σειρά θεατρικών έργων που σκηνοθέτησε για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση της ΕΡΤ, γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.

Ο γιος του σκηνοθέτη, Στέλιος Γρηγορίου, εξηγεί πόσο συνυφασμένη είναι η ζωή του με το επάγγελμα του πατέρα του και εξιστορεί αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια.
Ο κριτικός κινηματογράφου, Δημήτρης Χαρίτου, κάνει αποτίμηση του έργου του, επισημαίνοντας ότι δύο πρόσωπα σημάδεψαν τον κινηματογράφο, ο Φ. Φίνος και ο Γ. Γρηγορίου.

Ο διευθυντής της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, Θεόδωρος Αδαμόπουλος, εκφράζει τον θαυμασμό του για την προσωπικότητά του καλλιτέχνη, ενώ δηλώνει ότι ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης ήταν αυτός που έφερε το κύμα του νεορεαλισμού στην Ελλάδα με την ταινία του «Πικρό ψωμί».

Ξετυλίγουν αναμνήσεις από τη συνεργασία τους με τον Γρηγόρη Γρηγορίου, ο συνθέτης Γιώργος Κατσαρός και οι ηθοποιοί Ελένη Ζαφειρίου, Χάρρυ Κλυνν, Ξένια Καλογεροπούλου, Τέλης Ζώτος, Πέτρος Φυσσούν, Βούλα Ζουμπουλάκη, Βέρα Κρούσκα.

Παράλληλα προβάλλονται πλάνα από τις ταινίες του «Κόκκινος βράχος», «Πικρό ψωμί», «Απαγωγή της Περσεφόνης», «Τα 201 καναρίνια», «Διωγμός», «Θύελλα στο φάρο», «Όχι κύριε Τζόνσον», «Καλημέρα Αθήνα» και «2000 ναύτες και ένα κορίτσι», από τηλεοπτικές του δουλειές, αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη ζωή του.