Ανησυχητική ρύπανση στις παραλίες της Κρήτης

Κατακόρυφη αύξηση κατά 117%, παρουσιάζει η παράκτια ρύπανση στην Κρήτη, τους μήνες της υψηλής τουριστικής περιόδου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών που διεξήγαγε ομάδα στελεχών της Περιφέρειας, στο πλαίσιο του έργου “Blue Islands” το οποίο διερευνά την εποχιακή διακύμανση στην παραγωγή αποβλήτων σε νησιά της Μεσογείου.

Τα αποτελέσματα της έρευνας, παρουσιάστηκαν σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο.
Η έρευνα διεξάγεται τα τελευταία δύο χρόνια σε τρεις επιλεγμένες παραλίες του νησιού. Πρόκειται για τις παραλίες Ρεθύμνου, Αρίνα, Τσούτσουρα, όπου καταγράφεται και αναλύεται η ρύπανση που προκαλείται από τους επισκέπτες σε αυτές, ενώ διερευνώνται τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων που παράγονται από κοντινές τουριστικές μονάδες και επιχειρήσεις.
Η αύξηση της παράκτιας ρύπανσης κατά 117%, σύμφωνα με την έρευνα, αποτελείται κατά 84% από πλαστικά στο σύνολο των συλλεχθέντων απορριμμάτων, ενώ η ανάλυση από τις δειγματοληψίες άμμου έδειξε ότι όλες οι παραλίες είναι ρυπασμένες από μικροπλαστικά, με μέση συγκέντρωση 213 μικροπλαστικά ανά κιλό άμμου.
Αυτά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν πόσο εκτεθειμένο είναι το θαλάσσιο οικοσύστημα από την ανθρώπινη ρύπανση καθώς οι παραλίες αποτελούν τη μεγάλη πύλη για την εισροή των πλαστικών στη θάλασσα.
Επίσης, από τη μελέτη για την παραγωγή αποβλήτων στις τουριστικές επιχειρήσεις, φάνηκε ότι δεν υπάρχει διαχωρισμός των παραγόμενων σε τεράστιες ποσότητες πλαστικών μίας χρήσης από τις επιχειρήσεις, και παράλληλα ότι οι τουρίστες παρόλο που είναι ευαισθητοποιημένοι στο θέμα της ανακύκλωσης μπερδεύονται με τον μη ευδιάκριτο διαχωρισμό των κάδων, με αποτέλεσμα να απορρίπτουν τα απόβλητα χωρίς διαλογή.
Τα αποτελέσματα ήταν πιο ενθαρρυντικά από την πλευρά των ξενοδοχείων, όπου καταγράφηκε συνολικά σχεδόν η διαλογή στην πηγή των ειδικών ρευμάτων (τηγανέλαια, μπαταρίες, λαμπτήρες κλπ), ενώ διαφαίνεται μια πρόθεση και προσπάθεια για διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων υλικών στα μεγάλα ξενοδοχεία.
Σύμφωνα με την συντονίστρια του έργου, Ελένη Καργάκη, το υφιστάμενο σύστημα υποδομών διαχείρισης αποβλήτων και οι δράσεις και τα προγράμματα για την διαλογή στην πηγή που προβλέπει ο ΠΕΣΔΑ Κρήτης δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί και αυτό παίζει μεγάλο ρόλο στα ανησυχητικά αποτελέσματα του έργου.
Στη συζήτηση με τους εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν στην Ημερίδα, τονίστηκε η αναγκαιότητα να επιβληθεί νομοθετικά η υποχρέωση στα ξενοδοχεία (πχ. στην άδεια λειτουργίας) να υλοποιούν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την διαλογή στην πηγή όλων των ρευμάτων των αστικών αποβλήτων που παράγονται εντός.

Και τα άλλα νησιά

Τα ίδια προβλήματα φαίνεται να ισχύουν και για τα υπόλοιπα νησιά της Μεσογείου που συμμετέχουν στο έργο. Η έντονη εποχικότητα του τουρισμού που αυξάνει τις απαιτήσεις την καλοκαιρινή περίοδο σε συνδυασμό με τα προβλήματα που δημιουργεί η νησιωτικότητα για την ανάπτυξη και ορθή λειτουργία ολοκληρωμένων υποδομών, οδηγούν πάνω κάτω στα ίδια αποτελέσματα για την παράκτια ρύπανση και στην κοινή αναζήτηση λύσεων για ένα πιο βιώσιμο σύστημα τουρισμού.
Από τα αποτελέσματα της δουλειάς όλων των εταίρων ο επικεφαλής εταίρος (Κύπρος), έχει δημιουργήσει ένα πολυδιάστατο και δυναμικό ηλεκτρονικό εργαλείο το οποίο προτείνει τα κατάλληλα σχέδια δράσης για κάθε νησί ξεχωριστά.
Έχουν προταθεί αρκετά σχέδια δράσης για τις περιοχές της Κρήτης και το επόμενο στάδιο του έργου προβλέπει την πιλοτική εφαρμογή αυτών στις περιοχές μελέτης.
Θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των νέων αποτελεσμάτων μετά τα σχέδια δράσης μέσα στο 2019 και παράλληλα θα πραγματοποιηθεί τουριστική καμπάνια για την πρόληψη των αποβλήτων την οποία έχει αναλάβει η Κρήτη μαζί με την Μαγιόρκα να σχεδιάσουν για όλους τους εταίρους.
Το τελικό στάδιο του έργου προβλέπει την υποβολή νομοθετικών προτάσεων για την εποχιακή απόκλιση των αποβλήτων στο Πρωτόκολλο διαχείρισης της παράκτιας ζώνης της Μεσογείου (ICZM).