Enterprise Greece: Περισσότερες επιχειρήσεις στρέφονται στις εξαγωγές

Διέξοδο στις εξαγωγές όπου οι εμπορικοί όροι είναι καλύτεροι αναζητούν ολοένα και περισσότερες ελληνικές εταιρείες διαπιστώνει ο Ηλίας Αθανασίου, διευθύνων σύμβουλος του οργανισμού Enterprise Greece που έχει αντικείμενο την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση των ελληνικών εξαγωγών. Ο ίδιος αναφέρεται στη σημασία που έχει η παρουσία στις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις, π.χ. ποτών και τροφίμων, στη συλλογή επενδυτικών πρότζεκτς που θα ενδιέφεραν τους ξένους επενδυτές και γενικά την ενημέρωση των τελευταίων για επενδυτικές ευκαιρίες στη χώρα.

Συνέντευξη: Δημ. Κοντογιάννης

1) Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για το Enterprise Greece. Τι ακριβώς κάνει;

O Οργανισμός Enterprise Greece, είναι ο επίσημος εθνικός φορέας εξωστρέφειας με αντικείμενο την προσέλκυση επενδύσεων και την προώθηση των εξαγωγών, που λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Ο κύριος ρόλος του είναι η αρωγή σε κάθε προσπάθεια που στοχεύει στην ανάδειξη των επιχειρηματικών ευκαιριών, εξαγωγικών και επενδυτικών, που διαθέτει η χώρα μας, για όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει την ελληνική επιχειρηματικότητα και προβάλει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των Περιφερειών της χώρας, οικοδομώντας ισχυρές επιχειρηματικές συνέργειες και επενδύοντας σε ένα ευρύ και αποτελεσµατικό δίκτυο συνεργατών.

Ως προς την δραστηριότητα μας, συνοπτικά θέλω να αναφέρω ότι μέσα στο 2017, με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων ο Οργανισμός πραγματοποίησε 28 δράσεις εξωστρέφειας στο εξωτερικό, ενημερώνοντας 3.370 ξένους και έλληνες ενδιαφερόμενους για επενδύσεις, απάντησε σε 1.000 αιτήματα πληροφόρησης που εστάλησαν στο front office του Οργανισμού, ενώ επίλυσε και το 86% των αιτημάτων διαμεσολάβησης που χειρίστηκε ο Διαμεσολαβητής του Επενδυτή. Στο σκέλος των εξαγωγών, διοργανώσαμε το εθνικό περίπτερο σε 45 Διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού μαζί με ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες εμφάνισαν αύξηση συμμετοχής άνω του 50% σε σχέση με το παρελθόν, πραγµατοποιήσαμε 6 κλαδικά partenariat µε περισσότερους από 300 αγοραστές και εισαγωγείς από τις σηµαντικότερες διεθνείς αγορές (ΗΠΑ, ΗΑΕ, Ευρώπη, Ιαπωνία, Κορέα), ενώ υλοποιήσαμε και εκτενές πρόγραµµα ενηµέρωσης και εκπαίδευσης εκπροσώπων των Ελλήνων εξαγωγέων, συνδιοργανώνοντας με Επαγγελµατικά Επιµελητήρια και άλλους φορείς, 30 εκπαιδευτικά σεµινάρια τα οποία παρακολούθησαν 1.148 στελέχη µικροµεσαίων κυρίως επιχειρήσεων.

2) Ξένοι επενδυτές ισχυρίζονται πως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όταν κοιτάζουν την Ελλάδα είναι η σχεδόν ανυπαρξία πρότζεκτς στα οποία θα μπορούσαν να επενδύσουν. Έχετε παρόμοια εικόνα/εμπειρία; Αν ναι, έχετε λάβει ως Enterprise Greece κάποια πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να υπάρχουν διαθέσιμα πρότζεκτς;

Είναι αλήθεια ότι οι ξένοι επενδυτές προτιμούν να βλέπουν και να αξιολογούν ώριμα έργα που μπορούν σχετικά γρήγορα να προχωρήσουν σε υλοποίηση. Βέβαια, δεν έχουν όλοι οι επενδυτές την ίδια στρατηγική ή τις ίδιες επιδιώξεις. Θεωρούμε ωστόσο ότι αυτή τη στιγμή η χώρα μας παρουσιάζει μοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες για τους ξένους επενδυτές, ανεξαρτήτως προφίλ. Υπάρχουν σημαντικά projects τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από το δημόσιο τομέα, μέσω του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Ο δικός μας ρόλος είναι να ενημερώνουμε σχετικά τους ξένους επενδυτές για τις επενδυτικές ευκαιρίες και να τους φέρνουμε σε επαφή με τους αρμόδιους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς και επιχειρήσεις.

Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε εδώ και χρόνια, από το 2008, ξεκινήσει μία προσπάθεια συλλογής επενδυτικών projects μέσω της δημιουργίας ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου έργων προερχόμενα από τον ιδιωτικό κυρίως τομέα, και με προϋπολογισμούς που ξεκινούν από μερικά εκ. ευρώ και φτάνουν τις εκατοντάδες. Τα τελευταία χρόνια μέσα από μια συστηματική προβολή και αναζήτηση έργων έχουμε συγκεντρώσει περισσότερα από 600 επενδυτικά έργα στο σύνολο των κλάδων της ελληνικής οικονομίας, τα οποία προωθούμε δωρεάν και με συνθήκες απόλυτης εμπιστευτικότητας σε ενδιαφερόμενους επενδυτές από το εξωτερικό. Ετησίως αποστέλλουμε περισσότερες από 50 παρουσιάσεις επιλεγμένων projects σε ενδιαφερόμενους επενδυτές και προγραμματίζουμε συναντήσεις και επισκέψεις ξένων επενδυτών σε ελληνικές επιχειρήσεις και projects.

3) Η Enterprise Greece προετοιμάζει τους φακέλους για fast track άμεσες επενδύσεις άνω των 2 εκ. ευρώ ώστε να είναι έτοιμες όταν πάνε στην διυπουργική. Έχετε λοιπόν δει πολλά. Υπάρχουν κάποια πράγματα που σας έχουν κάνει εντύπωση;

Όπως γνωρίζετε, ο Οργανισμός μας είναι ο αρμόδιος φορέας επί της Διαδικασίας Στρατηγικών Επενδύσεων έχοντας την ευθύνη μεταξύ άλλων και για τα ακόλουθα: α) δέχεται τις αιτήσεις για την ένταξη των επενδύσεων στη Διαδικασία, β)ελέγχει το επιχειρησιακό σχέδιο, τις συνέπειες στην ελληνική οικονομία και αξιολογεί την πλήρωση των κριτηρίων για το χαρακτηρισμό της επένδυσης ως Στρατηγικής, γ) εισηγείται στη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.) την ένταξη επενδυτικών προτάσεων στη Διαδικασία ή τη διακοπή της διαδικασίας ένταξης, προκειμένου εκείνη να αποφασίσει.

Το πλαίσιο ένταξης επενδυτικών έργων στο Νόμο Fast Track ξεκίνησε το 2010 και μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί σε αυτό 13 έργα συνολικού προϋπολογισμού 3.5 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 10 με προϋπολογισμό 3.8 δισ. ευρώ έχουν αιτηθεί ένταξης και βρίσκονται υπό αξιολόγηση. Τα κριτήρια ένταξης είναι και ποιοτικά, αλλά και ποσοτικά. Όσον αφορά τα ποσοτικά κριτήρια, θα πρέπει οι στρατηγικές επενδύσεις να πληρούν μία τουλάχιστον από κάποιες προϋποθέσεις, π.χ. το συνολικό κόστος της επένδυσης είναι πάνω από εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ. Έως σήμερα έχουν κυρίως ενταχθεί επενδύσεις στον τουριστικό κλάδο και στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό το διάστημα υπάρχει μία διαδικασία αναμόρφωσης του νομοθετικού πλαισίου. Σκοπός των όποιων αλλαγών αποφασίσει η πολιτική ηγεσία είναι η προσέλκυση επενδύσεων και σε άλλους παραγωγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας.

4) Οργανώνετε συχνά την συμμετοχή της Ελλάδας μέσω εταιρειών σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού. Ποιοι είναι οι κλάδοι για τους οποίους εκδηλώνεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συμμετοχής από το εγχώριο επιχειρείν;

Ο Οργανισμός έχει ένα ευρύ πρόγραμμα διοργάνωσης εθνικών περιπτέρων και υλοποίησης επιχειρηματικών αποστολών στο εξωτερικό. Η διοργάνωση όλων αυτών των δράσεων γίνεται πάντα σε συνεννόηση με τους σχετικούς επιχειρηματικούς φορείς και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς. Έχοντας ως στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων και την αύξηση των ελληνικών εξαγωγών σε όλους τους παραγωγικούς τοµείς και κλάδους, στους οποίους η χώρα παρουσιάζει ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα, ο Τοµέας Εξωτερικού Εµπορίου του Οργανισμού το 2017 συμμετείχε με μεγάλη επιτυχία στις μεγαλύτερες διεθνείς εκθέσεις.

Ειδικότερα, ο κλάδος των Τροφίµων και Ποτών συµµετείχε στις σημαντικότερες εµπορικές εκθέσεις του κλάδου, όπως η ANUGA και η PROWEIN (Γερμανία), η GULFOOD (ΗΑΕ), η SUMMER FANCY (ΗΠΑ), κα., ενώ ο κλάδος των δοµικών υλικών, καταναλωτικών και βιοµηχανικών προϊόντων, μέσα από την συμμετοχή του σε σημαντικές εκθέσεις συνέβαλε στη δραστηριοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων σε νέες αγορές, όπως αυτές της νοτιοανατολικής Ασίας και της Βόρειας & Ανατολικής Αφρικής (Μαρόκο, Αίγυπτος, Κένυα κ.λπ.) σε συνδυασµό βέβαια µε την παρουσία μας στις παραδοσιακές αγορές εξαγωγών των ελληνικών προϊόντων. Παράλληλα νέοι και δυναµικά αναπτυσσόμενοι κλάδοι εντάχθηκαν στο πρόγραµµα εκθέσεων του Οργανισµού, όπως o ναυτιλιακός εξοπλισμός, οι νέες τεχνολογίες, η αμυντική βιομηχανία και το κόσµηµα. Αυτοί είναι και οι βασικοί κλάδοι στους οποίους συγκεντρώνεται και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Παράλληλα ο Τομέας Επενδύσεων, περά από ένα ευρύ πρόγραμμα επιχειρηματικών αποστολών στο εξωτερικό, υλοποιεί και ενέργειες προώθησης του ελληνικού προγράμματος Golden Visa, κυρίως μέσω της συμμετοχής σε σχετικές εκθέσεις του εξωτερικού, και της διοργάνωσης εθνικών περιπτέρων με τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών. Πιο συγκεκριμένα, τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει συμμετάσχει με μεγάλη επιτυχία σε εξειδικευμένες εκθέσεις για την προώθηση επενδύσεων σε ακίνητα, σε συνδυασμό με την απόκτηση άδειας διαμονής, σε δύο πόλεις της Κίνας, το Πεκίνο και τη Σαγκάη, στη Μόσχα, το Ντουμπάι, την Κωνσταντινούπολη, τη Γενεύη, το Λονδίνο, τη Σμύρνη, το Κάιρο, το Άμπου Ντάμπι και τη Βηρυτό, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα όπως διαπιστώνεται και από την εξέλιξη των στατιστικών χορήγησης αδειών διαμονής. Τους επόμενους μήνες πρόκειται να συμμετάσχει σε αντίστοιχες εκθέσεις στο Κάιρο, την Κωνσταντινούπολη, το Νέο Δελχί, το Ντουμπάι και τη Σαγκάη. Το ενδιαφέρον των ελληνικών επιχειρήσεων για συμμετοχή συνεχώς αυξάνεται, γεγονός που αντανακλάται και στις άδειες διαμονής που έχουν ήδη εκδοθεί στο πλαίσιο του σχετικού προγράμματος Golden Visa.

5) Εχετε διαπιστώσει αν η συμμετοχή σ’ αυτές τις εκθέσεις αποφέρουν απτά αποτελέσματα;

Αρκετές φορές το αποτέλεσμα είναι άμεσο υπό την έννοια ότι κάποιες εταιρείες κλείνουν συμφωνίες πώλησης μέσα στην έκθεση. Αλλες φορές, τα οφέλη φαίνονται αργότερα. Οσο μεγαλύτερη και συχνότερη παρουσία έχουμε ως χώρα σε τέτοιες εκθέσεις, τόσο το καλύτερο. Σε γενικές γραμμές, οι εξαγωγικές εταιρείες έχουν πλέον επενδύσει στο μάρκετινγκ και στο packaging των προϊόντων και βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο οπότε η συμμετοχή τους σε τέτοιες εκθέσεις τις ωφελεί.

6) Βλέπετε να συνεχίζεται η ανοδική τάση που καταγράφεται στις εξαγωγές;

Ολοένα και περισσότερες ελληνικές εταιρείες επιδιώκουν να εξάγουν γιατί οι εμπορικοί όροι είναι καλύτεροι έξω. Επιπλέον, ο τζίρος και τα περιθώρια κέρδους στην Ελλάδα έχουν υποχωρήσει τα χρόνια της κρίσης. Εχουν λοιπόν κίνητρο να εξάγουν περισσότερο. Αυτό αποτυπώθηκε στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου που μειώθηκε το 2017. Επιπλέον, καταγράφεται μια αύξηση των εξαγωγών αγαθών της τάξης του 1 δισ. ευρώ το πρώτο πεντάμηνο του 2018 και άνω σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2018. Ομως, έχουμε δρόμο ακόμη.

7) Συνεργάζεστε με τις πρεσβείες ξένων χωρών στην Αθήνα για την προσέλκυση επενδύσεων. Αν ναι, από ποιες χώρες εκδηλώνετε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον;

Αντιλαμβανόμενοι το ειδικό βάρος που έχουν οι Ξένες Αρχές στην αρχική προσέγγιση για την υλοποίηση επενδύσεων πολιτών τους στην χώρα μας, εδώ και αρκετά χρόνια διατηρούμε άριστες σχέσεις με όλες τις εγκατεστημένες στην χώρα μας πρεσβείες, με τις οποίες έχουμε ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας τόσο για την ενημέρωση την δική τους, όσο και των ενδιαφερομένων επενδυτών που απευθύνονται σε αυτές. Ενδεικτικά, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουμε συνεργαστεί στενά με τις Πρεσβείες των εξής χωρών: Κίνα, Ινδία, ΗΠΑ, Ν. Κορέα, Αυστραλία, Καναδάς, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Μ. Βρετανία, Τουρκία, Ουγγαρία, Πολωνία, κ.α., στο πλαίσιο διοργάνωσης εκδηλώσεων επενδυτικής ενημέρωσης, υποδοχής ξένων επιχειρηματικών αποστολών, καθώς και απάντησης/συνδρομής σε ερωτήματα επενδυτικού ενδιαφέροντος εκ μέρους πολιτών τους.

Περαιτέρω μέσω του Προγράμματος Synergassia, o Οργανισμός προβάλλει τις Περιφέρειες της χώρας και ενισχύει την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων, παρουσιάζοντας σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, στους βασικότερους εκπροσώπους ξένων πρεσβειών τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, ώστε αυτοί να ενημερώσουν σχετικά τους επιχειρηματίες και αρμόδιους φορείς των χωρών τους.

Κατά τη διάρκεια της κάθε αποστολής, ο Οργανισμός και η εκάστοτε Περιφέρεια διοργανώνουν ημερίδα κατά την οποία παρουσιάζονται στους συμμετέχοντες τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, ώστε αυτοί να ενημερώνουν σχετικά τους επιχειρηματίες και αρμόδιους φορείς των χωρών τους. Οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις με Εταιρείες αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι των αποστολών. Οι εκπρόσωποι των τοπικών εταιρειών έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν προσωπική επαφή με τους διπλωμάτες και να ανταλλάξουν απόψεις για πιθανή μελλοντική συνεργασία. Η επιτυχία της αποστολής εδράζεται επίσης στο γεγονός ότι οι ξένοι διπλωμάτες έχουν τη δυνατότητα κάθε φορά να επισκεφθούν τις εγκαταστάσεις παραγωγικών μονάδων ερευνητικών κέντρων κ.λπ., ώστε να αποκομίσουν σαφή εικόνα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της Περιφέρειας, της αναπτυσσόμενης καινοτομίας, αλλά και της υψηλής ποιότητας τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, διοργανώνονται σε συνεργασία με την αρμόδια Β8 Διεύθυνση Επιχειρηματικής Ανάπτυξης του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας ενημερωτικές συνεδρίες για τις εξωστρεφείς τοπικές εταιρείες. ώστε να ενημερωθούν για ευκαιρίες ανάπτυξής τους σε συγκριμένες ξένες αγορές, αλλά και για τα εργαλεία οικονομικής διπλωματίας που θέτει στη διάθεσή τους το Υπουργείο Εξωτερικών.

8)Υπάρχει η εντύπωση ότι οι επιχειρηματικές αποστολές στο εξωτερικό δεν αποδίδουν τους καρπούς που θα περίμενε κάποιος. Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να είναι πιο αποτελεσματικές στο κλείσιμο συμφωνιών κ.τ.λ.;

Η σωστή προετοιμασία κάθε επιχειρηματικής αποστολής απαιτεί καλό σχεδιασμό και αρκετό χρόνο. Απαιτεί καλή στόχευση και προετοιμασία τόσο από τους Οργανισμούς/φορείς που τις διοργανώνουν, όσο και από τους συμμετέχοντες σε αυτές. Σε κάθε περίπτωση όπως λέμε it takes two to tango, συνεπώς ακόμα κι αν εσύ είσαι πολύ καλά προετοιμασμένος, θα πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη και έτοιμη για συνεργασία και η άλλη πλευρά, δηλαδή ο ξένος φορέας/οργανισμός ή η ξένη εταιρεία.

Άρα η επίτευξη συμφωνιών στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικής αποστολής απαιτεί πολύ καλή προεργασία και κοινό στόχο από όλα τα μέρη. Σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να υποτιμούμε τη σημασία των επιχειρηματικών αποστολών ακόμη κι αν αυτές δεν οδηγούν σε κάποια άμεση συμφωνία. Έχουμε δει σε πολλές περιπτώσεις ότι αυτές οι ενέργειες ρίχνουν τους πρώτους σπόρους και συνήθως οδηγούν σε μία επιχειρηματική μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.

Αυτή είναι και η επιδίωξή μας σε κάθε αποστολή που καλούμαστε να υποστηρίξουμε, να προετοιμάσουμε κατά αυτόν τον τρόπο την αποστολή, ώστε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Και έχουμε πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα έως σήμερα και στο πεδίο των εξαγωγών, αλλά και των επενδύσεων.