Συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν για τη ΒΑ Συρία: Νέα κατάπαυση του πυρός και κοινές περιπολίες σε ζώνη 10 χλμ (video)

Σε νέα συμφωνία για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στη βορειοανατολική Συρία και σε παράταση της κατάπαυσης του πυρός προκειμένου να απομακρυνθούν οι συροκουρδικές δυνάμεις σε βάθος 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα, κατέληξαν ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έπειτα από μαραθώνιες συνομιλίες, διάρκειας επτά ωρών στο Σότσι της Ρωσίας. Νωρίτερα, ο επικεφαλής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) στρατηγός Μαζλούμ Κομπάνι Αμπντί είχε ενημερώσει για την απόσυρση τους από τη ζώνη που είχαν συμφωνήσει η Άγκυρα με την Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με αναλυτές η νέα συμφωνία ακυρώνει τις βλέψεις των Κούρδων για αυτονομία στα εδάφη που είχαν μέχρι τώρα υπό τον έλεγχό τους.

Σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνάντησης ο πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε ότι Τουρκία και Ρωσία έχουν καταλήξει σε συμφωνία κατά  την οποία οι Συροκούρδοι μαχητές πρέπει να μετακινηθούν 30 χιλιόμετρα από τη συνοριακή περιοχή στη βορειοανατολική Συρία, εντός 150 ωρών, ξεκινώντας από τις 12:00 το μεσημέρι της Τετάρτης, οπότε ρωσικές και συριακές δυνάμεις θα διευκολύνουν τη διαδικασία αποχώρησης.

Μετά τη λήξη της διορίας τα τουρκικά και τα ρωσικά στρατεύματα θα διεξάγουν κοινές περιπολίες σε μια ζώνη 10 χλμ. από τα σύνορα, είπε ο Ερντογάν, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα θα συνεργαστεί με τη Μόσχα για την ασφαλή επιστροφή των Σύρων προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκία.

Σε δηλώσεις του ο Βλαντίμιρ Πούτιν είπε ότι αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες της Τουρκίας για την προστασία της εθνικής της ασφάλειας, αλλά και ότι η Τουρκία συμμερίζεται την προσέγγιση της Ρωσίας για την αναγκαιότητα της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας. Η επιχείρηση δεν θα πρέπει να επιτρέψει στους τζιχαντιστές να διαφύγουν, σημείωσε. Παράλληλα τόνισε ότι οι Κούρδοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Συριακής πολυεθνική κοινωνίας και ότι το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω διαλόγου με τη Δαμασκό.

Επίσης, σημείωσε ότι η Συνταγματική Επιτροπή για τη Συρία θα συνεδριάσει στις 29-30 Οκτωβρίου. Χαρακτήρισε τις συνομιλίες «πολύ σημαντικές, αν όχι βαρυσήμαντες, για την επίλυση αυτής της τεταμένης κατάστασης» στα σύνορα των δύο χωρών.

Ο Ερντογάν έκανε λόγο για μια «ιστορική συμφωνία».

Το λόγο πήραν κατόπιν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών Λαβρόφ και Τσαβούσογλου ανακοινώνοντας ότι θα εξειδικεύσουν τις λεπτομέρειες. Όπως είπαν συμφωνήθηκε οι συροκουρδικές δυνάμεις να αποχωρήσουν από τις πόλεις Τελ Ριφατ και Μανμπιτζ.

Σύμφωνα με το μνημόνιο συνεργασίας στο οποίο κατέληξαν οι δύο πλευρές θα ξεκινήσουν «κοινές προσπάθειες για να διευκολυνθεί η επιστροφή των προσφύγων με ασφαλή τρόπο» σε εθελοντική βάση.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ είπε ότι η στρατιωτική επιχείρηση «Πηγή της Ειρήνης» της Τουρκίας τερματίζεται και οι εξελίξεις θα εξαρτηθούν από την αποχώρηση των κουρδικών δυνάμεων.

Ο Ρώσος πρόεδρος με δική του πρωτοβουλία ενημέρωσε τον Σύρο ομόλογό του Μπασάρ αλ Άσαντ για το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε μετά τις συνομιλίες που είχε με τον Τούρκο πρόεδρο. Παρουσίασε στον Άσαντ τα κυριότερα σημεία της συμφωνίας και εκείνος δήλωσε ότι στηρίζει τις αποφάσεις που έλαβαν οι δύο ηγέτες. “Ο πρόεδρος Άσαντ ευχαρίστησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν, εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή του στο αποτέλεσμα της δουλειάς του και δήλωσε ότι είναι έτοιμος να στείλει Σύρους συνοριοφύλακες στα σύνορα, μαζί με τη ρωσική στρατονομία”, είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Η προηγούμενη συμφωνία Τουρκίας-ΗΠΑ περιοριζόταν στο κεντρικό τμήμα της μεθορίου, ανάμεσα στις συριακές πόλεις Τελ Αμπιάντ και Ρας αλ Άιν, όπου επικεντρωνόταν και η στρατιωτική επιχείρηση των τουρκικών δυνάμεων. Με τη νέα συμφωνία Τουρκίας-Ρωσία, το μήκος της περιοχής από την οποία θα πρέπει να αποχωρήσουν οι YPG είναι τριπλάσιο και καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης που επιθυμούσε τη Τουρκία να συμπεριληφθεί στη ζώνη ασφαλείας. Η Τουρκία θα διατηρήσει το πάνω χέρι στη ζώνη μεταξύ Τελ Αμπιάντ (την οποία κατέλαβε με την έναρξη της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης) και Ρας αλ Άιν (απ’ όπου αποχώρησαν οι Κούρδοι την Κυριακή). Θα έχει δηλαδή υπό τον άμεσο έλεγχό της μια ζώνη μήκους 120 χιλιομέτρων.

«Το αποτέλεσμα της σημερινής συνάντησης Πούτιν-Ερντογάν στο Σότσι δείχνει ότι ο Ερντογάν έχει γίνει ειδήμων στο να θέτει τις ΗΠΑ και τη Ρωσία τη μία απέναντι στην άλλη για να μεγιστοποιεί τα κέρδη της Άγκυρας», σχολίασε ο Σονέρ Καγκαπτάι, ο διευθυντής του τουρκικού προγράμματος του Washington Institute σε ανάρτησή του στο Twitter. «Η Τουρκία πήρε τη ζώνη ασφαλείας που ήθελε όλον αυτόν τον καιρό», πρόσθεσε.

Οι συνέπειες και τα θολά σημεία

Η συμφωνία εγείρει ερωτήματα ως προς την εφαρμογή της και έχει σημεία τα οποία παραμένουν θολά, σημείωσε ο  Καθηγητής Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής Θεωρίας στο ΕΚΠΑ Γιάννης Μάζης, μιλώντας στην ΕΡΤ. Ποιες είναι οι συνέπειές της και τι θα πρέπει να προβληματίσει την Ελλάδα.

Εν τω μεταξύ, ο Ερντογάν μετά τις συνομιλίες καταλόγισε στις ΗΠΑ ότι δεν τήρησαν πλήρως τις δεσμεύσεις που έδωσαν την περασμένη εβδομάδα στη μεταξύ τους συμφωνία, μετέδωσε το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV.

Αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ και προειδοποιήσεις προς την Άγκυρα

Οι εξελίξεις προκάλεσαν αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ.

Με σημερινά δεδομένα δεν θα τοποθετούσαμε ποτέ πυρηνικά σε Τουρκία/πως θα σταματήσουμε πυρηνικές φιλοδοξίες Ερντογαν/όταν χρειαστούμε συμμάχους θα μας γυρίσουν πλάτη/ποιος θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε ISIS, είναι μερικά μόνο από ερωτήματα που τίθενται σε Κογκρέσο #Jeffrey

— Lena Argiri (@lenaargiri) October 22, 2019

Η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Ουάσινγκτον Λ. Αργύρη μεταδίδει ότι ο ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Τραμπ για τη Συρία Τζέιμς Τζέφρι, καταθέτοντας στη Γερουσία παραδέχθηκε ότι «ο Πρόεδρος δε ζήτησε την γνώμη του όταν αποφάσισε να απομακρύνει τους στρατιώτες ΗΠΑ από Βόρεια Συρία».

«Η εισβολή της Τουρκίας υπονόμευσε την εκστρατεία κατά του ISIS και επέτρεψε στην Ρωσία κ το καθεστώς του Άσαντ να μπουν στο παιχνίδι με έναν τρόπο τραγικό για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη» λέει ο ειδικός απεσταλμένος για την Συρία James Jeffrey που καταθέτει στην Γερουσία

— Lena Argiri (@lenaargiri) October 22, 2019

Νωρίτερα, από την Ουάσινγκτον, ο ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος, είπε ότι ο επικεφαλής των SDF στρατηγός Μαζλούμ Κομπάνι Αμπντί σε επιστολή του προς τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς γνωστοποίησε ότι όλες οι δυνάμεις των YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού) -της βασικής συνιστώσας των SDF- έχουν αποσυρθεί, επομένως η συροκουρδική πλευρά έχει υλοποιήσει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας.

“Έχουμε τηρήσει πλήρως τους όρους της συμφωνίας (…) και αποσύραμε όλους τους μαχητές και τις δυνάμεις ασφαλείας από τη ζώνη των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ωστόσο η Τουρκία συνεχίζει τις επιθέσεις”, ανέφερε ο Ρεντούρ Χαλίλ, ένας από τους διοικητές των SDF.

Ο Λευκός Οίκος σχολίασε ότι αναμένει η προσωρινή κατάπαυση του πυρός στη βορειοανατολική Συρία θα μεταβληθεί σε μόνιμη “μέχρι το τέλος του απογεύματος” και ανακοίνωσε, σύμφωνα με το Reuters, ότι ο πρόεδρος Τραμπ εγκρίνει απευθείας χρηματοδότηση ύψους 4,5 εκ. δολαρίων στη συριακή Πολιτική Προστασία, στα λεγόμενα Λευκά Κράνη, τους εθελοντές διασώστες που δρουν στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές της Συρίας για την στήριξη των θυμάτων.

Ο υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος σημείωσε πως οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι τα συμφωνηθέντα έχουν πράγματι υλοποιηθεί και πως πλέον αναμένεται η αντίδραση της Τουρκίας. «Εάν οι Τούρκοι βρουν κανέναν (σ.σ. Συροκουρδο μαχητή) εντός της ζώνης ασφαλείας, είτε θα μας ενημερώσουν, είτε θα πυροβολήσουν», είπε απευθύνοντας ταυτόχρονα προειδοποίηση προς την Τουρκία ότι οποιαδήποτε μετακίνηση των στρατιωτικών θέσεών της μετά τη λήξη της κατάπαυσης του πυρός των 120 ωρών, απόψε το βράδυ, θα οδηγήσει τις ΗΠΑ στο συμπέρασμα ότι παραβίασε τη συμφωνία της με την Ουάσινγκτον, οπότε αυτή παύει να ισχύει. «Αναπόφευκτη συνέπεια του γεγονότος αυτού θα είναι η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ σε βάρος της Τουρκίας. Παύση θα πει παύση. Εάν παραβιάσουν τη συμφωνία, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει συμφωνία και για άρση ή πάγωμα κυρώσεων», τόνισε.

Εσπερ: «Η Τουρκία φαίνεται να έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου στη Συρία»

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ δήλωσε σήμερα πως η Τουρκία φαίνεται να έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου στη Συρία και πρέπει να λογοδοτήσει

«Έχω δει τις αναφορές, προσπαθούμε να τις παρακολουθήσουμε. Είναι φρικτές και αν είναι ακριβείς – και υποθέτω πως είναι ακριβείς – θα αποτελούν εγκλήματα πολέμου», τόνισε ο Έσπερ σε συνέντευξή του στο CNN, αναφερόμενος στον μαζικό εκτοπισμό πληθυσμού, με αναφορές για αδιάκριτες επιθέσεις εναντίον αμάχων.

«Όσοι ευθύνονται θα πρέπει να καταστούν υπόλογοι, σε πολλές περιπτώσεις αυτή θα είναι η κυβέρνηση της Τουρκίας». «Δεν μπορούμε να επιτρέπουμε αυτά τα πράγματα να συμβαίνουν», είπε χαρακτηριστικά.

Πηγή ΕΤ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, AFP, NTV