Προσευχή: η διαπροσωπική μας σχέση με τον Χριστό

Οι θέσεις του πρωτοπρεσβύτερου Βασίλειου Θερμού για την προσευχή, τη θρησκεία, το γάμο, την ελληνική οικογένεια, την ομοφυλοφυλία, τη γιόγκα και τους διαλογισμούς είναι σαφείς. Ακόμη και αν κάποιος δεν συμφωνεί μαζί του, δεν μπορεί να παραβλέψει ότι είναι ένας άνθρωπος, ιερέας και ψυχίατρος, με δομημένη σκέψη, που παίρνει θέση για αυτά που μας απασχολούν.

Γιατί οι  ιερείς έχουν στραφεί κατά της γιόγκα.

Η γιόγκα δεν είναι ένα φαινόμενο που εμφανίσθηκε μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο το δυτικό κόσμο.  Εδώ και πολλά χρόνια τέτοιες Ασιατικές πρακτικές είναι στη μόδα. Κάποιοι το έχουν ονομάσει αυτό έναν βουδισμό light,  έναν λίγο νερωμένο βουδισμό. Γιατί ξέρουμε ότι αυτή η σωματική δραστηριότητα που λέγεται γιόγκα και άλλες παρόμοιες προέρχονται από χώρες Ασιατικές και είναι στενά συνδεδεμένες με τον βουδισμό. Βέβαια για τους περισσότερους που το ασκούν είναι μόνο μία σωματική δραστηριότητα η οποία οδηγεί σε χαλάρωση και ηρεμία και έτσι είναι δηλαδή. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της.

Ο λόγος που η Εκκλησία έχει φανεί επιφυλακτική ως τώρα, έως και αρνητική, είναι ότι για κάποιους λίγους δεν μένει μόνο σωματική δραστηριότητα χαλάρωσης. Για κάποιους λίγους οδηγεί σε μία περαιτέρω αναζήτηση στις ρίζες της γιόγκα, οι οποίες είναι βουδιστικές, δηλαδή θρησκευτικές. Και η επίκληση ΟΜ και οι ουπανισάδες και πολλά άλλα είναι θρησκευτικές επικλήσεις και θρησκευτικά κείμενα. Αυτό κάνει τα πράγματα ασύμβατα με τη χριστιανική πίστη, όταν κανείς στραφεί προς τα εκεί. Δεν είναι ασύμβατο με τη χριστιανική πίστη να κάνει μόνο τη σωματική δραστηριότητα για χαλάρωση και ηρεμία, αλλά στο βαθμό που θα στραφεί κάποιος στις θρησκευτικές ρίζες και αφετηρίες της γιόγκα, τότε γίνεται ασύμβατο. Δεν μπορεί κανείς δηλαδή να είναι και χριστιανός και ταυτόχρονα να ασκεί άλλες  θρησκευτικές  πρακτικές.Πρέπει να είναι σαφής κανείς και να βοηθάει τους ανθρώπους να μην περνάνε σε καταστάσεις σύγχυσης γιατί σήμερα ένα μεταμοντέρνο χαρακτηριστικό  της εποχής μας είναι ότι ο άνθρωπος φτιάχνει το πιάτο του όπως όταν περνάμε μπροστά από ένα μπουφέ. Δηλαδή μαζεύουμε από διάφορες θρησκείες ό,τι μας αρέσει από την καθεμία. Αυτό δεν μας καθιστά πιστούς. Τουλάχιστον χριστιανούς πιστούς όχι. Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Δεν φτιάχνουμε ένα πιάτο της επιλογής μας από διάφορες θρησκείες, αλλά αν θέλουμε να είμαστε χριστιανοί σπουδάζουμε την αλήθεια του χριστιανισμού και προσπαθούμε να δούμε πώς θα ζήσουμε σύμφωνα με αυτήν. Το άλλο είναι σύμφυτο με την εποχή μας, είναι πολιτισμικό, δηλαδή είναι ουσιαστικά μία προσωπική κατασκευή, επιλεκτική, για να φτιάξουμε μία θρησκεία όπως εμείς θα τη θέλαμε, όπως εμάς μας βολεύει. Αυτή όμως δεν είναι η θρησκεία του Ιησού Χριστού, αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε.

Προσευχή: η διαπροσωπική μας σχέση με τον Χριστό.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτές οι πρακτικές εμφανίστηκαν ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική. Εκεί ο ρυθμός ζωής είναι πολύ έντονος και οι άνθρωποι έχουν στρες και άγχος πολλές φορές με ψυχοσωματικά συμπτώματα και αναζητούν τρόπους να χαλαρώσουν ψυχικά και σωματικά. Είναι λοιπόν ένας τρόπος ηρεμίας. Είναι ξεκάθαρο γιατί εισήχθησαν αυτά στη Δύση δηλαδή. Δεν ενδιαφέρει στην πραγματικότητα, ενώ είναι θρησκευτικές πρακτικές, δεν ενδιαφέρει ως θρησκευτική πίστη αυτό, δηλαδή ότι συνδέεται κάνεις με κάποιον Θεό, ενδιαφέρει στο τι πρακτικά και ωφελιμιστικά μπορεί να μας δώσει. Δηλαδή να μας ηρεμήσει. Ένα αντίστοιχο φαινόμενο παρουσιάζεται και σε κάποιους χριστιανούς οι οποίοι συχνάζουν στην εκκλησία επειδή λένε ότι ηρεμούν. Η προσευχή και στην εκκλησία και στο σπίτι έχει ηρεμήσει πάρα πολύ κόσμο και αυτό είναι πολύτιμο. Όμως Ο σκοπός του ότι είμαστε χριστιανοί, είναι να μπούμε σε προσωπική σχέση με τον Χριστό. Η προσωπική σχέση με το Χριστό φέρνει και ηρεμία. Μεταξύ πολλών άλλων φέρνει και ηρεμία ως αποτέλεσμα. Αλλά ο πρωταρχικός στόχος είναι το πρόσωπο του. Το να μπούμε σε σχέση μαζί του. Και εκεί έχει νόημα η προσευχή.Δεν έχει από τη χριστιανική πλευρά  πολύ νόημα να είμαστε ήρεμοι αν δεν συνδεόμαστε με κάποιο θεό. Έχει την πρακτική του σημασία, έχει τεράστια σημασία να είμαστε ήρεμοι βεβαίως. Αλλά δεν μπορούμε αυτό να το ονομάσουμε προσευχή ή θρησκευτικότητα, Να αναφέρω ένα παράδειγμα. Σήμερα είναι της μόδας η λέξη προσευχή. Γράφουν στο Twitter, οι προσευχές μας είναι μαζί σας, προσεύχομαι να έχετε καλό ταξίδι ή να συνέλθετε απ’ αυτό το κακό που σας βρήκε ας πούμε για τους γονείς των παιδιών που σκότωσαν στην Αμερική κλπ. Ποιοι από αυτούς, πόσοι απ’ αυτούς που μιλούν για προσευχή θα καθίσουμε μπροστά στην εικόνα να προσευχηθούν σ’ αυτόν που νομίζουν για θεό; Έχει γίνει μόδα σαν λέξη. Στην πραγματικότητα εννοούν ευχή, όχι προσευχή. Η προσευχή είναι διαπροσωπική σχέση μ’ ένα πρόσωπο, το πρόσωπο του Χριστού, είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο αυτό. Και όταν ο πιστός συνδέεται με το πρόσωπο του Χριστού, δεν κάνει μία εκλεκτική επιλογή κάποιων θρησκευτικών στοιχείων απ’ την κάθε θρησκεία για να φτιάξει το δικό του personal training ας πούμε. Αλλά τι κάνει; Μπαίνει σε μία διαδικασία με το πρόσωπο του άλλου με κεφαλαίο του άλλου, το πρόσωπο του Χριστού που έγινε άνθρωπος και του παραδίδεται. Δηλαδή δεν προσαρμόζει την πίστη στον εαυτό του, αλλά παραδίδει τον εαυτό του στον Χριστό και του ζητάει να τον αλλάξει.  Δηλαδή δεν έχω το Θεό μόνο για να ηρεμώ. Δηλαδή υπάρχει και γι’ αυτό, είναι πολύτιμο, έχουμε όλοι ανάγκη την ηρεμία αλλιώς αρρωσταίνουμε άμα είμαστε σε διαρκή ένταση. Αλλά κυρίως διότι προσφέρουμε τον εαυτό μας στον Θεό να τον αλλάξει και γι’ αυτό δεν φτιάχνουμε τη δική μας θρησκευτική πίστη πολυσυλλεκτικά, αλλά αναζητούμε τον Χριστό για τον οποίο μιλούν τα ευαγγέλια και να μπούμε σε προσωπική σχέση μαζί του. Άρα κάνουμε σχέση μαθητείας κοντά του. Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορούμε στην εκκλησία να δεχτούμε διαφορετικές θρησκευτικές πρακτικές. Δεν είναι δηλαδή ακριβές ότι η εκκλησία δεν παρέχει τρόπους ηρεμίας και χαλάρωσης. Και παρέχει τρόπους ηρεμίας και χαλάρωσης αλλά και επιπλέον μας δείχνει ότι δεν είναι το παν η ηρεμία και η χαλάρωση. Ότι μας καλεί σε κάτι περισσότερο απ’ αυτό.

Ακούστε όλη τη συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα, στην εκπομπή «Στο ντιβάνι της κρίσης».

Ο π. Θερμός αντλεί το λόγο του  από την ψυχιατρική, την ψυχολογία, την θεολογία, την φιλοσοφία και την κοινωνιολογία.  Για  την ομοφυλοφιλία  έχει γράψει τα βιβλία «Έλξη και πάθος» και το « Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου» εκδόσεις  Εν πλώ.