“Κατάλληλος για εργασία” στη Βρετανία – Ζωή και θάνατος στα χρόνια της λιτότητας

Ο Μαρκ Γουντ ήταν ένας άνθρωπος με προβλήματα ψυχικής υγείας. Τον βρήκαν νεκρό στο σπίτι του τον Αύγουστο του 2013. Ζύγιζε 35 κιλά. Σύντομα έγινε γνωστό ότι λίγους μήνες νωρίτερα, τα επιδόματα αναπηρίας που έπαιρνε είχαν κοπεί. Είχε βρεθεί “κατάλληλος για εργασία”, από εταιρία που είχε ορίσει η κυβέρνηση Κάμερον. Η πολιτική αποκαλείται “Πίσω στην Εργασία”. Και ο Μαρκ Γουντ, λένε οι επικριτές της, είναι ένα από τα θύματά της.

Η αστυνομία είπε ότι ο θάνατος του 44χρονου άντρα συνδέεται με την κατάσταση ασιτίας στην οποία βρέθηκε. Ψυχικά ασθενής, ο Μαρκ Γουντ, κρίθηκε ότι μπορούσε να εργαστεί. Σχεδόν όλα τα επιδόματα που έπαιρνε, κόπηκαν. Ο γιατρός του με επιστολή του στο κέντρο εργασίας χαρακτήριζε τον Γουντ “σε πολύ κακή κατάσταση και απολύτως ανίκανο να εργαστεί”. Και προειδοποιούσε ότι η πίεση από την περικοπή επιδομάτων, θα επιδείνωνε την κατάστασή του. Στο γράμμα του απευθυνόταν στους πραγματογνώμονες λέγοντας, “σας παρακαλώ, μη σταματήσετε ή μειώσετε τα επιδόματά του, καθώς αυτό θα έχει συνεχιζόμενο, σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική του υγεία”.

[blocktext align=”left”]Ο θάνατος έγινε μέρος του συστήματος επιδομάτων πρόνοιας της Βρετανίας Guardian, Αύγουστος 2015[/blocktext]Η οικογένεια του Μαρκ Γουντ, αναφέρει η επιστημονική ιστοσελίδα Mosaic, έχει αρχίσει εκστρατεία κατά των περικοπών και των αλλαγών που υπαγορεύονται από την πολιτική λιτότητας. Και η Βρετανία, γράφει το δίκτυο Al Jazeera, γίνεται η πρώτη χώρα στον κόσμο που τίθεται υπό έρευνα από τα Ηνωμένα Έθνη για παραβίαση των δικαιωμάτων ανθρώπων με αναπηρίες, εν μέσω φόβων ότι χιλιάδες έχουν πεθάνει, ως συνέπεια αμφιλεγόμενων αλλαγών στο σύστημα πρόνοιας και περικοπών επιδομάτων και προϋπολογισμών πρόνοιας λόγω της λιτότητας. Η οργάνωση Disabled People Against Cuts (DPAC) υπέβαλε στοιχεία επί πολλά χρόνια στον ΟΗΕ μέχρι να ξεκινήσει η έρευνα.

“Οι περικοπές λόγω της λιτότητας προκαλούν ψυχικό άχθος και συνδέονται με την αύξηση των αυτοκτονιών”, προειδοποιούν επαγγελματίες της υγείας. Και ο βρετανικός Indepedent το κάνει τίτλο.

Αστυνομική έρευνα για την αυτοκτονία το 2013 ενός 60χρονου με ιστορικό βαριάς κατάθλιψης, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι την απόφασή του να βάλει τέλος στη ζωή του πυροδότησε το γεγονός ότι βρέθηκε “ικανός για εργασία”. Αναφέρονται περιπτώσεις ανθρώπων που χαρακτηρίστηκαν με τον ίδιο τρόπο, ενώ είχαν διαγνωστεί με θανατηφόρες ή εκφυλιστικές νόσους, ή ενώ υποβάλλονταν σε θεραπεία για καρκίνο.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Εργασίας αρνείται τις κατηγορίες. Και απαντά, “δεν πρέπει να ξεγράφουμε ανθρώπους με ένα πρόβλημα υγείας σε μια ζωή στηριγμένη σε επιδόματα… Παρέχουμε στήριξη άνευ όρων σε όσους δε μπορούν να εργαστούν, και στήριξη μέσω εργασίας σε αυτούς που μπορούν”.

Όμως, στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα τον περασμένο Αύγουστο από το υπουργείο Εργασίας και Συντάξεων έδειξαν ότι 2.830 άνθρωποι πέθαναν μεταξύ 2011 και 2014 λίγο μετά το κόψιμο των επιδομάτων τους. Άλλοι 7.200 άνθρωποι πέθαναν αφότου τα επιδόματά τους μειώθηκαν και οι ίδιοι τοποθετήθηκαν σε ομάδες προετοιμασίας για να επιστρέψουν στη δουλειά.

“Αυτά τα ανησυχητικά στοιχεία δε μπορούν να κρυφτούν κάτω από το χαλί. Το γεγονός ότι πάνω από 80 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μήνα, αφότου χαρακτηρίζονται «κατάλληλοι για εργασία», θα πρέπει να μας απασχολεί όλους” – Φράνσις Ο΄Γκράντι, γενική γραμματέας του Κογκρέσου των Συνδικάτων (TUC)

“Κατάλληλος για εργασία” στη Βρετανία – Ζωή και θάνατος στα χρόνια της λιτότητας
Διαδηλωτές κατά της λιτότητας έξω από τη βρετανική βουλή, Ιούλιος 2015

“Κατάλληλος για Εργασία”

Στις αρχές Οκτωβρίου, πλήθη διαδηλωτών κατέκλυσαν τους δρόμους του Μάντσεστερ όπου συνεδρίαζε το Συντηρητικό Κόμμα του Ντέιβιντ Κάμερον. Ανάμεσά τους, ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες. Πολλοί έσπρωχναν σκελετούς σε αναπηρικά καροτσάκια, κρατώντας πλακάτ που έγραφαν, “Χαρακτηρισμένος «Κατάλληλος για δουλειά»”.

Αυτές οι πολιτικές έχουν οδηγήσει μαζικά ανάπηρους ανθρώπους στους θανάτους τους. Είτε τους έχουν σπρώξει στην αυτοκτονία, είτε τους έχουν αρρωστήσει τόσο πολύ όταν χαρακτηρίστηκαν κατάλληλοι για δουλειά, ώστε στην πραγματικότητα πέθαναν μέσα σε μέρες ή εβδομάδες. – Λίντα Μπέρνιπ, ιδρύτρια DPAC

“Οι άνθρωποι ζουν καθημερινά με τον φόβο ότι είτε θα τους επιβληθούν κυρώσεις και θα μείνουν χωρίς χρήματα, είτε ότι η βοήθεια που τους δίνεται ξαφνικά θα κοπεί, και θα εγκλωβιστούν στα σπίτια τους”, συνεχίζει η εκπρόσωπος της οργάνωσης.

[blocktext align=”right”]”Τα τεστς σχεδιάστηκαν για να παρενοχλούν ευάλωτους ανθρώπους και να τους αφαιρούν τα επιδόματά τους, παρά για να προσφέρουν στήριξη και καθοδήγηση”[/blocktext]Τον Μάρτιο του 2014, ο Μαρκ Σερβότκα, γενικός γραμματέας του σωματείου δημόσιων υπαλλήλων PCS έλεγε, “γιατροί, βουλευτές και άτομα με αναπηρίες, όλοι πιστεύουν ότι οι εξετάσεις πρέπει να καταργηθούν, οπότε, αντί να αντικαθιστά την αποτυχημένη Atos με μια άλλη πεινασμένη για κέρδος εταιρία, η κυβέρνηση πρέπει να φέρει την εργασία μέσα στο σπίτι και να επενδύσει σοβαρά σε αυτό”.

“Ρωτήστε έναν άνθρωπο αν γνωρίζει οποιαδήποτε πολιτική της κυβέρνησης για τα άτομα με αναπηρίες, και το πιο πιθανό είναι ότι ένα όνομα θα ακουστεί: Atos”, έγραφε την περασμένη άνοιξη το περιοδικό New Statesman. Η ιδιωτική εταιρία είχε συμβόλαιο σχεδόν 700 εκατομμυρίων ευρώ με τη βρετανική κυβέρνηση για να κάνει τα τεστς “καταλληλότητας για εργασία”. Η πολιτική αυτή προκάλεσε εκστρατείας διαμαρτυρίας χωρίς προηγούμενο, και μια χιονοστιβάδα πρωτοσέλιδων και μαρτυριών για αυτά που συνέβαιναν: πραγματογνώμονες να ρωτούν ακρωτηριασμένο άνθρωπο αν το χέρι του “θα ξαναμεγαλώσει”, ή να κρίνουν “κατάλληλους για εργασία” ανθρώπους που πέθαιναν εβδομάδες μετά.

Δομές ψυχικής υγείας: οι «υπηρεσίες-Σταχτοπούτα»

Έτσι τις αποκαλούν συχνά στη Βρετανία. Έρευνα έδειξε ότι μεταξύ 2011 και 2013 χάθηκαν 2.000 κλίνες οξείας νοσηλείας για άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας. Ασθενείς μεταφέρονταν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά για να βρουν κρεβάτι νοσηλείας. Κάποιοι κατέληξαν να κρατούνται σε αστυνομικά κελιά.

[blocktext align=”left”]Αυτοί οι άνθρωποι έχουν πολλαπλά προβλήματα. Βλέπεις μεγάλους άντρες να κλαίνε. Βλέπεις σπασμένες ζωές.
Νικ Ντίλγουορθ, σύμβουλος πρόνοιας στο δίκτυο Citizens’ Advice Bureau[/blocktext]Μέχρι το 2015, υπολογίζεται ότι η χρηματοδότηση για τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας μειώθηκε κατά περισσότερο από 8% σε περίοδο τεσσάρων χρόνων. Τρία τέταρτα των παιδιών και των νέων ατόμων με πρόβλημα ψυχικής υγείας δεν είχαν πρόσβαση σε θεραπεία όταν τη χρειάζονταν. Στις τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης για ανθρώπους με ψυχικά προβλήματα, εκτοξεύτηκε ο αριθμός αυτών που καλούσαν μιλώντας για τα οικονομικά τους προβλήματα.

Στη Βρετανία, οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν το 2011 και το 2012 -τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία. Για τους άντρες ηλικίας 45-59 χρόνων, τα ποσοστά είναι τα υψηλότερα από το 1981. Μετά από πέντε χρόνια λιτότητας και περικοπές δισεκατομμυρίων, οικογένειες, οργανώσεις, ερευνητές, ακτιβιστές και επαγγελματίες της ψυχικής υγείας μιλούν ανοιχτά για τις συνέπειες στην ψυχική υγεία.

Αλλά είναι μόνο η Βρετανία; Οπουδήποτε στον κόσμο κι αν βρίσκεται κανείς, γράφει η επιστημονική ιστοσελίδα Mosaic, τα στοιχεία το δείχνουν ξεκάθαρα: η οικονομική πίεση παίζει ρόλο στα προβλήματα ψυχικής υγείας. Σε μελέτη για τις συνέπειες της κρίσης του 2008, με στοιχεία από 24 ευρωπαϊκές χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά για τη διετία 2008-2010, ερευνητές έκαναν την εκτίμηση ότι η οικονομική κρίση είχε ήδη οδηγήσει σε 10.000 παραπάνω από το αναμενόμενο αυτοκτονίες -εκτίμηση που οι ίδιοι χαρακτήρισαν “συντηρητική”.

[blocktext align=”left”]Κι αν δεν είχαν προβλήματα ψυχικής υγείας πριν, έχουν τώρα, επειδή τους ταπεινώνουν τόσο πολύ.
Ντεκ, μονογονεϊκή οικογένεια[/blocktext]Ο Ντέιβιντ Στάκλερ, ερευνητής στην κοινωνιολογία στην Οξφόρδη και ο Σανζάι Μπασού, καθηγητής ιατρικής και επιδημιολογίας στο Στάνφορντ, μιλούσαν από το 2013 και τους New York Times, με ένα άρθρο-παρέμβαση, για το “Πώς Σκοτώνει η Λιτότητα”, με εκτενή αναφορά στις αυτοκτονίες. Και έλεγαν, “αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι η λιτότητα -αυστηρές, άμεσες και άνευ διάκρισης περικοπές σε επιδόματα και δαπάνες για την υγεία-  δεν είναι μόνο αυτο-ηττώμενη, αλλά θανατηφόρα”.

Πίσω στη Βρετανία, όλο και περισσότεροι φορείς συσπειρώνονται, μιλώντας κατά των περικοπών που εφαρμόζει η κυβέρνηση. Οργανώσεις όπως η Oxfam, ακτιβιστικές ομάδες όπως τα Άτομα με Αναπηρίες Ενάντια στις Περικοπές και τον Πόλεμο στην Πρόνοια, προειδοποιούν για μια “τέλεια καταιγίδα” χωρίς προηγούμενο. Εισοδήματα σε πτώση, αύξηση κόστους, δίχτυ ασφαλείας που αφαιρείται από ψυχική υγεία και αναπηρία, σε συνδυασμό με εκτόξευση της πίεσης σε άτομα και οικογένειες.

Οι Ψυχολόγοι Ενάντια στη Λιτότητα, μια νέα οργάνωση επαγγελματιών της ψυχικής υγείας σχηματίστηκε βάζοντας κατευθείαν στο στόχαστρό της τις περικοπές στον τομέα, με δημόσιες παρεμβάσεις της.

Με ένα ιδιαίτερα επικριτικό για την κυβέρνηση γράμμα στην εφημερίδα Guardian, γιατροί έχουν συνδέσει τις πολιτικές λιτότητας με την αύξηση των αυτοκτονιών. “Τα τελευταία πέντε χρόνια, έχουν υπάρξει θάνατοι που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, και πολλή περιττή ζημιά στην υγεία”.

Σε μια άλλη επιστολή, 442 επαγγελματίες, από ψυχολόγους μέχρι επιδημιολόγους, μιλούν για μια νέα πραγματικότητα. “Τα τελευταία πέντε χρόνια έχει συμβεί μια ριζική αλλαγή στο είδος των ζητημάτων που γεννούν αγωνία στους πελάτες μας: αυξανόμενη ανισότητα και απόλυτη φτώχια, οικογένειες που υποχρεώνονται να μετακινηθούν, και, ίσως το κυριότερο, αιτούντες επιδόματα και δουλειά που υποβάλλονται σε ένα σχετικά νέο, εκφοβιστικό είδος καθεστώτος πειθαρχίας”.

“Κατάλληλος για εργασία” στη Βρετανία – Ζωή και θάνατος στα χρόνια της λιτότητας
Διαδηλωτές κατά της λιτότητας και της νέας κυβέρνησης, Λονδίνο, Μάιος 2015

Στην εποχή της λιτότητας, έγραφε πριν από δύο μήνες ο βρετανικός Guardian υπάρχει λόγος που οι πολιτικοί και μεγάλο κομμάτι των μαζικών μέσων ενημέρωσης, έχουν σταματήσει να χρησιμοποιούν τον όρο “κοινωνική ασφάλεια” και τον αντικατέστησαν με τον όρο “πρόνοια”. Χαμηλώνει τον πήχυ των προσδοκιών.

Αυτοί που πλήττονται, πάντως, δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να μείνουν στα σπίτια τους. Με νέες περικοπές στην πρόνοια να προγραμματίζονται για το 2017, τα άτομα με αναπηρίες που μάχονται για τις ζωές τους, δεν έχουν μείνει με καμία άλλη επιλογή, παρά την άμεση δράση, λέει στο Al Jazeera η ακτιβίστρια Πόλα Πέτερς.

Όπως τον Ιούνιο, όταν συγκρούστηκαν με την αστυνομία προσπαθώντας να μπουν στη βουλή. Όπως τον Ιούλιο, όταν πολλοί συνελήφθησαν σε διαδήλωση στο κεντρικό Λονδίνο.

“Έχω αντιμετωπίσει έφιππους αστυνομικούς με πανοπλία, αλλά όταν δεν έχεις τίποτα πια να χάσεις και σου έχουν πάρει τα πάντα, τότε ο φόβος εξαφανίζεται”, συνεχίζει η Πέτερς. “Πιστεύουμε ότι έχουμε το δικαίωμα να υψώσουμε οργισμένα τις φωνές μας. Σε βοηθά να αντέξεις το να βοηθάς άλλους… Και είναι ακόμη το να δίνεις στους άλλους την ελπίδα ότι τα άτομα με αναπηρίες αντιδρούν, να τους δίνεις τη δύναμη να αναμιχθούν και να υψώσουν τις φωνές τους”.

πηγές: Mosaic, Independent, Al Jazeera, Guardian, BBC, New Statesman, Welfare Weekly
φωτο: ΑΠΕ/ΜΠΕ

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος