Υπέρ τραπεζών ή υπέρ συντάξεων;

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Έχει ενδιαφέρον η διπλή παρέμβαση που σχεδιάζει η κυβέρνηση με τη μείωση των προμηθειών στις τραπεζικές συναλλαγές και την επιβολή τέλους υπέρ των συντάξεων γιατί, εάν πετύχει, θα δείξει ότι υπάρχουν δυνατότητες για λήψη μέτρων τα οποία αποδίδουν έσοδα, χωρίς να έχουν τις ίδιες τοξικές επιπτώσεις με τις λεγόμενες οριζόντιες περικοπές, οι οποίες εφαρμόστηκαν κατά κόρον τα τελευταία χρόνια.

Από τη μία εξετάζονται παρεμβάσεις με τις οποίες θα μειωθούν οι προμήθειες τις οποίες χρεώνουν οι τράπεζες σε κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Εξετάζεται μάλιστα το ενδεχόμενο ένα ποσοστό από τις προμήθειες αυτές να κατευθύνεται στη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού.

Καθώς «ουδέν κακόν αμιγές καλού», η εξάπλωση του πλαστικού χρήματος ήταν ένα από τα καλά των capital controls. Όμως οι προμήθειες που χρεώνουν οι τράπεζες (τους έμπορους και όχι τους καταναλωτές) είναι αρκετά σημαντικές και διαμορφώνονται σε ποσοστό 1-1,8% της αξίας των συναλλαγών.

Είναι γεγονός ότι η έκρηξη του ψηφιακού χρήματος είχε σημαντικό κόστος για τις τράπεζες, ιδιαίτερα καθώς συνέβη σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο λόγω των capital controls. Προμήθειες τέτοιου ύψους, όμως, είναι αρκετά σημαντικές και δείχνουν ανάμεσα σε άλλα και τις αντοχές και τα περιθώρια κέρδους που υπάρχουν στην αγορά, ή τουλάχιστον σε ένα σημαντικό κομμάτι της.

Σκεφθείτε τι θα συνέβαινε εάν γινόταν συζήτηση για επιβολή ενός γενικευμένου τέλους 1-1,8% στις συναλλαγές για τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού. Είναι βέβαιο ότι θα ξεσπούσε… επανάσταση. Η αγορά, όμως, «δέχθηκε» τέτοιες επιβαρύνσεις εν μια νυκτί, προκειμένου να συνεχίσει να κινείται το εμπόριο, όταν τα μετρητά έλλειψαν λόγω των capital controls.

Εχει λοιπόν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε με ποιον τρόπο η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει το ζήτημα των προμηθειών σε συνάρτηση με την προσπάθεια εύρεσης πόρων για τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού.

Η δεύτερη παρέμβαση που μελετά η κυβέρνηση είναι η επιβολή ενός πολύ χαμηλού τέλους με συντελεστή που δεν θα ξεπερνά το ένα τοις χιλίοις (ή 0,1%) σε ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές από ένα ποσό και πάνω, πιθανόν τα 1.000 ευρώ. Στόχος και πάλι να βρεθούν έσοδα για το ασφαλιστικό σύστημα χωρίς να χρειαστεί να κοπούν οι κύριες συντάξεις.

Ένα τόσο χαμηλό ποσοστό φορολόγησης έχει αμελητέα επίπτωση για το συναλλασσόμενο, αλλά μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα στο Κράτος.

Είναι δε ιδιαίτερα σημαντικό να μην κοπούν οι κύριες συντάξεις, όχι μόνο για λόγους κοινωνικούς ή πολιτικούς, αλλά και για καθαρά οικονομικούς.

Εάν κοπούν και άλλο οι συντάξεις, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν άμεσες αρνητικές συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα, αφού το σύνολο των συντάξεων κατευθύνονται στην κατανάλωση. Επομένως, η όποια περικοπή θα μειώσει μεν αντίστοιχα τη δαπάνη των Ταμείων και του κρατικού προϋπολογισμού που τα ενισχύει, αλλά θα αφαιρέσει και από το τζίρο της αγοράς, γεννώντας νέες αλυσιδωτές υφεσιακές συνέπειες, όπως εκείνες που είχαμε συνεχώς τα τελευταία χρόνια και γονάτισαν την οικονομία. Ύφεση σημαίνει λιγότερο τζίρο και μικρότερα εισοδήματα και λιγότερους έμμεσους και άμεσους φόρους για το Κράτος, οπότε ό,τι κερδίσει ο προϋπολογισμός από τη μια θα το χάσει από την άλλη.

Είναι καιρός λοιπόν να δούμε την οικονομική πολιτική χωρίς νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες και με γνώμονα το γενικό καλό της οικονομίας, κάτι που πρέπει να απασχολήσει όχι μόνο το πολιτικό προσωπικό, αλλά και το σύνολο της αγοράς όπως και τις τράπεζες.