Αθήνα 2018: Μία πόλη ανοιχτό βιβλίο

Από τις 23 Απριλίου, Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων, και για έναν χρόνο, η Αθήνα εκτός από πρωτεύουσα της Ελλάδας, θα είναι και Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου.

Η Αθήνα θα είναι η 18η πόλη που θα φιλοξενήσει τη διοργάνωση, που ξεκίνησε στη Μαδρίτη το 2001. Η επιλογή και ανακήρυξη έγινε τον Σεπτέμβριο του 2016 από την Unesco και η Αθήνα κέρδισε την ιδιαιτέρως τιμητική διάκριση με την πρωτότυπη πρόταση που κατέθεσε ο δήμος Αθηναίων, καρπό ενός συλλογικού εγχειρήματος με επίκεντρο το βιβλίο, την αφήγηση, τον πολιτισμό, το παιδί, την κοινωνία πολιτών.

Στη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του προγράμματος, ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης έκανε λόγο για μία ακόμα ευκαιρία διεθνούς διάκρισης της χώρας μας και ανάδειξής της σε πολιτιστικό προορισμό. Θυμίζουμε ότι η Αθήνα έχει βραβευθεί ως η πόλη με τη μεγαλύτερη δυναμική πολιτιστικού προορισμού για το 2017. Ο δήμαρχος Αθηναίων ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Αθήνα υποδέχθηκε το 2017 περισσότερους από 5 εκατομμύρια επισκέπτες, αριθμό διπλάσιο σε σχέση με αυτόν του 2012.

Με κεντρικό σύνθημα «Βιβλία παντού», η «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» επιθυμεί να εμπνεύσει, να δημιουργήσει και να αφήσει πολιτιστικά αποτυπώματα και μετά το πέρας της διοργάνωσης. «θέλουμε να φτάσει το βιβλίο σε κάθε γειτονιά, στους πολλούς, σε όλους τους πολίτες, με περισσότερες από 250 δράσεις και εκδηλώσεις μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες. Η Αθήνα γιορτάζει, η πόλη διαβάζει», είπε ο κ. Καμίνης.

Η πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της UNESCO κυρία Αικατερίνη Τζιτζικώστα χαρακτήρισε τη διοργάνωση «μια σημαντική εθνική επιτυχία, που μας κάνει υπερήφανους ως Έλληνες πολίτες και αξίζει να την γιορτάσουμε, αλλά και να την στηρίξουμε με τη συμμετοχή μας. Στόχος δεν είναι μόνο η διάδοση της ανάγνωσης αλλά και η ενίσχυση της πρόσβασης στο κοινό, γηγενές και μη».

Σε 1,5 εκατομμύριο ευρώ ανέρχεται ο προϋπολογισμός της διοργάνωσης, από τα οποία ο Δήμος καλύπτει ένα ποσοστό 30%, άλλο 30% καλύπτεται από δωρεές και χορηγίες, ενώ το υπόλοιπο 40% αφορά αυτοχρηματοδοτούμενες δράσεις.

Μέγας δωρητής της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Εκ μέρους του Ιδρύματος, η κυρία Ελίνα Κλαριδοπούλου δήλωσε «Η συνεργασία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) με τον δήμο Αθηναίων είναι πολυεπίπεδη, καθώς η δωρεά του ΙΣΝ στηρίζει πληθώρα προγραμμάτων του δήμου σε διάφορους τομείς, όπως μεταξύ άλλων τα Ανοιχτά Σχολεία, το Athens Culture Net και άλλα». Άλλωστε το ΙΣΝ έχει υποστηρίξει έμπρακτα το χώρο του βιβλίου με σειρά δωρεών, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη στήριξη της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος με τη μεταστέγασή της στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τη δημιουργία του δικτύου δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών σε όλη τη χώρα μέσω του Future Library, την υποστήριξη πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών και σειρά ευρύτερων εκπαιδευτικών δράσεων με άξονα το βιβλίο.

Για περιβάλλον «εχθραναγνωσίας» έκανε λόγο ο πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων κ. Γιώργος Χουλιάρας, τονίζοντας τη σημασία της φιλαναγνωσίας για την καλλιέργεια των πολιτών. «Κάθε πόλη είναι ένα βιβλίο το οποίο προσπαθούν να διαβάσουν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της. Κάθε βιβλίο είναι μια πόλη στην οποία κατοικούν οι αναγνώστες του», συμπλήρωσε.

Ο εκπρόσωπος της Πρωτοβουλίας Συνεργασίας για τις Βιβλιοθήκες κ. Βασίλης Τσιμπούκης αναφέρθηκε στις δράσεις της πρωτοβουλίας με αιχμή το πρόγραμμα «Διαβάζω για τους Άλλους», ενώ από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ο κ. Πάνος Χριστοδούλου μίλησε για το δικαίωμα στη γνώση, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία, και για τη δανειστική βιβλιοθήκη του Δικτύου, που κάνει το βιβλίο προσβάσιμο σε όλα τα παιδιά.

Δεκάδες μεγάλοι πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς, όπως το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Μουσείο Μπενάκη αλλά και μικρότερες δημιουργικές ομάδες, όπως ο Κινητήρας, οργανώσεις με κοινωνικό έργο όπως το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού και το Διαβάζω για τους άλλους, ξένα Ινστιτούτα, όπως το Ινστιτούτο Γκαίτε, το Βρετανικό Συμβούλιο, το Γαλλικό Ινστιτούτο, πρεσβείες, όπως αυτές των βορείων χωρών, των ΗΠΑ και πολλές ακόμα, τα προγράμματα και οι οργανισμοί του δήμου Αθηναίων, η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος αλλά και η Γεννάδειος, οι Πανεπιστημιακές Βιβλιοθήκες και οι Βιβλιοθήκες του δήμου Αθηναίων, τα Πανεπιστήμια, με πρωταγωνιστές τους εκδότες και τους συγγραφείς, τους θεσμικούς φορείς του βιβλίου καθώς κι όλους τους επαγγελματίες του βιβλίου – δουλεύουν πυρετωδώς για τη διοργάνωση.

Τη μεγάλη διοργάνωση στηρίζουν ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου Αθηναίων, το Δίκτυο Πολιτισμού του δήμου Αθηναίων, η Τεχνόπολη του δήμου Αθηναίων, το ΣυνΑθηνά και τα Ανοιχτά Σχολεία του δήμου Αθηναίων.

Η διοργάνωση ενισχύεται από δωρεές ιδρυμάτων, από μορφωτικά ινστιτούτα, πρεσβείες και πολλούς ακόμα φορείς. Μέγας δωρητής είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Χρυσοί δωρητές το Ίδρυμα Ι. Λάτση και Core Α.Ε., Θεσμικοί δωρητές το Ίδρυμα Ωνάση, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου(ΚΙΚΠΕ), το Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη και ο ΟΣΔΕΛ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου). Πολύτιμοι υποστηρικτές επίσης είναι η Aegean Airlines, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και οι Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).

Το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ήδη περισσότερες από 250 εκδηλώσεις και δράσεις.

Διακεκριμένοι συγγραφείς, όπως η νομπελίστα Herta Mueller, ο Ian McEwan, ο George Saunders, ο John Connolly και πολλοί άλλοι επισκέπτονται την Αθήνα.

Μία Κινητή Βιβλιοθήκη θα περιδιαβαίνει από τον Μάιο όλες τις γειτονιές της Αθήνας προκειμένου, όταν είναι δύσκολο να φτάσει ο κάτοικος στο βιβλίο, να φτάσει το βιβλίο στον κάτοικο.

Καλλιτεχνικά δρώμενα, όπως θέατρο, χορός, performances, εικαστικά εμπνέονται από το βιβλίο και απλώνονται σε διάφορα μέρη της πόλης. Δημόσιες αναγνώσεις με ερμηνείες νέων καλλιτεχνών, σε απρόσμενα σημεία της καθημερινότητας, προσφέρουν ένα ευχάριστο δημιουργικό διάλειμμα.

Στρογγυλά τραπέζια σε συνδιοργάνωση με πρεσβείες και ινστιτούτα θα πραγματοποιηθούν μέσα στη χρονιά, όπως οι διαγενεακοί διάλογοι της ισραηλινής λογοτεχνίας με μεταξύ άλλων τους A.B. Yehoshua και Eshkol Nevo, στα μέσα Μαΐου.

Παράλληλα μέσα από το μοναδικό project, τις «Ανοικτές Συλλογές», περίπου 30 ιδρύματα, ινστιτούτα, βιβλιοθήκες και μουσεία, θα ανοίξουν τις πόρτες τους στο κοινό για εκδηλώσεις και συνέργειες και θα αποκαλύψουν ένα αθέατο τμήμα από τις σημαντικές συλλογές τους, που θα είναι δωρεάν προσβάσιμο στο κοινό, σε μια «σκυταλοδρομία μοναδικών θησαυρών» που θα διαρκέσει 12 μήνες, με στόχο να αποτελέσει θεσμό για την πόλη.

Από το δημαρχείο ξεκινά τον Μάιο και η Σκυταλοδρομία Λόγου– μία από τις συνεργασίες της διοργάνωσης με τους Έλληνες εκδότες με πρώτο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο που θα παραδώσει τη «σκυτάλη» στον συγγραφέα Παντελή Μπουκάλα. Ειδικό αφιέρωμα θα υπάρχει για τους τιμημένους με Νόμπελ Έλληνες ποιητές Γιώργο Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη. Αγαπημένοι Έλληνες συγγραφείς μας ξεναγούν σε γειτονιές και περιοχές της πόλης, που αποτέλεσαν σκηνικό των μυθιστορημάτων τους, έμπνευσή τους ή συνδέονται με το βιβλίο.

Τα μικρά βιβλιοπωλεία σε κάθε γωνιά της Ελλάδας θα γιορτάσουν μέσα από την Ημέρα των μικρών Βιβλιοπωλείων (28 Απριλίου), που φέτος διοργανώνεται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Ένα αστικό πικνικ ‘book edition’ στο κέντρο της πόλης, στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης (πρ. Πλ. Κοτζιά), θα χαλαρώσει μικρούς και μεγάλους στις 5 Μαΐου. Η έκθεση «Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας – Ζωγραφίζοντας για τα βιβλία» που μόλις ξεκίνησε στο Μουσείο Μπενάκη θα συνεχίζεται μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Μέχρι τον Μάιο διαρκεί η έκθεση “Έργα πέρα από τις γραφές του Καβάφη” στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, ενώ η έκθεση ‘Ισλαμική καλλιγραφία – η τέχνη της γραφής’ θα φιλοξενείται από τον Απρίλιο ως τον Ιούνιο στο μουσείο Μπενάκη. Το Φεστιβάλ Αθηνών συμμετέχει στη διοργάνωση με εκδηλώσεις στο πλαίσιο της δράσης «Άνοιγμα στην πόλη», καθώς και με παραστάσεις όπως το Φαρενάιτ 451 του Θωμά Μοσχόπουλου και παραστάσεις εμπνευσμένες από εμβληματικούς συγγραφείς όπως Τζόις, Μπέκετ, Πόε.

Το Εθνικό Θέατρο θα κάνει τον Ιούνιο «θεατρικά δρομολόγια» με το «Λεωφορείο ο Πόθος» στις γειτονιές της Αθήνας. Τα μεγάλα φεστιβάλ της πόλης, όπως τοJazz Festival, το Athens Open air Film Festival, το Athens Science Festival, το Refugee food festival έχουν φέτος μια γεύση από βιβλίο. Στη δημοτική Πινακοθήκη από τέλη Ιουνίου και για ένα περίπου μήνα θα φιλοξενηθούν εκθέσεις για το βιβλίο ως έργο τέχνης. Έργα 60 περίπου καλλιτεχνών εμπνευσμένα από το βιβλίο θα βρίσκονται σε αναπάντεχα μέρη της πόλης στη δράση «The City reads» του The Art Foundation από τέλος Απριλίου μέχρι τέλος Μαΐου. Η πρωτοφανής βιβλιοθήκη της ATOPOS γίνεται εργαστήρι αντισυμβατικών παραμυθιών και ποίησης.

Ο ιστορικός ραδιοφωνικός σταθμός της πρωτεύουσας «Αθήνα 9.84», συμμετέχει με έναν ξεχωριστό τρόπο στην Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, με την έκδοση ενός μοναδικού βιβλίου, στο οποίο 30 συγγραφείς εμπνέονται από τις λέξεις «Αθήνα» και «984». Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στις 31 Μαϊου, ημέρα των 31^ων γενεθλίων του σταθμού της πόλης.

Eγκαίνια στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης

Στις 23 Απριλίου η Αθήνα υποδέχεται τις επίσημες αντιπροσωπείες της UNESCO και των εταίρων της – των διεθνών οργανισμών εκδοτών και βιβλιοθηκών, τις αντιπροσωπείες του Κόνακρυ (Γουινέα) Παγκόσμια Πρωτεύουσα 2017 και της Σάρζα (Αραβικά Εμιράτα), επόμενη Πρωτεύουσα 2019.

Μετά την επίσημη τελετή έναρξης στο μουσείο της Ακρόπολης, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Προκόπη Παυλόπουλου, η Διονυσίου Αρεοπαγίτου θα γεμίσει στις 19.45 με μουσικές από την μπάντα του Δήμου. Μια δημόσια γιορτή γεμάτη συμβολισμούς θα λάβει χώρα δίπλα στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, με αναγνώσεις, θεατρικά δρώμενα και μικρές εκπλήξεις κατά μήκος του δρόμου, αλλά και χορό σε ρυθμούς Swing και Jazz από τη Big Band του δήμου Αθηναίων.

Τέλος, στις 22:00 ανοίγουν οι πύλες του Ωδείου Ηρώδου Αττικού για μια μοναδική εκδήλωση αφιερωμένη στο βιβλίο και την ποίηση με την ελεύθερη συμμετοχή του κοινού. «Όλοι οι κάτοικοι καλούνται να τιμήσουν την έναρξη αυτής της χρονιάς με επιστροφή στις ρίζες, σε μία σκυταλοδρομία ανάγνωσης των δύο μεγάλων κειμένων του Ομήρου, είτε στα Αρχαία είτε σε όποια άλλη γλώσσα επιθυμούν», μας ενημέρωσε η διαχειρίστρια έργου του Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου κυρία Σταυρούλα Βαβαλέα.