Καλοκαίρι και τρίτη ηλικία

Η περίοδος του καλοκαιριού έχει ιδιαίτερες διατροφικές απαιτήσεις και για τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Τους θερινούς μήνες, τα ηλικιωμένα άτομα εμφανίζουν συχνότερα προβλήματα που σχετίζονται με διαταραχές υγρών και ηλεκτρολυτών, υπόταση, θερμοπληξία ή επιδείνωση μιας ήδη υπάρχουσας νόσου. Κάνοντας, όμως, μικρές αλλαγές στη διατροφή τους, μπορούν να προστατεύσουν τον οργανισμό τους από τις επιπτώσεις της αυξημένης θερμοκρασίας.

Συχνά, ελαφριά γεύματα και άφθονα υγρά

• Περιορίζουμε τις μεγάλες μερίδες. Το υπερβολικό φαγητό και τα μεγάλα γεύματα αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος, λόγω θερμογένεσης, αλλά και την εφίδρωση. Μαζί με τον ιδρώτα, όμως, ο οργανισμός χάνει νερό και άλατα, όπως το νάτριο και το κάλιο, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της πίεσης. Άρα όσο αυξάνεται η θερμοκρασία, τόσο λιγότερη ανάγκη από θερμίδες έχουμε.
• Καταναλώνουμε άφθονα υγρά. Η αφυδάτωση είναι η πιο συχνή διαταραχή το καλοκαίρι και μπορεί να προληφθεί με τη συχνή κατανάλωση νερού, φυσικών χυμών, ισοτονικών ποτών αλλά και τροφών πλούσιων σε νερό, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Φυσικά, επιμέρους προβλήματα υγείας, όπως η ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη, αρτηριακής πίεσης, θα διαφοροποιήσουν τις επιλογές του καθενός. Σε κάθε περίπτωση, το νερό είναι η πλέον κατάλληλη και ασφαλής επιλογή για την ενυδάτωση του οργανισμού.
• Προτιμάμε ελαφριά φαγητά. Ιδιαίτερα τις περιόδους με πολύ έντονη ζέστη, καλό είναι τα γεύματα να είναι ελαφριά, όχι τηγανητά, με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και εύπεπτα, έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται η διαδικασία της πέψης. Οι βασικές διατροφικές επιλογές θα πρέπει να περιλαμβάνουν σαλάτες, ψάρια, κοτόπουλο, γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά, φρούτα και χυμούς.
• Επιμερίζουμε την τροφή μας σε συχνά και μικρά γεύματα. Τα μικρά γεύματα με ενδιάμεσα συχνά και θρεπτικά σνακ είναι ο καλύτερος τρόπος να έχουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε όλη μέρα χωρίς να νιώθουμε αίσθημα βάρους. Φροντίζουμε τα γεύματά μας να είναι πλήρη, δηλαδή να περιλαμβάνουν τροφές από την ομάδα των πρωτεϊνών, των δημητριακών και των λαχανικών και να περιορίζουμε την κατανάλωση λίπους.
• Αποφεύγουμε το αλκοόλ και την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης. Τόσο το αλκοόλ όσο και η καφεΐνη ευνοούν την αποβολή υγρών από τα νεφρά. Το γεγονός αυτό αφενός επιβαρύνει τη νεφρική λειτουργία και αφετέρου αυξάνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης του οργανισμού.
• Περιορίζουμε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Αντίθετα, τρώμε περισσότερα ψάρια, κοτόπουλο και γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, για να εξασφαλίσουμε την επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης.
• Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωση νατρίου. Σε περιπτώσεις έντονης εφίδρωσης, ίσως χρειαστεί μικρή αύξηση του αλατιού στη διατροφή, προκειμένου να αποφευχθεί μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αν πάσχουμε από υπέρταση και ακολουθούμε φαρμακευτική αγωγή, ίσως χρειαστεί να την τροποποιήσουμε, μετά από οδηγία του γιατρού μας.

Τρόφιμα τα οποία μπορούμε να έχουμε καθημερινά στο διαιτολόγιό μας 

• Φρούτα, ωμές σαλάτες και λαχανικά
• Ψάρια και άπαχο κρέας
• Σχετικά αλατισμένα φαγητά (πάντα με την καθοδήγηση του γιατρού μας)
• Δροσιστικά επιδόρπια, όπως γιαούρτι ή ζελέ με φρούτα
• Και φυσικά, άφθονο νερό.

Τρόφιμα που πρέπει να χρησιμοποιούμε με μέτρο 

• Αλκοολούχα ποτά, ιδίως κατά τη διάρκεια της ημέρας και όταν είμαστε εκτεθειμένοι στον ήλιο
• Βαριές σάλτσες, μαγιονέζες και τηγανητά
• Σιροπιαστά γλυκά, τούρτες και πάστες
• Αναψυκτικά με ζάχαρη
• Πολύ ζεστά και πικάντικα φαγητά

Δεν ξεχνάμε ότι μετά το κυρίως γεύμα αποφεύγουμε κάθε φυσική δραστηριότητα ή το περπάτημα.

Ο καθηγητής Διατροφής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Λάμπρος Συντώσης και οι επιστημονικοί συνεργάτες του εργαστηρίου Διατροφής και Κλινικής Διαιτολογίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Άννα Καούρη και δρ Γλυκερία Ψαρρά αποκαλύπτουν ποιες καθημερινές διατροφικές συνήθειες μπορούν να μας προστατεύσουν από τις επιπτώσεις της αυξημένης θερμοκρασίας το καλοκαίρι και να μας χαρίσουν ευεξία και υγεία.