Ευρυτανία: Παναγία Προυσιώτισσα – Η Παναγιά της Ρούμελης

Στα εννιάμερα της Παναγίας στις  23 Αυγούστου γιορτάζει και τιμάται  η Ιερά Μονή της Παναγίας της  Προυσιώτισσας, της Παναγιάς της  Ρούμελης, στη νοτιοδυτική  Ευρυτανία. Το τάμα στην Παναγία είναι ιερό και παλαιότερα οι πιστοί  περπατούσαν μέρες με τα πόδια για να φτάσουν και να προσκυνήσουν στη Χάρη της.

Στο  ιστορικό μοναστήρι  υπάρχει σπήλαιο λαξευμένο, που φιλοξενεί στο εσωτερικό του τον πρώτο και παλαιό ναό της μονής.

Μέσα σ’ αυτόν φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που  λέγεται ότι την ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς και ήλθε από την Προύσα της Μικρά  Ασίας . Στο δρόμο όμως για την Ελλάδα, στην Καλλίπολη της Θράκης, την έχασε και η εικόνα αποκαλύφθηκε θαυματουργικά σ’ ένα τσοπανόπουλο, με μια στήλη φωτός σαν πυρσός – γι’ αυτό πήρε και την επωνυμία Πυρσός – στο μέρος όπου ήταν κρυμμένη. Ο νέος, που είχε εγκατασταθεί στην Πάτρα, όταν το έμαθε θέλησε να την πάρει. Αλλά η εικόνα θαυματουργικά γύρισε και πάλι στο άγριο μέρος της Ευρυτανίας, όπου αποκαλύφθηκε στους ντόπιους βοσκούς τη νύχτα από 22 προς 23 Αυγούστου. Η εικόνα της Παναγίας  είναι επιχρυσωμένη με αργυροεπίχρυση ένδυση, δώρο του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη που φιλοξενούνταν στη Μονή την περίοδο της Επανάστασης του 1821.

Η τελευταία  καταστροφή της Μονής  έγινε το 1944 μ.Χ. από τους Γερμανούς. Μετά την καταστροφή των κτισμάτων, ένας αξιωματικός θέλησε να κάψει και την εκκλησία. Προσπάθησε πολλές φορές, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ενώ λοιπόν στεκόταν απ’ έξω κι έδινε διαταγές, τιμωρήθηκε παραδειγματικά από το χέρι της Παναγίας.

Ο εμφύλιος ανάγκασε τους  κατοίκους  της Ευρυτανίας και της  ορεινής Ναυπακτίας  να εγκαταλείψουν τα χωριά τους ,μαζί τους και η εικόνα της Παναγίας που μεταφέρεται από τους μοναχούς του Προυσού  στην ακρόπολη της Ναυπάκτου. Το μοναστήρι παραμένει τελείως έρημο. Αργότερα επέστρεψε  και παραμένει πάντα θαυματουργή στο Μοναστήρι του Προυσού.

Σύνταξη: Νίκη Παπαδούλα