Ημερίδα για το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά

Ημερίδα διαβούλευσης για τη δημιουργία του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στο χώρο του κτιρίου Α2 εντός του πρώην στρατοπέδου «Παύλου Μελά», πραγματοποιήθηκε  στο Πολιτιστικό Κέντρο «Χρήστος Τσακίρης» στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, παρουσία υφυπουργών, εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, του αναπληρωτή γενικού προξένου της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, ιστορικών, μουσειολόγων και άλλων ειδικών επιστημόνων.

Το κτίριο Α2 με πρόσοψη επί της οδού Λαγκαδά, είναι το ένα από τα δύο μεγάλα ιστορικά κτιριακά συγκροτήματα, τα οποία βρίσκονται μέσα στο πρώην στρατόπεδο «Παύλου Μελά» (το άλλο είναι το Α3). Τα δύο κτίρια ανεγέρθηκαν πριν από περίπου εκατόν είκοσι χρόνια και μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του στρατοπέδου – από την οθωμανική περίοδο και τους βαλκανικούς πολέμους μέχρι και τη γερμανική κατοχή – αποτυπώθηκαν στη «συλλογική μνήμη» ως τόποι μαρτυρίου, προσφυγιάς, διωγμών και εκτελέσεων, αλλά και ως σύμβολα ηρωισμού, αυταπάρνησης και αντίστασης.

Έπειτα από την απόδοση, προ διετίας, του στρατοπέδου «Παύλου Μελά» στην τοπική κοινωνία, εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση για την ανακατασκευή του Α2, ώστε, μετά την ανακατασκευή και την ανάπλασή του, το ένα τμήμα του να αποτελέσει κτίριο διοίκησης του δήμου Παύλου Μελά και ένα άλλο τμήμα να στεγάσει το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

Παράλληλα, προχωρούν οι προκατασκευαστικές ενέργειες για το Α3 και την ανάπλαση του υπαίθριου χώρου του πρώην στρατοπέδου, ως μέρος του ευρύτερου σχεδιασμού στην προοπτική δημιουργίας και του «Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά», στα όρια του πρώην στρατοπέδου.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και μίλησαν, ο δήμαρχος Παύλου Μελά, Δημήτρης Δεμουρτζίδης, η υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Ελευθερία Χατζηγεωργίου, ο υφυπουργός του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στάθης Γιαννακίδης, ο αναπληρωτής γενικός πρόξενος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη Carsten Muller, oι ιστορικοί Στράτος Δορδανάς και Γιώργος Αντωνίου, κ.ά..

Την εκδήλωση διοργάνωσαν στελέχη της σύμπραξης που δημιουργήθηκε για το έργο, από την Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης (ΜΑΘ), τη Μονάδα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ ΑΕ) του υπουργείου Οικονομίας και τον δήμο Παύλου Μελά, υπό την αιγίδα των υπουργείων Εσωτερικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Χαιρετισμός υφυπουργού Ελευθερίας Χατζηγεωργίου

«Το στρατόπεδο Παύλου Μελά αποτελεί ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας» τόνισε στην ομιλία της η υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Ελευθερία Χατζηγεωργίου, υπογραμμίζοντας ότι «από την Οθωμανική περίοδο και τους βαλκανικούς πολέμους μέχρι και τη γερμανική κατοχή», αποτύπωσε με μελανά χρώματα τη συλλογική μνήμη της πόλης. «Μια μνήμη γεμάτη πολέμους, συγκρούσεις, προσφυγιά, αλλά και αγώνες αντίστασης. Αγώνες που δόθηκαν στο όνομα της ελευθερίας του τόπου μας, αλλά και της προάσπισης των δημοκρατικών αξιών μας» τόνισε η κ. Χατζηγεωργίου. «Αυτοί οι αγώνες δεν ξεχάστηκαν. Αυτό ήρθαμε να επιβεβαιώσουμε σήμερα εδώ, μέσα από την παρουσίαση των εργασιών προόδου για τη δημιουργία Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά».

Η υφυπουργός υπενθύμισε ότι και «η παραχώρηση του στρατοπέδου στο δήμο Παύλου Μελά αποτέλεσε τη δικαίωση ενός μεγάλου, ενός πολυετούς αγώνα» για ποιότητα ζωής, που έδωσαν ο δήμος, οι κάτοικοι, τα κινήματα, οι απλοί πολίτες και ο οποίος έγινε πράξη προ διετίας, με τη συμφωνία οριστικής απόδοσης του στρατοπέδου από το Ταμείο Εθνικής Άμυνας, ενώ στο ενδιάμεσο διάστημα δόθηκαν λύσεις και διαδικαστικά θέματα.

«Έτσι, με παρέμβαση του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης  βρέθηκαν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να ολοκληρωθούν οι αναγκαίες τεχνικές και οικοδομικές παρεμβάσεις στα 83 ακίνητα που ορίστηκαν ως αντιστάθμισμα από τον δήμο Παύλου Μελά προς το ΤΕΘΑ με βάση τη συμφωνία» είπε η κ. Χατζηγεωργίου. Πρόκειται για «μια διαδικασία αποκατάστασης που έχει ήδη ολοκληρωθεί και το μόνο πλέον που εκκρεμεί είναι  η οριστική συμβολαιογραφική μεταβίβαση των ακινήτων από τον δήμο στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας».

«Υπό αυτό το πρίσμα, η μετατροπή του στρατοπέδου σε μητροπολιτικό πάρκο αποκτά υπερτοπικό χαρακτήρα, αποτελώντας μια ανάσα πρασίνου, πολιτισμού και αναψυχής, όχι μόνο για τη Δυτική Θεσσαλονίκη αλλά για ολόκληρο τον αστικό ιστό» πρόσθεσε η κ. Χατζηγεωργίου.

Η υφυπουργός αναφέρθηκε, επίσης, στο έργο της σύμπραξης – ανάμεσα στην Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης (ΜΑΘ), τη Μονάδα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ ΑΕ) του Υπουργείου Οικονομίας και τον δήμο Παύλου Μελά – που επέφερε την ωρίμανση των κτιριακών μελετών και αδειών, για το κτίσμα Α2 όπου θα στεγαστεί το μουσείο Εθνικής Αντίστασης, την εξασφάλιση της χρηματοδότησης, την προώθηση των μουσειολογικών και άλλων εργασιών και πρόσθεσε : «Με βάση αυτή την εξέλιξη, αναμένουμε την άμεση έναρξη των εργασιών αυτών».

Η κ. Χατζηγεωργίου τόνισε ότι παράλληλα, συνεχίζονται οι προκατασκευαστικές ενέργειες και για το κτίριο Α3, αλλά και συνολικά για το μητροπολιτικό πάρκο, όπως, η εκπόνηση χωρικού σχεδίου, η σύνταξη γεωτεχνικής μελέτης και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κ.ά..

Ταυτόχρονα, επεσήμανε ότι προχωρά και ο σχεδιασμός για την ανάπλαση του υπαίθριου χώρου – για την οποία ήδη εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση – για τη δημιουργία ενός χώρου πρασίνου, με υποδομές που θα στηρίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με δενδροφυτεύσεις, με αναψυκτήρια, με χώρους στάθμευσης και πρόσθεσε : «Συνεπώς και για το έργο της ανάπλασης αναμένουμε την άμεση εκκίνηση των εργασιών».

Η κ. Χατζηγεωργίου υπογράμμισε ότι «κομβικό σημείο» για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό αποτελεί η δημιουργία ενός μητροπολιτικού φορέα διαχείρισης του έργου, με τον επικεφαλής του, από τον οικείο δήμο και με πνεύμα συνεργασίας με την Πολιτεία «για την όσμωση των κοινών μας οραμάτων, όχι μόνο για το ιστορικό μας παρελθόν αλλά και για το παρόν και το μέλλον μας» και συνέχισε :
«Για τους λόγους αυτούς, το μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά, μετατρέπει τις πολυμορφικές εστίες του σε κοινωνικό αγαθό όλων των κατοίκων της πόλης. Γιατί αυτό το αγαθό, όπως και οι αγώνες της Εθνικής Αντίστασης, δεν αποτελεί κεκτημένο μιας μόνο περιοχής και ενός μόνο φορέα, αλλά μιας ολόκληρης πόλης, με σημείο συνάντησης το ίδιο το μητροπολιτικό πάρκο. Ένα σημείο κοινών αγώνων, κοινών στόχων και κοινών προσδοκιών για μια καλύτερη ποιότητα ζωής και μια πραγματική συλλογική μνήμη.  Αυτό ας γίνει το πρότυπο και το παράδειγμά μας για τις επόμενες γενιές αλλά και για τις επόμενες δράσεις και πρωτοβουλίες μας».

Χαιρετισμός υφυπουργού Στ. Γιαννακίδη

Ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στάθης, Γιαννακίδης, επεσήμανε ότι η εκδήλωση αυτή δεν έχει μόνο τη διάσταση της οφειλόμενης τιμής προς την Εθνική Αντίσταση, αλλά και αφορμής για να συζητηθούν οι τρόποι, που «ο χώρος αυτός θα γίνει τόπος δημιουργίας, τόπος δράσεων, τόπος συνεύρεσης των πολιτών, τόπος ανάδειξης ιστορικής μνήμης και σημείο αναφοράς για παρόμοιες δράσεις στην υπόλοιπη Ελλάδα. Και αυτός ο χώρος θα βρίσκεται μέσα σε ένα μητροπολιτικό πάρκο, το μεγαλύτερο της Θεσσαλονίκης, έναν χώρο άνω των τριακοσίων τριάντα στρεμμάτων, που τόσο έχουν ανάγκη οι πολίτες του πολεοδομικού συγκροτήματος» είπε ο κ. Γιαννακίδης.

Ο υφυπουργός υπενθύμισε επίσης την χθεσινή συνεδρίαση της Βουλής, όπου εγκρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία η πολιτική απόφαση της κυβέρνησης, μετά το σχετικό πόρισμα της Βουλής, για τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων, των απαράγραπτων αξιώσεων της χώρας που αποτελεί φόρο τιμής στα θύματα της θηριωδίας, όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός».

Ο κ. Γιαννακίδης υπογράμμισε ότι «αυτή η συζήτηση έχει νόημα» μετά την απόδοση του πρώην στρατοπέδου από το ΤΕΘΑ στο δήμο, προ διετίας, χάρη στις ενέργειες της σημερινής κυβέρνησης, μετά την ένταξη τον  Οκτώβριο του 2018 στο Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της χρηματοδότησης των μελετών αναστήλωσης των κτιρίων Α2 και Α3, με το ποσό των 420.000 ευρώ και έπειτα και από την  ένταξη του έργου, το Νοέμβριο του 2018, στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠΑΝΕΚ) του ΥΠΟΙΚΑΝ και της χρηματοδότησης, με το ποσό των 2,5 εκατ. ευρώ των έργων «αναστήλωσης και δημιουργικής επανάχρησης του κτιρίου Α2», που θα στεγάσει διοικητικές υπηρεσίες του δήμου και το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

Ταυτόχρονα, όπως είπε ο υφυπουργός, προγραμματίζεται η δημιουργία (στο κτίριο των πρώην Φυλακών) του «Μουσείου Μικρασιατικού και Ποντιακού Προσφυγικού Ελληνισμού», ώστε τα δύο μουσεία να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, αφού όπως τόνισε, «οι αναφορές τους συνθέτουν το σύνολο της συλλογικής μνήμης της πόλης, της ευρύτερης Θεσσαλονίκης, που είναι ταυτόχρονα μνήμη προσφυγιάς, μνήμη μαρτυρίου και μνήμη αγώνα και αντίστασης».

Ο κ. Γιαννακίδης υπογράμμισε τη συμβολή της ΜΟΔ του ΥΠΟΙΚΑΝ, η οποία μετέχει στην τοπική σύμπραξη φορών και υποστηρίζει και προωθεί την ωρίμανση των έργων. Ανέφερε, επίσης, ότι η δημιουργία του ολοκληρωμένου μητροπολιτικού πάρκου Παύλου Μελά απαιτεί μια μεγάλη επενδυτική προσπάθεια, που εκτός των παραπάνω πόρων θα χρηματοδοτηθεί και από το  ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας του τρέχοντος ΕΣΠΑ.

«Η συνολική επένδυση, σύμφωνα με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό που έχει εκπονηθεί από τον δήμο Παύλου Μελά, απαιτεί δαπάνη ύψους περίπου 54 εκατ. ευρώ. Δυνητικές πηγές χρηματοδοτήσεων για την ολοκλήρωση του έργου μπορούν να αποτελέσουν το νέο ΕΣΠΑ, η ΕΤΕΠ, αλλά και αυτοτελής μόχλευση με χρήση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, στο πλαίσιο ενός Δημοτικού Ταμείου (Cityledfund), όπου θα συναρθρωθούν δημόσιοι και ιδιωτικοί επενδυτικοί πόροι» ανέφερε ο κ. Γιαννακίδης.

ΠΗΓΗ ΑΠΕ