Το Εργατικό Κόμμα

Του Πέτρου Δίπλα.

Το Εργατικό Κόμμα είναι το κεντροαριστερό κόμμα της Βρετανίας. Δημιουργήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου του 1900 έχοντας τις ρίζες του στην εργατική τάξη, στα συνδικαλιστικά κινήματα και τα σοσιαλιστικά κόμματα του 19^ου αιώνα.

Στο τέλος του 19^ο αιώνα ήταν φανερή η ανάγκη για ένα νέο πολιτικό χώρο που να αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα και τις ανάγκες  του κόσμου που είχε μαζευτεί στις πόλεις, του αστικού προλεταριάτου. Επίσης πολλά μέλη των Εργατικών συνδικάτων ήθελαν να μπουν στο κεντρικό πολιτικό στίβο.

Έτσι, μέσα σε λίγα σχετικά χρόνια η εκλογική δύναμη του Εργατικού Κόμματος αυξήθηκε κατακόρυφα. Μάλιστα την δεκαετία του 1920 το Εργατικό Κόμμα ξεπέρασε σε ψήφους το Φιλελεύθερο Κόμμα (Liberal Party) γενόμενο από τότε ο κύριος πολιτικός αντίπαλος του Συντηρητικού Κόμματος.

Tο Εργατικό Κόμμα, κατόρθωσε να επιβιώσει και να μεγαλώσει επειδή εκπροσώπησε στις αρχές του 20ού αιώνα τις μεγάλες αλλαγές που έγιναν στην Βρετανική κοινωνία. Από τότε κανένα άλλο κόμμα δεν κατάφερε να ισχυροποιηθεί, με το σύνολο των νεοδημιουργούμενων κομμάτων να παραμένουν περιθωριακά ή να συγχωνεύονται με τα μεγάλα.

Η ενδυνάμωση του Εργατικού Κόμματος ξεκίνησε το 1918 όταν τριπλασιάστηκε το εκλογικό σώμα από 7,7 εκατ. ψηφοφόρους σε 21,4 εκατ. επειδή με την αλλαγή του νόμου δόθηκε δικαίωμα ψήφου σε όλους τους άντρες και σε όλες τις γυναίκες άνω των 30 ετών. Η αλλαγή αυτή αύξησε κατακόρυφα τους ψηφοφόρους του Εργατικού Κόμματος το οποίο απορρόφησε και τους περισσότερους ψηφοφόρους του Φιλελεύθερου Κόμματος λόγω της καταστροφικής διάσπασης του δεύτερου. Έτσι στις εκλογές του 1922 αποκτώντας 142 βουλευτές έγινε αξιωματική αντιπολίτευση και το 1923 μαζί με τους Φιλελεύθερους σχημάτισαν κυβέρνηση μειοψηφίας με πρωθυπουργό τον πρώτο επίσημο αρχηγό των Εργατικών τον Ράμσι Μακντόναλντ. Ο Μακτόναλντ το 1929 κέρδισε τις εκλογές  οδηγώντας το Εργατικό Κόμμα στη πρώτη του μεγάλη νίκη κατακτώντας την πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων με 287 βουλευτές.

Είναι ενδιαφέρον ότι στα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης των Εργατικών η εξωτερική φιλειρηνική πολιτική τους κυριαρχείτο από το πιστεύω του Κόμματος ότι η ειρήνη ήταν αδύνατη αφού κυριαρχούσε ο καπιταλισμός, η μυστική διπλωματία και το εμπόριο όπλων.

Δυστυχώς η μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 χτύπησε πολύ γρήγορα και σκληρά τους σχετικά άπειρους στην διακυβέρνηση Εργατικούς οι οποίοι και εξαναγκάστηκαν να σχηματίσουν ‘εθνική κυβέρνηση’ με τα άλλα κόμματα και να ηττηθούν κατά κράτος στις επόμενες εκλογές του 1931 χάνοντας τα 4/5 των βουλευτών τους.

Στα επόμενα χρόνια οι Εργατικοί βλέποντας την συνεχή ενδυνάμωση της ναζιστικής Γερμανίας άφησαν την φιλειρηνική τους στάση και πολιτική και υποστήριξαν την εξοπλιστική ενδυνάμωση της Βρετανίας. Μάλιστα μετά το 1936 οι Εργατικοί επιτέθηκαν στην ηγεσία των Συντηρητικών (Τσάμπερλεν) για την φιλειρηνική τους πολιτική απέναντι στη Γερμανία!

Οι Εργατικοί ήταν στην κυβέρνηση από το 1964-1970 με πρωθυπουργό τον Χάρολντ Ουίλσον και από το 1974-1979 με πρωθυπουργό τον Ουίλσον και τον Τζέιμς Κάλαχαν. Μετά τους συντηρητικούς Μάργκαρετ Θάτσερ και Τζον Μέιτζορ (1979-1997) οι Εργατικοί πήραν την κυβέρνηση με τον Τόνι Μπλέρ και τον Γκόρντον Μπράουν (1997-2010).

Από την εποχή του Τόνι Μπλερ (1997) μέχρι και το 2010 το κόμμα κυριαρχείτο από την κοινωνικοφιλελεύθερη κεντροαριστερά, γνωστή και ως Νέοι Εργατικοί (New Labour) έχοντας πια ως μειοψηφία τις αριστερές απόψεις των Παλαιών Εργατικών (Old Labour).

Ουσιαστικά οι αλλαγές που προώθησε ο Τόνι Μπλερ ήταν μια συνέχεια της τάσης που είχε ξεκινήσει στο κόμμα ο αρχηγός του Νιλ Κίνοκ (1983 -1982). Ο Κίνοκ ήθελε να ξεχωρίσουν οι εκσυγχρονιστές Εργατικοί με πιο σοσιαλδημοκρατικές ιδέες από τους παραδοσιακούς πιο αριστερούς Εργατικούς.

Από το 2010 έως το 2015, το Εργατικό Κόμμα με αρχηγό τον Εντ Μίλιμπαντ, παρέμεινε ως ένα κλασικό κεντροαριστερό κόμμα αλλά από τον Σεπτέμβριο του 2015 με την εκλογή στην ηγεσία του ‘ριζοσπάστη’ αριστερού Τζέρεμι Κόρμπιν (του πιο αριστερού αρχηγού που είχε ποτέ) το κόμμα μετακινήθηκε σημαντικά πιο αριστερά.

Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τις εκλογές για την ηγεσία των Εργατικών, τον Κόρμπιν στήριξαν μόνο 16 από το σύνολο των 232 βουλευτών του Κόμματος.

Σήμερα το Εργατικό Κόμμα περιλαμβάνει στους κόλπους του από σκληρούς σοσιαλιστές έως και μετριοπαθείς σοσιαλδημοκράτες ακόμα και κεντρώους φιλελεύθερους.

Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν την εκλογική δύναμη των Εργατικών να ανακάμπτει  προεκλογικά από τα ιστορικά χαμηλά γύρω στο 23% με 25% που είχε φθάσει πριν δύο μήνες και να κυμαίνεται γύρω στο 34% με 40%, κατορθώνοντας τελικά στις εκλογές να φθάσουν στο 40%.