Διεθνής Ημέρα Νέλσον Μαντέλα – 18 Ιουλίου

Ο Νέλσον Μαντέλα γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918. Κάθε χρόνο την ίδια ημέρα εορτάζεται η Διεθνής Ημέρα Νέλσον Μαντέλα, όπως αυτή ορίστηκε το 2009 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για να τιμηθεί η προώθηση της ειρήνης, της κοινωνικής συνοχής και του τέλους του ρατσισμού, αξίες για τις οποίες πάλεψε ο Μαντέλα. Ο Νέλσον Μαντέλα υπήρξε ο κεντρικός αγωνιστής κατά του απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική, κατά του ρατσισμού, υπέρ της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης και ήταν ο πρώτος μαύρος Αφρικανός και δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας του. Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή αυτή την επέτειο παρουσιάζει την εκπομπή:

ΕΞΑΝΤΑΣ

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΙΟΥ ΤΟΞΟΥ

(video)

Σε αυτό το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η πολιτική και κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στη Νότιο Αφρική το 2003, σχεδόν 10 χρόνια μετά τη πτώση του Απαρτχάιντ.

Η εκπομπή παρουσιάζει την ιστορία του Απαρτχάιντ, προβάλλοντας την περίπτωση της Σάντρα Λεϊνγκ, ενός μαύρου κοριτσιού που γεννήθηκε από λευκούς γονείς και επέλεξε, λόγω του ρατσισμού που επικρατούσε, να εγκαταλείψει την οικογένειά της για να μείνει με την κοινότητα των μαύρων. Παρουσιάζεται η ζωή στο Γιοχάνεσμπουργκ 10 χρόνια μετά την πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος και σκιαγραφείται η νέα μορφή ταξικής και οικονομικής ανισότητας που αντικατέστησε την φυλετική και η οποία κυριαρχεί στη χώρα. Η ανεργία, η φτώχεια και η εγκληματικότητα σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια των κρατικών αρχών ασφαλείας, έχουν οδηγήσει την κοινωνία της Νοτίου Αφρικής σε ακραίες καταστάσεις, αφήνοντας ένα μεγάλο πεδίο εκμετάλλευσης των ανέργων από τις ιδιωτικές εταιρίες ασφάλειας.

Στη συνέχεια περιγράφεται το παρελθόν των μαζικών διαδηλώσεων και εξεγέρσεων των μαύρων Αφρικανών κυρίως στο Σοβέτο. Η δολοφονία του Στιβ Μπίκο, η μακρόχρονη φυλάκιση του Νέλσον Μαντέλα και ο ρόλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου αποτελούν σημεία-σταθμούς στην πολιτική ιστορία της Νοτίου Αφρικής. Παράλληλα περιγράφεται η πορεία προς την κατάργηση του Απαρτχάιντ, οι διαπραγματεύσεις του Φρεντερίκ Ντε Κλερκ με τον Νέλσον Μαντέλα, ενώ παρατίθενται και οι αντίθετες απόψεις του πρώην αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων του Απαρτχάιντ, Κονσταντ Φιλγιουν και του αντιπρόεδρου του ακροδεξιού κόμματος AWB, Βισατζιε. Ο πρώην αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου περιγράφει τη σημασία των πρώτων εκλογών του 1994, ενώ οι κάτοικοι του Σοβέτο μιλούν επικριτικά, 10 χρόνια μετά, για το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο κατηγορώντας το για εύνοια προς τους πλούσιους, αδιαφορία για τους φτωχούς και για τον αποκλεισμό τους από βασικά αγαθά όπως το πόσιμο νερό και ο ηλεκτρισμός. Επίσης, εκπρόσωποι και των δύο πλευρών σχολιάζουν το σχέδιο-πρόγραμμα Θετική Δράση, το οποίο προβλέπει την απόλυση λευκών δημοσίων υπαλλήλων και την πρόσληψη στη θέση τους μαύρων με αντίστοιχα προσόντα.

Το τελευταίο μέρος της εκπομπής επικεντρώνεται στην περίπτωση του χωριού Οράνια, μιας κλειστής κοινότητας λευκών που έχει αγοράσει τις γύρω από τον οικισμό καλλιεργήσιμες περιοχές και ζει σε απομόνωση από τα υπόλοιπα μέρη του πληθυσμού, κυρίως των μαύρων Αφρικανών. Ο δόκτωρ Τζον Στρύντομ, κάτοικος του οικισμού, εξηγεί τους λόγους και τις φιλοδοξίες πίσω από το εγχείρημα αυτό. Παράλληλα γίνεται αναφορά στις επιθέσεις ομάδων ενόπλων λευκών ακροδεξιών και παρουσιάζονται οι απόψεις τους περί διεξαγωγής ενός πολέμου κατά των μαύρων της Νοτίου Αφρικής.

Τέλος παρουσιάζεται το πρόβλημα των ασθενών με τον ιό του AIDS. Το ίδρυμα «Το Χωριό των Σπουργιτιών» αναλαμβάνει την φροντίδα ατόμων στα τελευταία στάδια της νόσου. Η δημοσιογράφος Σαρλίν Σμιθ σχολιάζει την κατάσταση στη χώρα και εξηγεί τη σχέση της επιδημίας με την εγκληματικότητα και τους βιασμούς ανηλίκων.

Σενάριο – Παρουσίαση: Γιώργος Αυγερόπουλος

Σκηνοθετική – Μουσική Επιμέλεια: Θανάσης Παπακώστας

Έτος παραγωγής: 2003

Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

TOP NEWS