Στο ορυχείο του Μιγκόρι, η 45χρονη Μέρι Αντχιάμπο ανακατεύει υδράργυρο με σκόνη για να διαχωρίσει το πολύτιμο μέταλλο: τον χρυσό. Τα χέρια της είναι γυμνά. Δε γνωρίζει τον κίνδυνο, αλλά και αν γνώριζε, δεν είναι σίγουρο τι θα έκανε. Στα ορυχεία της περιοχής δουλεύουν χιλιάδες άνθρωποι. Άντρες, γυναίκες, και παιδιά. Αποθέματα χρυσού αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων ανακαλύφθηκαν κάτω από το έδαφος της δυτικής Κένυας. Κυβέρνηση και εταιρίες ετοιμάζονται για μεγάλης κλίμακας εξόρυξη, ενώ οι κάτοικοι παρακολουθούν, ανησυχούν, και συνεχίζουν να δουλεύουν στα «τούνελ του θανάτου» για να επιβιώσουν.
Ο Τζούλιους Ογουίνο, επίσης, μεταλλωρύχος στο Νγιάτικε, φορέας του HIV, γνωρίζει ότι κάθε μέρα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του μέσα στο ορυχείο. Αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος που έχει να εξασφαλίσει φαγητό στην οικογένειά του. «Ρισκάρουμε τις ζωές μας για να κερδίζουμε την επιβίωση, και πρέπει να την κερδίζουμε μέχρι να πεθάνουμε».
Υδράργυρος, αναθυμιάσεις, καταρρεύσεις
Η έλλειψη πλαισίου λειτουργίας της βιομηχανίας, έγραφε πριν από λίγες μέρες το αφρικανικό δίκτυο Enca, αφήνει άντρες και γυναίκες, και συχνά μικρά παιδιά, να δουλεύουν σε επικίνδυνες συνθήκες χωρίς εξοπλισμό ασφαλείας. Κερδίζουν 3-5 δολάρια, μετά από δουλειά μιας μέρας, κατά την οποία εκτίθενται σε διαφόρων ειδών κινδύνους. Ένας από αυτούς, η έκθεση στον υδράργυρο.
[blocktext align=”right”]«Δεν υπάρχει άλλη δουλειά για μένα» –Έστερ, 40, μητέρα 10 παιδιών, στον Independent[/blocktext]Μετάλλευμα σε μορφή σκόνης που έχει εξορυχθεί, αναμιγνύεται με νερό και υδράργυρο, για να βγουν τα σωματίδια του χρυσού. Οι γυναίκες το κάνουν συχνά με γυμνά χέρια. Δε γνωρίζουν την τοξικότητα του υλικού που διαχειρίζονται και τις συνέπειές του, μεταξύ άλλων, στα αγέννητα παιδιά, σημείωνε η βρετανική εφημερίδα Independent το 2015. Μετά ο υδράργυρος καίγεται -γεγονός που στα αυτοσχέδια ορυχεία σημαίνει ότι συχνά ο καπνός εισπνέεται, κάτι που στην πάροδο του χρόνου καταστρέφει τον εγκέφαλο και τα νεφρά, και προκαλεί ανεπανόρθωτη νευρολογική βλάβη.Οι καταρρεύσεις είναι ένας άλλος κίνδυνος. Αλλά, υπάρχει και χειρότερος. Είναι η δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα που προκαλούν μικρές αντλίες νερού οι οποίες χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό στο βάθος του ορυχείου, συχνά χωρίς επαρκή εξαερισμό.
Τα έχουν περιγράψει και ως «τούνελ του θανάτου», έγραφε λίγες εβδομάδες πριν, η ανεξάρτητη εφημερίδα της Κένυας Daily Nation. Πολλοί έχουν παγιδευτεί από καταρρεύσεις στα σκοτεινά τούνελ. Άλλοι έχουν πάθει ασφυξία από αναθυμιάσεις από αυτοσχέδια μηχανήματα. Η προσπάθεια εξόρυξης χρυσού είναι τόσο επικίνδυνη, ώστε κάποιοι μεταλλωρύχοι επιστρέφουν στη γεωργία. Άλλωστε, τα έσοδα από την εξόρυξη είναι πενιχρά, εξαιτίας της “παρέμβασης” των μεσαζόντων. «Τα χρήματα είναι λίγα σε σχέση με τους κινδύνους στους οποίους εκτίθεμαι κάθε μέρα», λέει ο Πολ Ανιγιόνα, 46 χρόνων, πατέρας εννιά παιδιών. Ο συνάδελφός του Ισαάκ Ούμα, προσθέτει ότι αρκετές φορές κατεβαίνουν στα τούνελ χωρίς μάσκες, μπότες ή γάντια, εισπνέοντας συνεχώς σκόνη από τους βράχους.
«Είναι καλύτερο από το άδειο στομάχι»
Ο 14χρονος Τζέικομπ μιλούσε το 2012 στο δίκτυο Irin News για τη δουλειά του σε ένα ορυχείο στην περιοχή Μιγκόρι. Είναι καλύτερα, έλεγε, από το να πηγαίνεις στο σχολείο με άδειο στομάχι. Ο εργοδότης του Τζέικομπ εκείνη τη μέρα -ένας από τους πολλούς που νοικιάζουν τμήματα του ορυχείου με τη μέρα- τον πλήρωνε 1,20 δολάρια για τη δουλειά του. Και ένα άλλο παιδί:
«Μας λένε ότι αυτοί που μας δίνουν τη δουλειά είναι πολύ πλούσιοι, αλλά εγώ, θέλω μόνο λίγα χρήματα για να αγοράζω ρούχα και φαγητό για τη μητέρα μου»
Και οι δύο, ήταν ανάμεσα στους 15.000 ανήλικους που δούλευαν στα ορυχεία του Νγιάτικε και του Μιγκόρι στη δυτική Κένυα, στην επαρχία Νιγιάνζα. Πολλά έχουν εγκαταλείψει το σχολείο. «Όταν κοιτάζεις τα ποσοστά εγκατάλειψης… όσο πιο κοντά σε ορυχείο είναι ένα σχολείο, τόσο αυξάνεται η σχολική εγκατάλειψη», παρατηρεί ο Τζέφρι Τσερόνγκις, διευθυντής Εκπαίδευσης στην επαρχία. Η σχολική παρακολούθηση στις περιοχές αυτές είναι 35% των συνολικών σχολικών ημερών. «Αυτό σημαίνει ότι σε μια εβδομάδα ένα παιδί που δουλεύει σε ένα χρυσωρυχείο συνήθως παρακολουθεί σχολείο μόνο δύο μέρες.»
Οι αρχές λένε ότι προσπαθούν να πείσουν τους γονείς να κρατήσουν τα παιδιά τους στο σχολείο, αλλά, «λίγα μπορούν να γίνουν για τον κύκλο της φτώχιας που είναι η αιτία του προβλήματος».
…και οι φόβοι για τη «ρύθμιση»
«Νόμος στην Κένυα με στόχο να γίνει ‘δέλεαρ’ για γίγαντες της εξόρυξης, πυροδοτεί φόβους για την ‘κατάρα του ορυκτού πλούτου’», έγραφε στο τέλος του 2014 η εφημερίδα Guardian. «Η ανακάλυψη μεταλλευμάτων, πετρελαίου και αερίου φέρνουν νομικές αλλαγές που οι κοινότητες λένε ότι μπορεί να οδηγήσουν σε παραβιάσεις ή να τους παραγκωνίσουν». Το κοινοβούλιο της Κένυας είχε μόλις ψηφίσει για να αλλάξει ο νόμος που ίσχυε επί 74 χρόνια για τις εξορύξεις, με στόχο να δώσει ώθηση σε αυτόν τον τομέα της οικονομίας, όπως έλεγε. Η Μέλμπα Γουασούνα, σύμβουλος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο ινστιτούτο Κατίμπα στο Ναϊρόμπι, αναφέρει μελέτη του ΟΗΕ το 2006, σύμφωνα με την οποία, οι βιομηχανίες εξόρυξης, πετρελαίου και αερίου έχουν να κάνουν με τα δύο τρίτα των παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων, των περιβαλλοντικών νόμων και των διεθνών εργατικών κανονισμών, σε όλο τον κόσμο.
Το υπουργείο για τις εξορύξεις υποστηρίζει ότι ο πλούτος που θα προκύψει θα διαχυθεί σε όλο τον πληθυσμό της Κένυας. Αλλά, οι κάτοικοι δεν πείθονται. Φοβούνται, εξηγεί ο Πολ Ολίνγκα, σύμβουλος κοινότητας για τις εξορύξεις, πως τα χρήματα από τις εξορύξεις δε θα κατευθυνθούν σε αυτούς. Και αυτή δεν είναι η μόνη τους ανησυχία. Πιστεύουν ότι θα γίνουν κατασχέσεις κοινοτικής γης από την κεντρική διοίκηση, επειδή ο χρυσός βρίσκεται συχνά σε κοινοτικές ιδιοκτησίες.
Και ο Τζέιμς Οκόρο, κάτοικος, λέει: «Έχουμε χρυσό στη γη μας, αλλά είμαστε φτωχοί. Είναι οι ενδιάμεσοι που επωφελούνται… Τα παιδιά μας εγκαταλείπουν το σχολείο επειδή υποχρεώνονται να συνεισφέρουν στα πενιχρά εισοδήματά μας. Εδώ, δουλεύουμε μέχρι θανάτου μαζί με τα παιδιά μας».
πηγές: Irin News, Guardian, Enca, Independent, The Nation
φωτογραφίες: ΑΠΕ/ΜΠΕ
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος