Ο Ντόναλντ Τραμπ χωρίς κόμμα και σε επιτήρηση (άρθρο)

«Είναι κρίμα που ο Λευκός Οίκος έχει γίνει παιδικός σταθμός για ενήλικες. Προφανώς κάποιος δεν έκανε τη βάρδιά του σήμερα». Με αυτά τα λόγια, ένας από τους κορυφαίους ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές σχολίασε την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, και σαφώς τον ίδιο τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Μπομπ Κόρκερ, επικεφαλής της επιτροπής της γερουσίας για τις διεθνείς σχέσεις της χώρας, προκάλεσε την αντιπαράθεση με τον Αμερικανό πρόεδρο, σχολιάζοντας αρχικά ότι δεν θα ψήφιζε το φορολογικό νομοσχέδιο που προτείνει η κυβέρνηση. Ο Ντόναλντ Τραμπ απάντησε μέσω του προσφιλούς του twitter πως ο γερουσιαστής τον παρακαλούσε να τον κάνει υπουργό Εξωτερικών, και μετά, όταν παρέμεινε γερουσιαστής, να του προσφέρει την υποστήριξή του στις επόμενες εκλογές για τη γερουσία. Μάλιστα, τόνισε πως επειδή δεν το έκανε, ο Μπομπ Μπάρκερ αποφάσισε να μην ξαναπολιτευτεί, επειδή θα έχανε. Τα προεδρικά tweets ανάγκασαν τον γερουσιαστή να απαντήσει με το δικό του προαναφερθέν tweet, το οποίο παρουσιάζει τον πρόεδρο Τραμπ σαν ανώριμο παιδί που χρειάζεται την επιτήρηση του επιτελείου του.

Όπως σχολιάζει σε εκτενή του ανάλυση ο Atlantic, το πρόβλημα δεν είναι το ενδεχόμενο ο πρόεδρος Τραμπ να είναι ανώριμος –τουλάχιστον, το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτό. Αντιθέτως, είναι το ίδιο, αν όχι περισσότερο, ανησυχητικό πως ο «παιδικός σταθμός» που ανέφερε ο γερουσιαστής Κόρκερ μπορεί να είναι πραγματικότητα. Πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν για την παρορμητική τάση, ή την απειρία του Ντόναλντ Τραμπ. Αρχικά, οι πλέον εξωστρεφείς εξ αυτών ανήκαν στο αντίπαλο κόμμα, όμως μια παρόμοια ομάδα βρίσκεται όχι μόνο στο ρεπουμπλικανικό κόμμα, αλλά ακόμα και στην κυβέρνηση ή το επιτελείο του Αμερικανού προέδρου. Πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν στελέχη όπως τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, τον υπουργό Άμυνας, Τζέιμς Μάτις, ή τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Χ.Ρ. ΜακΜάστερ, ως θεματοφύλακες της αμερικανικής πολιτικής όχι στο πλευρό, αλλά απέναντι στον πρόεδρο –τον ηγέτη της χώρας τους, του κόμματός τους, και το άμεσο αφεντικό τους. Σε διάφορες περιπτώσεις, κάθε ένας από τους τρεις χρειάστηκε ή επέλεξε να απαξιώσει σχόλια του προέδρου Τραμπ, τα οποία σε άλλη περίπτωση θα είχαν σαφώς υιοθετηθεί ως επίσημη εθνική πολιτική. Ο υπουργός Άμυνας φαίνεται να ανατρέπει ή να μετριάζει την τοποθέτηση του Ντόναλντ Τραμπ για την θητεία διεμφυλικών ατόμων στις Ένοπλες Δυνάμεις, όπως ο υπουργός Εξωτερικών φαίνεται να μετριάζει τις προεδρικές τοποθετήσεις επί των σχέσεων των Η.Π.Α. με το Ιράν ή τη Βόρεια Κορέα.

Η ανησυχία που εκφράζει ο Atlantic βασίζεται στις πιθανές προεκτάσεις και τις συνέπειες μιας τέτοιας τακτικής. Αν ο κάθε υπουργός έχει τη δυνατότητα να υπονομεύει την ρητορική του προέδρου της χώρας, τότε κάποιοι μπορούν να μιλούν για συνταγματική εκτροπή. Ακόμη και πριν από αυτό, υπάρχει ένα ζήτημα ως προς το είδος και την ποσότητα των πληροφοριών που προσφέρονται στον πρόεδρο Τραμπ. Θυμίζοντας τα παραδείγματα της τυχαίας αποκάλυψης εκ μέρους του ευαίσθητων και απόρρητων πληροφοριών σε ξένους ηγέτες, ο Atlantic αναρωτιέται αν οι μυστικές υπηρεσίες εξακολουθούν να εμπιστεύονται τον επικεφαλής τους, και αν οι ξένοι ηγέτες δέχονται μηνύματα να μην του δίνουν πολλή σημασία.

Ασφαλώς, πολλά από αυτά τα επιχειρήματα είναι εσκεμμένα υπερβολικά. Το ερώτημα, όμως, σχετικά με την δυνατότητα, την πρακτική και το δικαίωμα ορισμένων στελεχών να «κουμαντάρουν» τον Ντόναλντ Τραμπ είναι σημαντικό, ειδικά σε σχέση με την πιθανή καθιέρωση τέτοιων πρακτικών έναντι πιθανών προέδρων γενικότερα. Θα πρέπει να μπορούν τα επιτελεία τους να τους αγνοούν αν τους θεωρούν επικίνδυνους; Το ζήτημα μπορεί να είναι λιγότερο θεωρητικό από ότι φαίνεται, και πάντως η απομόνωση του προέδρου Τραμπ μπορεί να είναι θεσμικά θεμιτή, αν όχι στο επίπεδο των συνεργατών του, τότε στο επίπεδο των διακριτών εξουσιών. Πράγματι, σημαντικοί εκπρόσωποι της νομοθεσίας των Η.Π.Α. προσπαθούν να κάνουν αυτή τη διάκριση -και την προσωπική τους αντίθεση- όσο πιο σαφή γίνεται. Ο γερουσιαστής Κόρκερ είναι ένας από τους διάφορους γερουσιαστές τους οποίους ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποξενώσει. Στο πλευρό του επικεφαλής της επιτροπής της γερουσίας για τις διεθνείς σχέσεις των Η.Π.Α. βρίσκεται και ο Τζον ΜακΚέιν, ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής που βρίσκεται επικεφαλής της επιτροπής της γερουσίας για τις ένοπλες δυνάμεις. Η έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα στον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών και τους δύο κορυφαίους γερουσιαστές σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής, αλλά τονίζει τη γενικότερη απόσταση του Ντόναλντ Τραμπ από το ρεπουμπλικανικό κόμμα. Χωρίς συμμάχους στο Κογκρέσο, ο Αμερικανός πρόεδρος θα εξακολουθήσει να δυσκολεύεται στην έγκριση νομοθετικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησής του. Συνήθως, οι πρόεδροι που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα στρέφονται στο αντίπαλο κόμμα για να βρουν στήριξη σε περισσότερο συναινετικές πολιτικές. Το πρόβλημα για τον Ντόναλντ Τραμπ είναι ότι οι περισσότερο φανατικοί υποστηρικτές του είναι εναντίον τέτοιων πολιτικών, και ακόμα και ο ίδιος έχει στο παρελθόν συνοδεύσει τις προσεγγίσεις του με απαιτήσεις που πυρπολούν το ενδεχόμενο συνεργασίας.