Ο Γιώργος Σγουράκης, που ταύτισε το όνομά του αλλά και τη ζωή του με τη θρυλική εκπομπή «Μονόγραμμα», έφυγε από τη ζωή πριν από έναν χρόνο. Ήταν παραγωγός οπτικοακουστικών έργων, σκηνοθέτης και πρόεδρος του «Αρχείου Κρήτης», αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας. Γεννήθηκε στα Χανιά το 1946. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες, δημοσιογραφία και σκηνοθεσία κινηματογράφου. Ασχολήθηκε επαγγελματικά αρχικά με τη δημοσιογραφία και αργότερα με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 δραστηριοποιήθηκε ως δημιουργός παραγωγός και σκηνοθέτης κινηματογραφικών και τηλεοπτικών ταινιών, κυρίως πνευματικού και πολιτιστικού περιεχομένου, με στόχο τη δημιουργία του «εθνικού αρχείου», όπως έχει αποκληθεί η σειρά των αυτοβιογραφιών, το «Μονόγραμμα». Η σειρά, που περιλαμβάνει 400 ταινίες, είναι από τις μακροβιότερες στην ελληνική τηλεόραση συμπληρώνοντας 42 ολόκληρα χρόνια συνεχούς παρουσίας στην ΕΡΤ, με τη σκιαγράφηση των πορτραίτων σημαντικών προσώπων του τόπου μας.
Ιδιαίτερη θέση στο συνολικό έργο του κατέχουν αυτοτελείς ταινίες-μονογραφίες, που είχε δημιουργήσει από κοινού με τη σύζυγό του Ηρώ Σγουράκη, για καθοριστικές προσωπικότητες του πνεύματος όπως, οι Νίκος Καζαντζάκης, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος, Στρατηγός Μακρυγιάννης, Μάνος Χατζιδάκις, Μίκης Θεοδωράκης και οι βιογραφίες Ελευθέριος Βενιζέλος, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής.
Συνολικά 900 περίπου ταινίες περιλαμβάνει το γνωστό ως «Αρχείο Γ. & Η. Σγουράκη» με ιστορικές σειρές, σήριαλ, τηλεταινίες, μουσικές εκπομπές, σόου κ.ά. Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται: «Σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό», «Κρητικό Ημερολόγιο» και από κοινού με την Ηρώ «Μίκης Θεοδωράκης – αυτοβιογραφία» και «Γιάννης Ρίτσος – αυτοβιογραφία».
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την εκπομπή:
ΕΝΝΕΑ ΣΥΝ ΜΙΑ ΜΟΥΣΕΣ
ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΡΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΓΟΥΡΑΚΗ
Η εκπομπή φιλοξενεί την Ηρώ και τον Γιώργο Σγουράκη τους δημιουργούς της εμβληματικής σειράς της δημόσιας τηλεόρασης «Μονόγραμμα» στην οποία έχουν αυτοβιογραφηθεί σημαντικές προσωπικότητες που έχουν σηματοδοτήσει με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας. Το 2012 τιμήθηκαν με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους που αφορά στη δημιουργία εκπομπών πνευματικού, ιστορικού – καλλιτεχνικού περιεχομένου, με τα οποία προάγεται η ελληνική ποιοτική τηλεόραση.
Ο Γιώργος Σγουράκης, παραγωγός και σκηνοθέτης, μιλά για την αρχική ιδέα υλοποίησης αυτού του σπουδαίου “εθνικού αρχείου”, με εμπνευστή τον ίδιο, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, που αφορμή στάθηκε η δημιουργία ταινίας για τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη, το 1979, και η διαπίστωση της έλλειψης επαρκών κινηματογραφικών ντοκουμέντων για τη ζωή του. Ήταν η πρώτη φορά που θα πραγματοποιούνταν στην ελληνική τηλεόραση ένα ολοκληρωμένο-βιογραφικό ντοκουμέντο για τον ποιητή-σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς βραβευμένο με το Νόμπελ λογοτεχνίας.
Η Ηρώ Σγουράκη, δημιουργός-σκηνοθέτης ταινιών στην ελληνική τηλεόραση, μιλά για τον τρόπο που κινηματογραφούνται οι αυτοβιογραφικές παρουσιάσεις, με τον σκηνοθέτη να παρεμβαίνει μόνο στην αισθητική απόδοση των μαρτυριών-ντοκουμέντων, κάνει λόγο για τα απαραίτητα γυρίσματα στους τόπους που έζησαν και δημιούργησαν οι αυτοβιογραφούμενοι και για τη συλλογή των μαρτυριών-ντοκουμέντων, τονίζοντας την μεγάλη αξία των κινηματογραφικών αυτών καταγραφών.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις μονογραφίες – αυτοτελείς ταινίες του Μίκη Θεοδωράκη, του Οδυσσέα Ελύτη και του Γιάννη Ρίτσου που χρειάστηκαν ολόκληρα χρόνια δουλειάς για την ολοκλήρωση των ταινιών και ισοδυναμούν με έργα ζωής. Στην εκπομπή μεταδίδονται χαρακτηριστικά αποσπάσματα.
Γίνεται επίσης λόγος για τις συλλεκτικές εκδόσεις – λευκώματα (εκδόσεις Αρχείο Κρήτης) που συνοδεύουν τις συγκεκριμένες ταινίες, έργο επίσης της Ηρώς και του Γιώργου Σγουράκη που προσφέρονται ως παρακαταθήκη στις νεότερες γενιές. Τέλος, ο Γιώργος Σγουράκης εκφράζει το όραμά του να φτάσει αυτό το “εθνικό αρχείο” στα σχολεία ώστε οι νεότερες γενιές να έρθουν σε επαφή με αυτό τον πνευματικό πλούτο.
Παρουσίαση-Αρχισυνταξία: Εύα Νικολαΐδου
Σκηνοθεσία: Βύρων Νικολόπουλος
Έτος παραγωγής: 2006
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr