ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Η Αναστασία είναι η ελληνική σκλαβωμένη ψυχή. Έτσι την είδα στη φαντασία μου όταν διάβασα εδώ κι εκεί ψήγματα από την ιστορία της. Και βάλθηκα να καταπιαστώ σε βάθος μ᾽ αυτήν και την εποχή της. Και τι βάρβαρη εποχή! Πάντα με γοήτευαν και με γοητεύουν οι ιστορίες γυναικών που αγωνίζονται να επιβιώσουν σε έναν κόσμο σκληρό, απάνθρωπο, γεμάτο αποκλεισμούς γι᾽αυτές, πόσο μάλλον την εποχή εκείνη, αρχές του δεκάτου εβδόμου αιώνα, με την Ελλάδα κομματιασμένη, σωριασμένη, διαρκώς δορυάλωτη και ποδηγετημένη από αλλεπάληλλους κατακτητές, Φράγκους Ενετούς, Οθωμανούς… ο ένας χειρότερος από τον άλλον. Κι οι Έλληνες ανεμοσκορπίσματα που αγωνίζονταν να επιβιώσουν.
Η Αναστασία γεννιέται σε μια ιδιαίτερα άγρια εποχή, κατά την οποία η ζωή του ανθρώπου δεν κοστίζει ούτε γρόσι και του Έλληνα τίποτε απολύτως. Σε μια εποχή που όσο πιο δουλικός και συνάμα βάρβαρος είναι κανείς, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να γίνει βεζίρης, μέγας βεζίρης, ακόμη και σουλτάνος. Ακολουθώντας τα χνάρια που άφησε πίσω της η Αναστασία, βρέθηκα σε έναν κόσμο όπου η οσμή του αίματος και του σπέρματος ήταν παντού διάχυτη, η γυναίκα ήταν μονάχα το χωράφι του άνδρα, κατά την κορανική επιταγή, και τα παιδιά της δεν είχαν καμία αξία για κανέναν, παρά μονάχα σαν γρανάζια στον μηχανισμό της αυτοκρατορίας, σαν αμνοί επί σφαγήν. Η ζωή στο Χαρέμι ήταν ένα καθημερινό μαρτύριο κι οι γυναίκες πατούσαν η μία στο πτώμα της άλλης για να μπορέσουν να επιβιώσουν.
Η Αναστασία επιβίωσε γιατί είχε πολύ δυνατό το ένστικτο της ζωής μέσα της, γιατί είχε ένα μυαλό πανέξυπνο, διορατικό και διπλωματικό. Αγωνίστηκε πρώτα για τον εαυτό της και για τα παιδιά της, κι ύστερα για το μιλέτι της. Ἐγινε μπουγιούκ βαλιδέ, η μεγαλύτερη σουλτάνα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντιβασίλισσα τεσσάρων σουλτάνων και μητέρα δύο σουλτάνων. Του Μουράτ του Τέταρτου, του κατακτητή της Βαγδάτης, και του «ντελή» Ιμπραήμ, του ψυχοπαθούς σουλτάνου που κάθε νύχτα κοιμόταν και με άλλη χανούμισσα, μικρούτσικα κορίτσια μέχρι δώδεκα ετών που τα έφερναν αγεληδόν στο Τοπ Καπί.
Είναι η εποχή που οι Ιησουΐτες αλωνίζουν τη Μικρασία και τον ελλαδικό χώρο και μεταστρέφουν μαζικά τους ορθόδοξους πληθυσμούς στον καθολικισμό, για ένα πιάτο φαΐ, για λίγα γρόσια και απατηλή προστασία. Είναι η εποχή που οι πατριάρχες διαγκωνίζονται για τον πατριαρχικό θώκο με προτροπή των διαφόρων ξένων πρέσβεων που έχουν συμφέροντα στο Διβάνι και χρησιμοποιούν το Πατριαρχείο για τους δικούς τους σκοπούς… Και μέσα σ᾽όλα αυτά και ο Κύριλλος Λούκαρις, πέντε φορές κυνηγημένος από το ίδιο του το σινάφι, και πέντε φορές νικητής χάρις στο πείσμα του και στους ισχυρούς προστάτες του.
Μέσα από τη ζωή της Αναστασίας, από τις πτώσεις και τις ανόδους της, ξετυλίγεται και η ζωή στην Πόλη και στην Αυτοκρατορία, δίνοντας τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό χάρτη μιας ολόκληρης εποχής που απαντά πλαγίως στο καυτό ερώτημα που μπορεί να απασχολεί τον μελετητή της ελληνικής Ιστορίας, «γιατί ο ελληνισμός άργησε τόσο να σηκώσει κεφάλι».
Η Αναστασία η Ρωμιά Σουλτάνα, αν και πατάει πολύ γερά πάνω στην Ιστορία, κυρίως την Οθωμανική, είναι ωστόσο ένα μυθιστόρημα που αφορά κάθε Έλληνα. Είναι λίαν οδυνηρό, συγκινητικό αρκετές φορές, βίαια αφυπνιστικό και ιδιαίτερα σκληρό. Όμως έχω πλήρη συναίσθηση ότι έκανα το καθήκον μου απέναντι στην Αναστασία και σε όλες τις Αναστασίες του γένους μου.
Ελένη Κεκροπούλου
Το ιστορικό μυθιστόρημα της Ελένης Κεκροπούλου Αναστασία η Ρωμιά Σουλτάνα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ωκεανός (σελ.: 800, τιμή: 17,90 €).
Εκπόνηση εξωφύλλου:
Φαίδων Σμυρναίος – ΑΡΧΕΤΥΠΟ
«Αναστασιά!»
Το κορίτσι άκουσε τη φωνή της μάνας του από το μαγερειό κι έτρεξε μέσα. «Πού είσαι, μωρή, απρόκοφτη;»
Η κοπελίτσα αναστέναξε. «Έρχομαι, μάνα», μουρμούρισε καλόβολα, δεν ξεσυνεριζόταν της μάνας της τις αυστηρές κουβέντες, τις είχε συνηθίσει και δεν την πείραζαν, κι ακούμπησε την πετσέτα πάνω στο βαρύ ξύλινο τραπέζι, όπου η μάνα μάλαζε σβέλτα και επιδέξια τη βαριά μεγάλη μπάλα της ζύμης.
Αναστασία. Έτσι έλεγαν τη μεγαλύτερη από τις τρεις όμορφες κόρες του παπα-Γιάννη, του Ορθόδοξου παπά του νησιού, σε λίγους μήνες γινόταν δεκατεσσάρων ετών, όμορφη σαν ήλιος φωτεινός…
Είχε η εικόνα της γαντζωθεί στην καρδιά του ατρόμητου Θεόφιλου και τη μάτωνε από έρωτα και ίμερο…
Και τώρα κόντρα στο πρωινό αεράκι τη φανταζόταν…Έφερνε τη
διάφανη εικόνα της μπροστά στα μάτια του, κι οι άλλοι ναύτες στο κατάστρωμα τον κοίταζαν και κρυφογελούσαν μεταξύ τους, γιατί ήξεραν για ποιόν λόγο αναστέναζε και ξαναναστέναζε χωρίς τελειωμό…
(απόσπασμα από το βιβλίο)
H ΕΛEΝΗ ΚΕΚΡΟΠΟYΛΟΥ γεννήθηκε στον Ζυγό της Καβάλας, αλλά μεγάλωσε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας. Σπούδασε στο Καποδιστριακό πολιτικές επιστήμες και νομικά, καθώς και ξένες γλώσσες. Εργάζεται στον εκδοτικό χώρο εδώ και σαράντα δύο χρόνια ως μεταφράστρια, επιμελήτρια, εκδότρια και συγγραφέας.
Το συγγραφικό της έργο:
Παιδικά
• Πες μου, μπαμπά, μια ιστορία, σε παρακαλώ (ιστορίες του Αισώπου).
Ιστορικά Μυθιστορήματα
• Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η Καπετάνισσα
• Αγγέλικα η Μαντενούτα
• Σαν τα Κυνηγημένα Αγρίμια
• Το σημάδι του Κάιν
Σύγχρονη Λογοτεχνία
• Σκέψου εμένα όταν πονάς
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος