ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Μια μικρή προσωπική ιστορία πίσω από τα «Παραμύθια της Ίμβρου»:
Ιούλιος 2003. Το πρώτο μου ταξίδι στην Ίμβρο με τον Κώστα Χριστοφορίδη, τον άνθρωπο που έμελλε να γίνει ο άνθρωπός μου. “Αν πρόκειται να είμαστε μαζί και να κάνουμε οικογένεια, πρέπει να έρθεις εκεί” μου είπε από τις πρώτες μέρες της σχέσης μας. “Πρέπει να δεις αν μπορείς να το αντέξεις. Γιατί εμένα η πατρίδα μου είναι αλλιώτικη. Και η μισή καρδιά μου πάντα θα της ανήκει”.
Και πήγα. Και το αποφάσισα. Και έβαλα κι εγώ την άλλη μισή καρδιά. Όχι μόνο για εκείνον, αλλά και για μένα. Γιατί τέτοιου είδους άνθρωποι είμαστε κι οι δυο μας. Έχουμε καρδιά που θέλει να δίνεται στους σκοπούς και στις ιδέες που τη δονούν και να μην κλείνεται στον εαυτό της. Όσο κι αν αυτό της κοστίζει. Αν δεν ταιριάζαμε, δεν θα συμπεθεριάζαμε.
Θυμάμαι πάντα τη στιγμή που έκατσα στο πεζούλι, έξω απ’ το πατρικό σπίτι στ’ Αγρίδια κι έγραψα τους στίχους του τραγουδιού «Ίμβρος», που ακούτε πλέον κι εσείς, μελοποιημένους από τον Δημήτρη Κάσσαρη και τραγουδισμένους από τον Γιώργο Νταλάρα. Ήταν μια στιγμή δυνατού πόνου, ακράτητων δακρύων, ανατριχίλας, έξαψης και κάθαρσης μαζί. Τους έγραψα σ’ ένα χειροποίητο τετράδιο που μου είχε κάνει δώρο μια Τουρκάλα φίλη μας, η Γιελντά, που το όνομά της σημαίνει “η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου”. Η λατρεμένη φίλη μας η Γιελντά, ένας σπάνιος και πολύτιμος άνθρωπος που δυστυχώς χάσαμε πρόωρα από την επάρατο νόσο και μας λείπει αφάνταστα. Τους έγραψα και ήξερα ότι κάποτε θα τους τραγουδήσουμε πολλοί μαζί. Πώς το ήξερα; Δεν μπορώ να σας το εξηγήσω. Υπάρχουν στιγμές στη ζωή των ανθρώπων που τις ζουν και νιώθουν ότι δεν ανήκουν μόνο σ’ εκείνους. Αυτή ήταν μια τέτοια στιγμή.
Είναι ζόρικο αγώι η Ίμβρος. Είναι διαρκής και επίπονος αγώνας να κρατάς ισορροπίες, ακροβατώντας συνεχώς στην κόψη ενός δίκοπου μαχαιριού. Αρρώστησα σ’ εκείνο το ταξίδι. Αψίκορη καρδιά εγώ, ΚρητικοΠόντια, δύσκολο χαρμάνι, μου ήταν αδύνατο να αποδεχθώ τόσο κρίμα κι άδικο, ν’ αντέξω να βλέπω τόσα ερείπια γύρω μου και να μη θυμώσω, να μην επαναστατήσω, να μην τα κάνω γης μαδιάμ μέσα μου τουλάχιστον, που μπορούσα. Μου πήρε χρόνια να καταλάβω από πού αντλούσε ο άνθρωπός μου αυτή τη δύναμη, τη χαρά, την αισιοδοξία, ακόμα και μέσα στην απόλυτη θλίψη και καταστροφή. Ακόμα προσπαθώ κι ακόμα τον θαυμάζω. Όπως και την «όμορφη και παράξενη πατρίδα» του.
Από το 2003 πέρασαν δεκαπέντε χρόνια. Προσπαθώ να συνειδητοποιήσω πόσα πράγματα καταφέραμε και άλλαξαν. Επαναλειτούργησαν τα σχολεία μας εκεί, μετά από 50 και πλέον χρόνια, ενώ κανείς εκτός από μερικούς πεισματάρηδες ονειροπόλους σαν κι εμάς δεν πίστευε ότι αυτό μπορεί να γίνει. Προσπαθώ να μην σκέφτομαι πόσο ευαίσθητες είναι οι μέρες που ζούμε, πόσο επισφαλή είναι όσα με κόπο επιδιορθώσαμε και σώσαμε, οι γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας που λιθαράκι το λιθαράκι χτίσαμε. Θέλω μόνο να ελπίζω ότι το Καλό και το Δίκαιο θα καταφέρουν να επικρατήσουν.
Τα Παραμύθια της Ίμβρου είναι ένας τόμος-κόσμημα για μια πρώτη γνωριμία με την ιστορία και τον πολιτισμό της Ίμβρου και των αυτοχθόνων κατοίκων της. Ένας φόρος τιμής στην προσπάθεια κάθε ανθρώπου να διατηρήσει τα δικαιώματα, τη μνήμη και την ταυτότητά του, όπου γης. Περιλαμβάνει 15 υπέροχα λαϊκά παραμύθια, μύθους, θρύλους και παραδόσεις της Ίμβρου, που προέρχονται από πρωτότυπο αρχειακό υλικό και απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Περιλαμβάνει επίσης, πρόλογο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ένα παράρτημα με την ιστορία του νησιού πλαισιωμένη από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, γλωσσάρι, χάρτη της Ίμβρου και βιβλιογραφία – πηγές. Συνοδεύεται από ψηφιακό δίσκο (CD) με το τραγούδι «Ίμβρος» σε μουσική Δημήτρη Κάσσαρη, ενορχήστρωση και ερμηνεία από τον Γιώργο Νταλάρα. Το τραγούδι είναι διαθέσιμο και σε ηλεκτρονική μορφή μέσω QRCode που υπάρχει στο βιβλίο. Και περιμένω να τραγουδήσουμε όλοι μαζί αυτούς τους στίχους. Να είμαστε καλά και να τους τραγουδήσουμε δυνατά.
Μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις του βιβλίου (σελ.:122 • τιμή: 17,50 €) διατίθεται στον Σύλλογο Ιμβρίων για την ενίσχυση των σκοπών του.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος προλογίζει…
“…Κάθε πρωτοβουλία, ἡ ὁποία συμβάλει εἰς τήν διάσωσιν καί τήν διάδοσιν τοῦ πνευματικοῦ πλούτου τῆς Ἴμβρου, εἶναι ἀξιέπαινος καί ἀναπτερώνει τάς ἐλπίδας μας διά τό μέλλον. Ὅ,τι αἱ γενεαί τῶν Ἰμβρίων διετήρησαν μέ θυσίας, μέ ἐπιμονήν καί ὑπομονήν, πρέπει νά ἐπιβιώσῃ. Πολύτιμον συμβολήν εἰς τήν διάσωσιν τῶν παραδόσεων τῆς ἰδιαιτέρας πατρίδος μας ἀποτελεῖ καί ἡ παροῦσα ἔκδοσις τῶν «Παραμυθιῶν τῆς Ἴμβρου». Τά παραμύθια ἐμπεριέχουν καί ἐκφράζουν ζωτικάς ἀληθείας, τήν εὐγνωμοσύνην πρός τόν Δημιουργόν, τήν ἄσβεστον ἐλπίδα, τήν πίστιν εἰς τήν δύναμιν τοῦ Καλοῦ, τήν ἐγκαρδιότητα καί τήν κοινωνικότητα, τήν ἐμπιστοσύνην εἰς τήν ζωήν, τόν σεβασμόν πρός τήν φύσιν, παραδόσεις αἰώνων, πολύτιμα στοιχεῖα τοῦ ἡμετέρου τρόπου τοῦ βίου. Ἀποκαλύπτουν ἀξίας καί στάσεις ζωῆς παραμελημένας ἤ καί λησμονημένας εἰς τήν ἐποχήν μας. Μᾶς διδάσκουν νά βλέπωμε «μέ τά μάτια τῆς καρδιᾶς»…”
Η συνεργασία με τον Γιώργο Νταλάρα
Από τη στιγμή που πήρα στα χέρια μου το CD με το τραγούδι «Ίμβρος», η καρδιά μου πεταρίζει αδιάκοπα. Ο Γιώργος Νταλάρας το ενορχήστρωσε και το ερμήνευσε με όλη την αγάπη, τον σεβασμό, την αισθαντικότητα, το λυρισμό αλλά και την αποφασιστικότητα που ταίριαζε στους στίχους μου, που ταιριάζει στην Ίμβρο, στους ανθρώπους και στην ιστορία της. Το ερμήνευσε σαν πατέρας που απευθύνεται στα παιδιά του, σαν δάσκαλος που ιστορεί στους μαθητές του, σαν παππούς που αφήνει παρακαταθήκη στα εγγόνια του. Σαν καλλιτέχνης που η διαδρομή και η εμπειρία του τον έχει προικίσει με αξιοθαύμαστη σοφία και γαλήνη. Σαν φίλος αγαπημένος, καρδιακός, δίπλα μας πάντα στις λύπες, στις αγωνίες αλλά και στις χαρές. Ακριβώς όπως το είχα ονειρευτεί δεκαπέντε χρόνια πριν, όταν για πρώτη φορά βρέθηκα στην Ίμβρο.Όσα ευχαριστούμε κι αν πω, θα είναι λίγα. Τον θαύμαζα και τον αγαπούσα από παιδί, με τη φωνή του μεγάλωσα. Είναι αφάνταστη χαρά και τιμή για μένα η συνεργασία μας. Και να σας πω τι άλλο δικό του λατρεύω επίσης; Το απίστευτο χιούμορ του και την παιδικότητα, την καθαρότητα ψυχής και τη σεμνότητα με την οποία ζει και πορεύεται όχι μόνο στην τέχνη του, αλλά και στη ζωή του. Σ’ αγαπάμε πολύ, Γιώργο!
Η συνεργασία με τον Νικόλα Ανδρικόπουλο και τον Δημήτρη Κάσσαρη
Ο Νικόλας Ανδρικόπουλος ζωγραφίζει ως ποιητής και ως ιστορητής. Με γοητεύουν οι λεπτομέρειες, οι κινήσεις και οι εκφράσεις στις ζωγραφιές του. Νομίζεις ότι είναι «ζωντανές», ότι οι ήρωες, τα πάθη και οι περιπέτειές τους είναι εκεί παρακάτω και, αν προχωρήσεις λίγο, θα μπεις κι εσύ μέσα τους και η δράση θα αρχίσει. Αγαπώ τα χρώματά του, φωτεινά και πλούσια. Αγαπώ τον τρόπο που μεταδίδει τα μυστικά της τέχνης του όταν μιλάει γι’ αυτήν, την έγνοια και το σεβασμό του για τους αποδέκτες της, ειδικά για τα παιδιά. Τον ευχαριστούμε που δέχτηκε να εικονογραφήσει τα Παραμύθια της Ίμβρου και που, ως Μικρασιάτης κι εκείνος, τα αγκάλιασε και τα «ενσάρκωσε» καλλιτεχνικά τόσο υπέροχα. Το καταπληκτικό εξώφυλλο με το νησιώτη να καλπάζει επάνω στο «μαγικό άλογο», ήδη τα έχει απογειώσει…
Ο Δημήτρης Κάσσαρης είναι κατ’ αρχήν μουσικός και ερμηνευτής. Αλλά είναι και συγγραφέας και ποιητής. Μα περισσότερο απ’ όλα είναι ένας πολύ ευαίσθητος και τρυφερός άνθρωπος, που παθιάζεται με ό,τι τον συγκινεί και αφιερώνεται χωρίς εκπτώσεις σε αυτό. Μελοποίησε τους στίχους μου για την Ίμβρο χωρίς να το ξέρω και χωρίς να το ζητήσω. Αυτή του η αυθόρμητη, εγκάρδια πράξη έγινε η αιτία να εμπλουτιστεί το βιβλίο με ένα τραγούδι και η ζωή μας μια ακόμη πολύτιμη και δυνατή φιλία. Τον ευχαριστούμε και του ευχόμαστε ό,τι ποθεί η καρδιά του για τη συνέχεια…
Η συνεργασία με τις Εκδόσεις Σαΐτη
Η συνεργασία με τις Εκδόσεις Σαΐτη προέκυψε χωρίς καλά καλά να το καταλάβω. Είναι από εκείνες τις εμπειρίες στη ζωή που λες ότι«όλο το σύμπαν συνωμότησε» για να συμβούν. Λίγο επειδή είσαι κι εσύ έτοιμος και υποψιασμένος, λίγο επειδή το θέλουν, το μπορούν και είναι «ανοικτοί» και οι άλλοι. Ίσως και επειδή έρχεται το πλήρωμα του χρόνου και ωριμάζουν οι συνθήκες,ώστε να κάνουμε όλοι μαζί τη διαφορά… Όλοι ανεξαιρέτως οι συνεργάτες υιοθέτησαν τα Παραμύθια της Ίμβρου από την πρώτη στιγμή, τα φρόντισαν, τα κανάκεψαν, τα αγάπησαν πραγματικά. Και συνεργάστηκαν για να προκύψει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, μια έκδοση ποιοτική και ευφρόσυνη, που ευχόμαστε να αγκαλιαστεί από το αναγνωστικό κοινό, μικρούς και μεγάλους, και να αποδειχθεί και διαχρονική. Τους ευχαριστούμε ολόψυχα όλες και όλους, για τη χαρά και την αμεσότητα της συνεργασίας μας.
Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου
Η Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1968. Η καταγωγή της είναι από τον Πόντο και την Κρήτη. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων. Από το 1991 έχει εργαστεί σε διάφορους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, με αντικείμενο την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση παιδιών και ενηλίκων σε θέματα πολιτισμού και περιβάλλοντος. Από το 1999 έως το 2015 αρθρογραφούσε στο ένθετο για παιδιά «Οι Ερευνητές πάνε παντού» της εφημερίδας Καθημερινή, όπου έχουν δημοσιευθεί περισσότερα από 500 άρθρα της, με θεματολογία που ενδιαφέρει τα παιδιά και όσους δραστηριοποιούνται σχετικά με αυτά. Από το 2003 εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση. Από τον Σεπτέμβριο του 2014 συνεργάζεται με τον Μαγικό Κόσμο του Παιδικού Βιβλίου σε βιβλιοπαρουσιάσεις και από τον Σεπτέμβριο του 2016 με δημιουργικές προτάσεις καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας, με τη στήλη της Διαβάζω και Δημιουργώ. Διατηρεί προσωπικό ιστολόγιο, όπου αποτυπώνει αποστάγματα της συγγραφικής και εκπαιδευτικής της δραστηριότητας.
Προσωπική επικοινωνία με τη συγγραφέα στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
evitsitiridou@gmail.com
Facebook: https://www.facebook.com/evi.tsitiridou
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος