“Έγινε η σπίθα πυρκαγιά”: Εκδήλωση μνήμης για την πυρκαγιά του 1917

Η parallaxi και το Θεσσαλονίκη Αλλιώς  συνδιοργανώνουν με τον Δήμο Θεσσαλονίκης ένα μοναδικό υπερθέαμα αφιερωμένο στην επέτειο των 100 χρόνων της Μεγάλης Πυρκαγιάς του 1917 που κατέκαψε το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλονίκης και οδήγησε στην αναγέννηση της. Σύμφωνα με πηγές της εποχής το Σάββατο 5 Αυγούστου του 1917 στις 4 το απόγευμα σ’ ένα παλιό σπίτι, στην αρχή της οδού Ολυμπιάδος, κοντά στο Βαρδάρη και στα σύνορα με την Άνω Πόλη, ξεκίνησε από τη σπίθα μιας κουζίνας η μέγιστη και πλέον καταστροφική από τις πυρκαγιές που έπληξαν την πόλη. Είχε προηγηθεί η πυρκαγιά του Σεπτεμβρίου του 1890.

Το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου (αρχικά είχε προγραμματισθεί για την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου αλλά αναβλήθηκε), από τις 18.00-22.00 ένα πολυθέαμα αφιερωμένο στα εκατό χρόνια της Πυρκαγιάς θα εξελιχθεί στην πόλη.

Ο Χάρης Πεχλιβανίδης και η Κορίνα Βασιλειάδου σκηνοθετούν τους Θάνο Φερετζέλη, Νίκο Ράμμο, Δημήτρη Σπορίδη και Ειρήνη Κυριάκου, τις Πλειάδες και 35 νέους ηθοποιούς από τις σχολές θεάτρου σε ένα πολυθέαμα αφήγησης της ιστορίας της πυρκαγιάς. Στο ρόλο του Ερνέστου Εμπράρ ο Δημήτρης Ναζίρης.

Η έναρξη θα γίνει στην Πλατεία Μουσχουντή, στην Άνω πόλη, εκεί όπου ξεκίνησε η φωτιά από ένα σπίτι, στις 18.00. Στον υπαίθριο χώρο της πλατείας, πλάι στο τείχος της πόλης, θα στηθεί μια δραματοποιημένη αφήγηση από ηθοποιούς, πλαισιωμένη από μουσικές παρεμβάσεις με αυθεντικά μουσικά κομμάτια της εποχής από την μουσική παράδοση των Ελλήνων, των Εβραίων και των Οθωμανών, που κατοικούσαν στη Θεσσαλονίκη.

Η συνέχεια θα γίνει  στην οδό Εδέσσης, που γλύτωσε από τη μήνη της πυρκαγιάς. Από τις 18.00 μέχρι τις 21.00, στο Μπενσουσάν Χαν και το Κύρτση Χαν, κτίρια που διασώθηκαν, στήνουμε ένα υπαίθριο θερινό σινεμά που προβάλει εικόνες της πόλης στην πυρά, προχωρούμε σε μια σειρά από παρεμβάσεις που δημιουργούν στο σημερινό κάτοικο της πόλης το αίσθημα του εγκλωβισμού που ένοιωθαν οι κάτοικοι της πόλης τότε, φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ δημιουργούν με έμπνευση τη μεγάλη Φωτιά, εκτίθεται μια μοναδική φωτογραφική έκθεση με τα ευρήματα της περιόδου της Πυρκαγιάς από τις ανασκαφές του Μετρό Θεσσαλονίκης, το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ και η 5η Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης οργανώνουν εργαστήρια για παιδιά και ενηλίκους εμπνευσμένα από την Πυρκαγιά, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης προχωράει σε ένα αναπάντεχο μουσικό happening, η Σχολή Κινηματογράφου του ΑΠΘ δείχνει μια σειρά ταινίες μικρού μήκους των φοιτητών της που γυρίστηκαν εμπνευσμένες από την Πυρκαγιά κ.ά.

Η κορύφωση της ημέρας έρχεται στην πεζοδρομημένη, λόγω της ημέρας, παραλιακή Λεωφόρο Νίκης στις 21.00. Με ένα πολυθέαμα που ξεκινά από το κτίριο της Λέσχης Θεσσαλονίκης (Λ. Νίκης 63) στο σημείο που σταμάτησε η πυρκαγιά μετά από 32 ώρες που έκαψε την πόλη, το οποίο μεταμορφώνεται χάρη σε ένα γιγάντιο video mapping από τους Mark & The koksinel (ομάδα visual artists) ενώ ηθοποιοί θα αφηγηθούν την πορεία της Πυρκαγιάς καθώς και το όραμα του Εμπράρ, βασιζόμενοι σε αληθινές μαρτυρίες και γεγονότα.Στη συνέχεια η Φιλαρμονική του Δήμου Θεσσαλονίκης οδηγεί τον κόσμο που παρακολουθεί το δρώμενο προς την πλατεία Αριστοτέλους, παιανίζοντας εμβατήρια που ακούγονταν στην πόλη κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ ταυτόχρονα φλόγες φωτίζουν ολόκληρο το δρόμο και τη θάλασσα.

Στο γυάλινο περίπτερο της Πλατείας Αριστοτέλους οι Beforelight στήνουν την εγκατάσταση Memory Scratch, με μια παχιά επίστρωση στάχτης την οποία ο περαστικός καλείται να “ξύσει” και να επιτρέψει στο κόκκινο φως να απλωθεί στο δρόμο, όπως τα κάρβουνα που σιγοκαίνε κάτω από τη στάχτη.

Στην Πλατεία Αριστοτέλους μια τεράστια μακέτα που αποτυπώνει την όψη της παραλίας τον καιρό της πυρκαγιάς, που θα έχει εκτεθεί προηγουμένως για δέκα μέρες στη νότια πύλη της ΔΕΘ, παίρνει φωτιά και ολοκληρώνει με συμβολικό τρόπο την μεγάλη αυτή διαδραστική γιορτή αφιερωμένη στη μνήμη της πόλης, με την μουσική συνοδεία της Στρατιωτικής Μουσικής ΓΣΣ.

Το project θα κινηματογραφηθεί από το σκηνοθέτη Χρήστο Νικολέρη και θα αποτελέσει ένα μοναδικό υλικό που θα μείνει ελεύθερο στο youtube ως ντοκουμέντο για το πως η πόλη τίμησε αυτή την επέτειο.

Το πολυθέαμα ειναι βασισμένο σε ιδέα του Γιώργου Τούλα (ιδρυτή της διοργανώτριας “Parallaxi-Η Θεσσαλονίκη αλλιώς”), σε πρωτότυπα κείμενα ειδικά γραμμένα για το πολυθέαμα του συγγραφέα Σάκη Σερέφα, με σκηνογράφο-σχεδιαστή της μακέτας της θαλάσσιου μετώπου της πόλης τον Γιάννη Κατρανίτσα, την ομάδα visual artists Mark & The koksinel, το φωνητικό συγκρότημα Πλειάδες, ηθοποιούς του ΚΘΒΕ και 35 σπουδαστές σχολών θεάτρου της πόλης.

Το κοινό μπορεί να συμμετάσχει ελεύθερα (χωρίς εισιτήριο) στην εκδήλωση-πολυθέαμα.

• Αυτό το καλοκαίρι συμπληρώθηκαν 7 χρόνια από την έναρξη της δράσης της parallaxi «Η Θεσσαλονίκη Αλλιώς», η οποία ξεκίνησε με σκοπό να παρέμβει στην καθημερινότητα της πόλης, να προτείνει ιδέες, να δημιουργήσει νέους χώρους κοινής χρήσης, να αναπλάσει χώρους δημοσίου συμφέροντος και να αναδείξει την δημιουργική σκηνή της πόλης. Η κίνηση αυτή λειτούργησε ως προάγγελος για όσα ακολούθησαν από δεκάδες ομάδες ή φορείς στην πόλη.