Άρης Μαραγκόπουλος: Τα δεδομένα της ζωής μας

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Τα Δεδομένα της Ζωής μας:

Μια επιστολική νουβέλα που επαναφέρει, στη σύγχρονη πραγματικότητα της ματαιωμένης αντίστασης, με χιούμορ, στοχαστικότητα και ζωντάνια, την ανάγκη απελευθέρωσης της πολιτικής επιθυμίας.

Ι. Το κοινωνικό / πολιτικό πλαίσιο στα Δεδομένα της Ζωής μας

Σ’ όλο τον κόσμο, εδώ και μερικές δεκαετίες, όλο και μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες κερδίζουν τη ζωή τους, μέσα από μεθόδους που στο παρελθόν θα θεωρούσαμε εγκληματικές, ανήθικες, απάνθρωπες, κ.λπ. Ποτέ πριν τόσο μεγάλες ομάδες πληθυσμού δεν ήταν έτοιμες να πουλήσουν τα πάντα: το περιβάλλον, τη χώρα, την πολιτιστική κληρονομιά, την ηθική, την αισθητική, τις αξίες, την κόρη τους, τη γνώση, και πριν απ’ όλα, τις ελπίδες για έναν ανθρωπινότερο κόσμο. Ποτέ πριν η ανοχή μεγάλων ομάδων του πληθυσμού στην πολιτική διαφθορά δεν συντήρησε στην εξουσία –και τόσο εύκολα– την πολιτική διαφθορά. Ποτέ πριν το φθαρμένο «αμερικάνικο όνειρο» δεν κατέκτησε σε τέτοια έκταση τη μορφή οικουμενικής, καθολικής ανθρώπινης αξίας. Ποτέ πριν το κέρδος δεν υπήρξε πειστικότερος σύμμαχος στην ανοχή και συναίνεση του πολίτη. Ποτέ πριν η συνείδηση του πολίτη δεν βίωσε τόση μοναξιά στον άγριο συναγωνισμό του κέρδους.
Αυτή τη συνθήκη στην Ελλάδα τη βιώσαμε μέσα από μια κυρίαρχη ιδεολογία ψευδαισθήσεων που καλλιεργούσαν οι πολιτικοί της, οι συγγραφείς της, οι διανοούμενοί της, οι πάντες (δάνεια, επιδοτήσεις, χρηματιστήρια, εγχώρια άρλεκιν, trash τηλεόραση, ψιλικατζίδικος Τύπος, soft porn/life-style περιοδικά κ.λπ.) ενώ την όποια πολιτική διεκδίκηση φιλτράριζε ασφυκτικά ο αγοραίος (και αγορασμένος) συνδικαλισμός. Αυτή ακριβώς τη συνθήκη αποτυπώνει ανάγλυφα η πλοκή του βιβλίου Τα Δεδομένα της Ζωής μας.

ΙΙ. Η πλοκή στα Δεδομένα της Ζωής μας

Δεκέμβριος 1999: Η κυρία Σαλταπήδα, γνωστή τηλεοπτική σταρ, αναγκάζεται από άγνωστους επιστολογράφους, να δωρίσει ως «αντίποινα» για το δημοφιλές πρόγραμμά της, μεγάλη ποσότητα από αναγκαία βιβλία σε δημοτικές βιβλιοθήκες• παρομοίως, ένας ασυνείδητος πανεπιστημιακός γιατρός που εισπράττει κανονικά τα «φακελάκια» του, απειλείται ότι, αν δεν επιστρέψει τα χρήματα στους ασθενείς του, όλο το αμφιθέατρο της Ιατρικής θ’ ακούσει μαγνητοφωνημένο ντοκουμέντο από τις παράνομες συναλλαγές του• στο μεταξύ, ένας χρηματισμένος εφοριακός βλέπει ανήμερα Χριστουγέννων ν’ αρπάζει φωτιά το σαλόνι της καινούργιας μεζονέτας του, ενώ ένας διεφθαρμένος βουλευτής του «Λοιπού Αττικής», κάτω από την πίεση σοβαρών απειλών, υποχρεώνεται να χρηματοδοτήσει ό,τι μισεί περισσότερο: οργανώσεις που προστατεύουν άγρια ζώα.
Ένας από αυτούς τους συνταξιούχους γράφει χαρακτηριστικά σε μια επιστολή του, υποχρεώνοντας τον αναγνώστη να κάνει αυτομάτως τον παραλληλισμό με το σήμερα:

Δεν ξέρω, αλλά αυτοί οι σημερινοί νεόπλουτοι είναι πολύ προκλητικοί: τσαλαβουτάνε με την ίδια άνεση στην απατεωνιά και τη δημοκρατία. Oι δεξιοί εκείνα τα χρόνια ήταν καθαροί. Στυγνοί εγκληματίες σ’ εμάς, και ραγιάδες στους ξένους, πλην ξεκάθαροι· δεν τους μπέρδευες με κάτι άλλο. Eτούτοι εδώ δουλεύουν με τη νομιμότητα, είναι σαν την αμερικάνικη μάφια που ξεπλένει τα κέρδη της σε καθόλα νόμιμες επιχειρήσεις. Γι’ αυτό θαρρώ πως βρίζουμε σ’ αυτά τα γράμματα, δεν αντέχεται αυτή η σχιζοφρένεια της νομιμότητας που σκοτώνει την ψυχή…

Και κάποιος προσθέτει εντελώς προφητικά για το τερατώδες σήμερα (ήδη από το 2000 που γράφτηκε η πρώτη μορφή του βιβλίου):

Mπαίνουμε σε καινούργια εποχή βαρβαρότητας· αλλά κανείς δεν τολμάει να την ονομάσει έτσι. Σχεδόν κανείς. H εποχή τρέχει πολύ, δεν προλαβαίνει να κοιταχτεί στον καθρέφτη· αν το κάνει θα ουρλιάξει με τρόμο: δεν είμαι εγώ αυτό το τέρας! Nα μεταλλάζεις σε τέρας και να μην το καταλαβαίνεις, αυτή είναι η μεγαλύτερη δυστυχία, χειρότερη κι από την πανώλη στον Μεσαίωνα…

Όλη η νουβέλα εκτυλίσσεται μέσα από την ανταλλαγή επιστολών σε μια εποχή που, στην Ελλάδα, μόλις έχει κάνει την εμφάνισή του το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Το αποτέλεσμα αυτών των «τρομοκρατικών» επιστολών που, εν πολλοίς, κινούνται ανάμεσα στη σάτιρα και τη φάρσα, είναι να δημιουργηθεί ένα ολόκληρο «κίνημα» πολιτικής ανυπακοής, ένα κίνημα απείθαρχων πολιτών που απαιτούν εδώ και τώρα δικαιοσύνη – όχι στο όνομα γενικόλογων αρχών της αριστεράς ή του αναρχισμού, αλλά στο όνομα της ατομικής ανθρωπιάς και της αξιοπρέπειας.
Άρης Μαραγκόπουλος: Τα δεδομένα της ζωής μαςΗ «λύση» του βιβλίου «αποκαλύπτεται» πονηρά στο μότο του εξωφύλλου: Μια στιγμή ανυπακοής ήταν αρκετή. Για ν’ αλλάξουν τα δεδομένα της ζωής τους. Για να γελάσουν ξανά.

ΙΙΙ. Το ιστορικό της πρώτης γραφής

Η νουβέλα Tα Δεδομένα της Ζωής μας (επιστολική ως προς τη μορφή, πολιτική ως προς το σαφέστατο περιεχόμενο, σάτιρα ως προς το ύφος) γράφτηκε δυο χρόνια πριν την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη, αποτυπώνοντας στην πλοκή της τις πολλαπλές ψευδαισθήσεις με τις οποίες τότε ζούσε η πλειονότητα της χώρας. Η νουβέλα εκδόθηκε δυο χρόνια μετά (εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2002). Αφορμή της στάθηκε ένα πολιτικό άρθρο που ο γράφων είχε δημοσιεύσει στην Κυριακάτικη Αυγή τον Φεβρουάριο του 2000. Το άρθρο στη συνέχεια ενσωματώθηκε, με τις αναγκαίες επεμβάσεις για τη μυθοπλασία, στο κείμενο της νουβέλας.
Μάλιστα, έκτοτε, λόγω και της κασσάνδρειας διαχρονικότητάς του, αυτό το άρθρο υπό διαφορετικές συνθήκες αναδημοσιεύτηκε σε συνεντεύξεις, άλλα άρθρα κλπ. (βλ. π.χ. εδώ και εδώ) καθώς και στον πρόσφατο δοκιμιακό τόμο Πεδία Μάχης Αφύλακτα (Τόπος 2014).

Η νέα, αναθεωρημένη και οριστική έκδοση του βιβλίου, περιλαμβάνει «Επίμετρο» του συγγραφέα, με τίτλο 15 χρόνια μετά, στο οποίο διαβάζεται η εποχή αλλά και το ίδιο το βιβλίο, τόσο μέσα από τη γνώση που αναπόφευκτα χαρίζει η απόσταση του χρόνου, όσο και μέσα από τον καθρέφτη του δεινού παρόντος που βιώνει η χώρα.

Άρης Μαραγκόπουλος
Photo credit: Ήρα Πανανίδου

Άρης Μαραγκόπουλος: Τα δεδομένα της ζωής μας
Η νουβέλα του Άρη Μαραγκόπουλου Τα Δεδομένα της Ζωής μας κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος (σελ.: 192, τιμή: 11,00 €).

Γλυπτά εξωφύλλου: Rudy Weller, Οι τρεις Χάριτες, 1992, επιχρυσωμένο αλουμίνιο, Criterion Building, Piccadily Circus, Λονδίνο, φωτ. Α.Μ.

Συνέντευξη του συγγραφέα στο Πρώτο Πρόγραμμα και στη Βασιλεία Ζερβού μπορείτε να ακούσετε εδώ.

O ΑΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ (γεν.: Αθήνα 1948) έχει εκδώσει πάνω από είκοσι βιβλία πεζογραφίας, κριτικής και τέχνης, ενώ έχει κάνει περισσότερες από δέκα μεταφράσεις (από τα γαλλικά και τα αγγλικά). Γράφει τακτικά κριτική σε θέματα κουλτούρας, ιδεών και πολιτισμού στoν έντυπο και στον ηλεκτρονικό Tύπο. Ιδρυτικό στέλεχος των εκδόσεων Τόπος, όπου και διευθύνει το Τμήμα Λογοτεχνίας.
Τελευταία του μυθιστορήματα είναι οι πολιτικές μυθοπλασίες H Μανία με την Άνοιξη (Α’ έκδ. 2006, Β’ 2009) και Το Χαστουκόδεντρο (Τόπος, 2012). Πιο πρόσφατο βιβλίο του: το δοκίμιο πολιτισμικής θεωρίας Πεδία Μάχης Αφύλακτα (Τόπος, 2014).
Περισσότερες πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του στην προσωπική του ιστοσελίδα: http://www.arisgrandmangr.com, καθώς και στο facebook: https://www.facebook.com/amaragkopoulos.

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ