Ούτε ένα tweet για τον θάνατο

Της Λένας Αργύρη – Ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον
Στο άκουσμα της είδησης της νέας αιματοχυσίας στη Φλόριντα, κανείς δεν μόρφασε. Ήμασταν μια δημοσιογραφική ομάδα εν αναμονή ενημέρωσης και σε κανέναν δεν έκανε εντύπωση ότι ένας τύπος σε ένα αεροδρόμιο, άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, σκοτώνοντας πέντε και τραυματίζοντας άλλους εννιά.

Κάποιος στάθηκε στο ότι ο δράστης είχε το όπλο κρυμμένο μέσα στην βαλίτσα. Ένας άλλος σχολίασε χωρίς συναισθηματισμούς “πάλι καλά που ήταν μόνο πέντε οι νεκροί”. Και αυτό ήταν. Πήγαμε παρακάτω, για να μην χάνουμε και τον χρόνο μας.

Αυτή την ανεκτικότητα μας απέναντι στον μαζικό θάνατο, δεν μπορώ να την συνηθίσω. Πόσο μάλλον να την κατανοήσω. Δεν ξέρω αν έχουμε γίνει χοντρόπετσοι από το τόσο θανατικό που έχει πέσει γύρω μας. Αν απλώς αδιαφορούμε για λόγους αυτοπροστασίας ή μάθαμε να ζούμε με αυτό, εξοικειωθήκαμε μαζί του. Υποθέτω ότι για κάθε έναν, ισχύει κάτι διαφορετικό. Η διαπίστωση όμως ότι οι μαζικές δολοφονίες είναι μέρος της καθημερινής ειδησεογραφίας, δηλαδή της ίδιας της ζωής και “τι να κάνουμε τώρα;” για εμένα είναι σχετικά καινούργια.

Δεν είναι και πολύ φυσιολογικό ο άλλος να ανοίγει πυρ σε ένα αεροδρόμιο, σχεδόν δίπλα μας, και εμάς να μην μας νοιάζει, ούτε καν για τα δημοσιογραφικά προσχήματα. Να βάλουμε ένα tweet, κάτι τέλος πάντων. Και δεν μέμφομαι τους άλλους, πρωτίστως επικρίνω τον εαυτό μου που παρόλο που είμαι twitter addict έκρινα χωρίς ενοχές ότι δεν είναι είδηση για tweet. Όταν ηχεί στο κινητό μου ο τρομαχτικός ήχος του breaking news, βαριέμαι πια να κοιτάξω. Σαν να υποψιάζομαι τι θα διαβάσω. Και ακόμη χειρότερα; Δεν τον βρίσκω πια τόσο τρομαχτικό αυτό τον ήχο. Σαν να παρά είναι γνώριμος τελευταία.

Όταν βόμβες σκάνε παντού, φορτηγά και νταλίκες παρασύρουν κόσμο σε χριστουγεννιάτικες αγορές και θερινά θέρετρα και οχτάχρονα ανατινάζονται, μάλλον η συλλογική αναισθησία δεν θα πρέπει να με εκπλήσσει. Παλαιότερα τα πράγματα δεν ήταν έτσι, παρόλο που ο δημοσιογραφικός κυνισμός ήταν πάντα εδώ. Σχόλια όπως «αν είναι να γίνει κάτι κακό ας μην γίνει πάνω στο δελτίο» ή σε περιόδους ειδησεογραφικής ανομβρίας άντε να γίνει κάτι να έχουμε πρώτο θέμα  ήταν πολύ συνηθισμένα. Και όλοι σιωπηλά γνωρίζαμε ότι αυτό το κάτι, στην δημοσιογραφική γλώσσα δεν μπορεί να είναι καλό. Όμως όταν το κακό ερχόταν, διέκρινες μια θλίψη, ένα σοκ. Κάτι ανθρώπινο. Το ότι τίποτα πια δεν μας σοκάρει, είναι μια νέα πραγματικότητα.

Η απόσταση ασφαλείας που μαθαίνεις ότι πρέπει να τηρείς από τα γεγονότα ως δημοσιογράφος, ξαφνικά έχει γίνει αδικαιολόγητα μεγάλη. Και ως δημοσιογράφοι έχουμε αλλάξει νομίζω, αλλά και ως πολίτες. Η ανάρτηση στο Facebook ενός εκ των θυμάτων της επίθεσης στο νυχτερινό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, θα μπορούσε να είναι ενδεικτική της νέας συλλογικής ανοσίας. Το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί στην Τουρκία είναι να σκοτωθώ σε κάποια έκρηξη έλεγε το μακάβριο ποστ λίγες ώρες πριν την επίθεση, σε μια σατανική σύμπτωση ζωής και θανάτου.

Η αίσθηση ότι πουθενά πια δεν είμαστε ασφαλείς προκαλεί μια συνεχή ψυχική κόπωση. Έπρεπε να πάω ένα επαγγελματικό ταξίδι στην Νέα Υόρκη, το παιδί μου εκδρομή σε δημοφιλή προορισμό, η μητέρα μου να με επισκεφτεί από την Ελλάδα. Έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται με ανησυχία «πολλά μαζεμένα ταξίδια, δεν μου αρέσει αυτό». Τέτοιες άσκοπες άλλα επώδυνες σκέψεις, δεν έκανα ποτέ παλαιότερα.

Το γεγονός ότι δεν θεωρούμε πια τελείως απίθανο, κάποια στιγμή να εκραγεί δίπλα μας μια βόμβα, σε συνδυασμό με το ότι δεν μας εκπλήσσει να ανοίγει ο άλλος πυρ, εκεί που κάτω από φυσιολογικές συνθήκες θα έπρεπε να περιμένουμε να πάρουμε την βαλίτσα μας για να επιστρέψουμε στα σπίτια μιας, δείχνει μια αρρωστημένη προσαρμοστικότητα. Μια παραίτηση απέναντι σε κάτι που δεν μπορούμε να αλλάξουμε ατομικά “άρα ας μάθουμε να ζούμε με αυτό“. Αναρωτιέμαι μήπως τελικά μάθαμε πράγματι να ζούμε με αυτό, όπως μας παρότρυνε το καλοκαίρι ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας μετά τον παραλογισμό στην Νίκαια. Μήπως τελικά αποδεχθήκαμε ότι αυτό είναι το “νέο φυσιολογικό” όπως είχε πει τότε.

Και σε αυτό το νέο φυσιολογικό που βιώνουμε εσχάτως, υπάρχει και μια άλλη δημοσιογραφική διάσταση. Και αυτή σχετικά πρωτοεμφανιζόμενη και ηθικά ανορθόδοξη. Αν ο μακελάρης αποδειχθεί ότι ήταν με κάποιον τρόπο ISIS, τότε η είδηση μπορεί και να έχει την «τύχη» να παίξει ψηλά. Αν όμως ήταν απλώς ένας ψυχωτικός που άκουγε φωνές, τότε η συλλογική ασφάλεια δεν υπονομεύεται, ο τρόμος δεν πουλάει το ίδιο. Άρα η είδηση δεν έχει και πολλές ελπίδες δημοσιογραφικής επιβίωσης. Ούτε καν για ένα tweet μπορεί να μην αξίζει.