Παλιότερα οι καπνοπαραγωγοί της Θράκης κρατούσαν σπόρους από την παραδοσιακή ποικιλία που καλλιεργούσαν μέχρι που τους υποχρέωσαν να αγοράσουν σπόρους καπνών για να έχουν δικαίωμα στην καλλιέργεια. Πράγμα το οποίο και έκαναν. Τους καλλιέργησαν, αλλά αυτοί οι σπόροι δεν ήταν προσαρμοσμένοι στο κλίμα του βουνού και οι αποδόσεις έπεσαν. Σήμερα οι άνθρωποι αυτοί αγοράζουν σπόρο, τον αφήνουν στην άκρη και σπέρνουν το δικό τους. «Με το πέρασμα του χρόνου κατάφεραν να πείσουν τους υπευθύνους και να μειώσουν τα κιλά που πρέπει να αγοράζουν από το κράτος. Κάτι είναι κι αυτό.» δηλώνει ο Νίκος Δομπάζης, ο δάσκαλος που πολλά χρόνια τώρα αγωνίζεται για την σωτηρία και τη διάδοση των παραδοσιακών ποικιλιών.
Ποικιλίες, όπως η ντομάτα Μαρωνείας, αλλά και η ντομάτα Αντιοχείας, την οποία καλλιεργούσε κάποιος για τριάντα χρόνια στο Κρανοβούνιο. «Μας έδωσε τον σπόρο και τον καλλιεργούμε κι εμείς άλλα δέκα χρόνια τώρα. Όπως και τα γεμιστά πιπέρια Κύμης, άλλα δέκα χρόνια , την ντομάτα από την Άνω Βυρσίνη, το πεπόνι από τα Μίρανα, το καρπούζι από τον Δοκό. Αν ψάξουμε στο χωριό, έχουμε από τον παππού και την γιαγιά σπόρους. Δυστυχώς οι έμποροι απαγορεύονται να πουλήσουν ντόπιους σπόρους κι αυτό είναι το παράδοξο. Με αγώνες που κάναμε θα επιτρέπεται από το 2021 να πουληθούν και αυτοί οι ντόπιοι σπόροι.» δηλώνει ο κος Δομπάζης.
Οι παραδοσιακές ποικιλίες είναι ποικιλίες που καλλιεργούνται και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. «Κάθε χρόνο κρατάμε το σπόρο για να σπείρουμε την επόμενη χρονιά από τα δικά μας λαχανικά και δεν πάμε στον γεωπόνο να αγοράσουμε σπόρους οι οποίοι σπόροι είναι συνήθως υβρίδια.» Έχουν καταγραφεί οι παραδοσιακές ποικιλίες σήμερα; Ρωτάμε τον κο Δομπάζη για να απαντήσει αρνητικά. «Δεν έχουν καταγραφεί οι παραδοσιακές ποικιλίες. Είναι πάρα πολλές, αλλά ελάχιστες σε σχέση μ’ αυτές που υπήρχαν παλιά. Έχει διασωθεί ένα 3-4 % από τις ποικιλίες που καλλιεργούνταν πριν 50 -60 χρόνια. Όταν ήρθαν τα υβρίδια, όλοι οι γεωργοί έπεσαν στα υβρίδια, παράτησαν τους σπόρους τους και μ’ αυτόν τον τρόπο έχασαν πάρα – πάρα πολλές ποικιλίες.»
Ο κος Δομπάζης, μιλώντας πρόσφατα στους μαθητές και τις μαθήτριες του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Κομοτηνής, καλεσμένος του διευθυντή, κ. Ηλία Βλάχου είχε την ευκαιρία να εξηγήσει για μια ακόμη φορά ότι κάθε φορά που χάνονται αυτές οι ποικιλίες, χάνεται η βιοποικιλότητα. « Η βιοποικιλότητα είναι ένα «φάρμακο» μαζί με το γόνιμο έδαφος. Όταν έχουμε γόνιμο έδαφος και μεγάλη ποικιλία, δεν έχουμε ασθένειες. Είναι φάρμακο κατά των ασθενειών. Αν έχουμε μονοκαλλιέργειες, τότε μια ασθένεια στην μονοκαλλιέργεια μεγαλώνει πολύ εύκολα και καταστρέφει την καλλιέργεια.»
«Όσοι ασχολούνται με την καλλιέργεια των λαχανικών, να επιλέξουν παραδοσιακές ποικιλίες γιατί σε σχέση με τα υβρίδια έχουν γεύσεις κι αρώματα.” δηλώνει και σημειώνει “Αν θέλει κανείς να τρώει και να ευχαριστιέται τη γεύση και το άρωμα των λαχανικών, να σπείρει παραδοσιακές ποικιλίες.»
Φώτο: Παραδοσιακές Ποικιλίες, ο Νίκος Δομπάζης στο σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας ρεπορτάζ-κείμενο-φωτογραφίες:Μαρία Νικολάου
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος