Με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου 1866-2016 το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και σας προτείνει να δείτε το αφιέρωμα:
ΑΡΚΑΔΙ -ΤΟ ΜΕΓΑΛΩΝΥΜΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
(video)
Ντοκιμαντέρ του 1987 με θέμα τη Μονή Αρκαδίου Ρεθύμνου. Η Μονή, αφιερωμένη στη μνήμη της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα Κρητικής Αναγέννησης αλλά και εξέχουσας σημασίας μνημείο συνδεδεμένο έντονα με τους απελευθερωτικούς αγώνες των Κρητικών.
Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος, παρουσιάζεται το ιστορικό του μοναστηριού παράλληλα με την αρχιτεκτονική του και τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ ο φακός μας ξεναγεί στο μεγάλο μοναστηριακό συγκρότημα. Αναζητώνται οι πρώτες βεβαιωμένες μαρτυρίες για την ύπαρξη της Μονής που απαντώνται στα τέλη του 13ου αι. Η σημερινή της μορφή ανάγεται στον 16ο αιώνα, εποχή κατά την οποία κτίστηκε και το αρχικό μονόχωρο καθολικό. Είναι τότε που οικοδομείται η περίλαμπρη πρόσοψή της στη σύνθεση της οποίας αναγνωρίζονται επιδράσεις των ιταλών αρχιτεκτόνων Σεμπαστιάνο Σέρλιο και Αντρέα Παλλάντιο, αποτελώντας παράδειγμα μανιεριστικής αρχιτεκτονικής της Βενετοκρατούμενης Κρήτης. Περιλαμβάνονται επίσης πλάνα που καταγράφουν τις εργασίες συντήρησης από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων καθώς και ευρήματα από τάφους που προέκυψαν από την ανασκαφή στο δάπεδο της εκκλησίας. Τονίζεται η σημασία του ως πνευματικού κέντρου την περίοδο της Τουρκοκρατίας, καθώς υπήρξε κέντρο αντιγραφής χειρογράφων και σημαντικό μεταβυζαντινό εργαστήρι χρυσοκεντητικής.
Στο δεύτερο μέρος, παρακολουθούμε το χρονικό της πολιορκίας και της ηρωικής θυσίας εκατοντάδων αγωνιστών, κληρικών και γυναικόπαιδων με την πυρπόληση του Αρκαδίου το 1866 κατά την Κρητική Επανάσταση, γεγονός που το προήγαγε σε σύμβολο Αγώνα και Ελευθερίας. Επιβλητική προσωπικότητα με ενεργό ρόλο στον κρητικό αγώνα ο ηγούμενος της Μονής Γαβριήλ Μαρινάκης, πρόεδρος της τοπικής Επαναστατικής Επιτροπής Ρεθύμνου, έδρα της οποίας έγινε το μοναστήρι. Η περιγραφή των συγκλονιστικών γεγονότων βασίζεται στα έργα του Παντελή Πρεβελάκη «Παντέρμη Κρήτη» και «Δείχτες Πορείας». Τα κείμενα του Πρεβελάκη αφηγείται ο ηθοποιός Νίκος Βασταρδής και κρητική μουσική παίζει ο Κώστας Μουντάκης.
Σκηνοθεσία: Κώστας Στυλιάτης
Παραγωγή: Γιώργος και Ηρώ Σγουράκη, Copyright ΕΡΤ 1987
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr