“Το όριο και το κύμα” του Γιώργου Παυλόπουλου

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Δεν έχω ακόμα αποφασίσει τι ήταν αυτό που έστρεψε τη γεωγραφία προς τα μέσα. Στα πρώτα δύο μυθιστορήματα με απασχόλησε ο χώρος, καθώς κι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αποφάσιζαν να τον κυριεύσουν. Είτε σαφώς ορισμένη είτε αφηρημένη, η γεωγραφία έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο – και τα κίνητρα των ανθρώπων σμίλευαν το αύριο. Ωστόσο, στο  Όριο και το Κύμα, υπήρξε μια μεταστροφή: ο χώρος άρχισε να μετατρέπεται σε μια έννοια αμιγώς χρονική, μια προέκταση του παρόντος που αναζητούσε έναν τρόπο να εισχωρήσει στο άτομο και να το μετατρέψει σε μια αχαρτογράφητη επικράτεια. Αυτή η υβριδική έννοια αποτέλεσε ένα είδος υπέρ-γεωγραφίας, την οποία θέλησα να εξερευνήσω.

Ο τρόπος αφήγησης του βιβλίου είναι ενδεικτικός τόσο αυτής της υπέρ-γεωγραφίας όσο και του πώς μοιάζει να κυλά ο χρόνος την εποχή της κρίσης: αποσπασματικός, αφαιρετικός, ελλειπτικός. Με μια λέξη, ο χρόνος μοιάζει βίαιος. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο Κοντικιάδης, μοιάζει να μην έχει ούτε μνήμη ούτε κεκτημένα. Όντας ο ιδιοκτήτης του Καφέ των Μόνων Άνθρωπων, έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει τους άλλους, να μάθει απ’ τις σιωπές τους και να βυθιστεί τελικά στον εαυτό του. Κινείται μηχανικά και βλέπει το χρόνο να διακόπτεται βίαια δίχως ωστόσο στις μεταβάσεις απ’ τη μια στιγμή στην άλλη να συμβαίνει κάτι συγκλονιστικό. Απεναντίας, η ζωή του μοιάζει να συνεχίζεται χωρίς εξάρσεις.

Γύρω στα μισά του βιβλίου, ο Κοντικιάδης βυθίζεται σ’ έναν ύπνο απ’ τον οποίο αδυνατεί να ξυπνήσει. Πρόκειται ουσιαστικά για την έναρξη της προσαρμογής του στην υπερ-γεωγραφία κι η περιπλάνησή του δεν είναι παρά ο μοναδικός τρόπος για να εξερευνήσει αυτή την ξένη επικράτεια: ο άνθρωπος ως η τελευταία αχαρτογράφητη ήπειρος. Τα κίνητρά του είναι αλτρουιστικά και δεν πρόκειται για κάποιον που σκέφτεται πώς θα μπορούσε να επωφεληθεί. Είναι ένα πρόσωπο που πάνω στον καμβά της κρίσης προσπαθεί να φανταστεί τι μας επιφυλάσσει το μέλλον. Μολονότι συχνά κατατρέχεται από ένα άγχος θανάτου, εκείνος μοιάζει διατεθειμένος να θυσιάσει τη ζωή του αν αυτό σημαίνει ένα καλύτερο μέλλον για τους υπόλοιπους.

Η αφήγηση, όπως και στα προηγούμενα δύο μυθιστορήματα, μοιάζει μ’ ένα μακρύ ταξίδι στην Ευρώπη. Όμως, στο Όριο και το Κύμα, σε κάθε υπαρκτό μέρος της ηπείρου αντιστοιχεί κι ένας αόρατος τόπος μέσα στην εσωτερική γεωγραφία του Κοντικιάδη. Αυτό το δίπολο πραγματικού/φανταστικού προσφέρει ελάχιστο βαθμό συνειδητότητας κι όσο περισσότερο προσπαθεί να το χαρτογραφήσει τόσο πιο πολύ χάνει την επαφή του με την πραγματικότητα. Οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρέφεται βρίσκουν καινούργιους ρόλους μέσα σ’ αυτό το παράξενο τοπίο, δυσκολεύοντας κι άλλο την περιπλάνησή του.

Ακόμα και τη στιγμή του τελικού διλήμματος, ο Κοντικιάδης μοιάζει να γνωρίζει ελάχιστα πράγματα – κι όμως, με βάση αυτά θα χρειαστεί να πάρει μια μεγάλη απόφαση. Μπορεί μόνο αμυδρά ν’ αναγνωρίσει το πλαίσιο της εποχής μέσα στην οποία ζούμε: είναι μια εποχή γεμάτη συλλογικά τραύματα, που η ατομική εμπειρία τα κάνει ακόμα πιο πικρά. Αυτή η ατέρμονη προσπάθεια να τιθασεύσει την υπερ-γεωγραφία είναι ο μοναδικός τρόπος που έχει για να παραμείνει ζωντανός.

Γιώργος Παυλόπουλος
Photo credit: Efi Logginou

“Το όριο και το κύμα” του Γιώργου Παυλόπουλου
Το μυθιστόρημα του Γιώργου Παυλόπουλου Το όριο και το κύμα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ποταμός (σελ.: 280, τιμή: 13,00 €).

Φωτογραφία εξωφύλλου: Δάφνη Κουγέα
Σχεδιασμός εξωφύλλου: Γιάννης Τοκαλατσίδης

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Είναι ο συγγραφέας τριών μυθιστορημάτων: 300 Βαθμοί Κέλβιν το Απόγευμα (Αλεξάνδρεια, 2007), Ατμός (Κέδρος, 2011) και Το Όριο και το Κύμα (Ποταμός, 2014). Ταξιδιωτικά κείμενα και διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά του εξωτερικού. Εκτενή αποσπάσματα των βιβλίων του δημοσιεύθηκαν στην αμερικανική λογοτεχνική επιθεώρηση InTranslation ενώ το μυθιστόρημά του Ατμός βρίσκεται στη μόνιμη συλλογή των βιβλιοθηκών Yale, Harvard, Princeton και Columbia. Ζει στο Βερολίνο.
Περισσότερες πληροφορίες για τον Γιώργο Παυλόπουλο μπορείτε να βρείτε στην προσωπική του ιστοσελίδα (http://www.gpavlopoulos.com) καθώς επίσης και στις σελίδες του στο Instagram και στο Facebook.

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος