Την ημέρα που τα σχολεία άνοιγαν και πάλι στο Παρίσι, οι δάσκαλοι έρχονταν αντιμέτωποι με ένα ερώτημα: Πώς εξηγεί κανείς στα παιδιά; Το ίδιο ερώτημα είχαν αντιμετωπίσει νωρίτερα οι γονείς. Καθώς οι μέρες περνούν, τα ερωτήματα πληθαίνουν. Και γίνονται πιο σύνθετα. Κυρίως, όταν πρόκειται για οικογένειες μουσουλμάνων. Αυτό διαπίστωσε μια γαλλική εφημερίδα για παιδιά. Και αφιέρωσε τις σελίδες της χθεσινής έκδοσής της, στους μικρούς μουσουλμάνους αναγνώστες της.
Η εφημερίδα, γράφει το βρετανικό δίκτυο BBC, είναι η “Le Petit Quotidien”. Το κοινό της είναι παιδιά 6-10 χρόνων. Τις τέσσερις πρώτες μέρες μετά τις επιθέσεις, μαζί με τις αδελφές της εκδόσεις για μεγαλύτερα παιδιά, “Mon Quotidien” και “l’ actu”, προσπαθούσαν να εξηγήσουν τι είχε συμβεί και απαντούσαν σε ερωτήσεις αναγνωστών. “Δάσκαλοι και γονείς μας επαινούσαν λέγοντας «πραγματικά χρειαζόμασταν τα λόγια σας για να είμαστε σε θέση να εξηγήσουμε αυτά τα ανεξήγητα πράγματα στα παιδιά μας»”, λέει ο διευθυντής της έκδοσης Φρανσουά Ντιφούρ. Αλλά μετά, έγινε κάτι.
Η εφημερίδα δέχτηκε δέκα γράμματα που δεν ήταν στο ίδιο κλίμα. Δεν έδιναν συγχαρητήρια. Ήταν από μουσουλμάνους γονείς. Και έλεγαν, “δε μπορείτε να γράφετε ότι αυτοί (οι δράστες) είναι μουσουλμάνοι, επειδή δεν είναι μουσουλμάνοι, απλώς χρησιμοποιούν το Ισλάμ. Κάποιοι από εμάς πιστεύουν στην αυστηρή τήρηση του Ισλάμ, και αυτό δε μας κάνει τρομοκράτες“.
[blocktext align=”left”]«Όταν έφτασα στο σχολείο την περασμένη Δευτέρα, κάποιοι φίλοι μου φέρθηκαν σαν να είμαι τρομοκράτης. Μίλησα στη δασκάλα μου. Εκείνη εξήγησε στους συμμαθητές μου ότι το να είσαι μουσουλμάνος, δε σε κάνει τρομοκράτη» Αϊμάν, 9 ετών[/blocktext] Η διεύθυνση της έκδοσης έκανε τότε κάτι διαφορετικό. Ζήτησε από τους μουσουλμάνους αναγνώστες της να έρθουν σε επαφή με το φύλλο, και να μοιραστούν τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους των τελευταίων δέκα ημερών. Αποδείχτηκε ότι δεν ήταν εύκολο να πειστούν να μιλήσουν. Αυτοί, όμως, που το έκαναν, αποκάλυψαν ότι ήταν “φοβισμένοι, εμβρόντητοι και αηδιασμένοι -ακόμη περισσότερο επειδή οι ίδιοι είναι μουσουλμάνοι και αισθάνονται αηδιασμένοι που κάποιοι χρησιμοποιούν τη θρησκεία τους για να σκοτώνουν”.“Ήμουν σοκαρισμένος, μίλησα στη μαμά μου για αυτό. Φοβόμουν, φοβόμουν ότι αυτοί (οι τρομοκράτες) θα έρθουν και στη δική μου πόλη”, είπε ο εννιάχρονος Μοχάμεντ.
Αν τα μικρότερα παιδιά περιγράφουν κυρίως τους φόβους τους, τα λίγο μεγαλύτερα περιγράφουν την ανησυχία τους για αυτό που βιώνουν μετά τις επιθέσεις.
“Οι συμπεριφορές απέναντί μας έχουν αλλάξει από τις 13 Νοεμβρίου”, λέει ο 13 ετών Αμπντελκαντέρ. “Τη Δευτέρα πήρα το μετρό μαζί με τη μητέρα μου, που φορά μαντίλα. Όταν μπήκαμε στο βαγόνι, άκουσα μια γυναίκα που έλεγε, «Ωχ, όχι, όχι αυτό τώρα». Η μητέρα μου κι εγώ δεν είπαμε τίποτα, αλλά με ενόχλησε”.
Ο Αζίζ είναι λίγο μεγαλύτερος. Και έχει μια ανάλογη εμπειρία να διηγηθεί. “Θα μπορούσα να πω ότι όλοι πιστεύουν πως είμαστε τρομοκράτες. Μας κοιτούν περίεργα στον δρόμο, είναι ανήσυχοι και κοιτούν από την άλλη. Νιώθω ότι μας φοβούνται. Θα μπορούσα να πω ότι φοβούνται πως θα μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο, απλώς και μόνο επειδή μοιάζουμε άραβες, μουσουλμάνοι”.
Όσο ανεβαίνει η ηλικία, τόσο πιο σύνθετα γίνονται αυτά που σκέφτονται και νιώθουν.
“Η γαλλική κυβέρνηση δε μας σέβεται”, λέει ο 17χρονος Ομάρ. “Μας βλέπουν σαν μετανάστες, σαν άχρηστους. Οι τρομοκράτες έκαναν λάθος να σκοτώσουν. Αλλά ήταν η γαλλική κυβέρνηση που άρχισε να βομβαρδίζει τη Συρία. Δε μπορείς να το κάνεις αυτό: να πετάς πάνω από μια χώρα και να ρίχνεις βόμβες.”
Πολλοί γάλλοι μουσουλμάνοι ζουν σε γκέτο, λέει ο 17χρονος Ουσμάν. “Το Daesh χρησιμοποιεί το μίσος που νιώθουν οι άνθρωποι και το τροφοδοτεί. Εκμεταλλεύονται τον ρατσισμό που υπάρχει στη Γαλλία. Χρησιμοποιούν τις διαιρέσεις στην κοινωνία και την Ισλαμοφοβία”.
Και η 19χρονη Ανίσα: “Οι τρομοκράτες δεν αντιπροσωπεύουν το Ισλάμ. Δεν έχουν θρησκεία, η μόνη θρησκεία που έχουν είναι ο τρόμος. Επικαλούνται το Κοράνι, αλλά παίρνουν αποσπάσματα για καιρούς πολέμου, εκτός πλαισίου. Ξεχνούν τα αποσπάσματα που προωθούν την ανεκτικότητα. Όλα όσα ξέρω για την ανεκτικότητα, μου τα έχει εμφυσήσει το Κοράνι”.
“Δεν είναι πάντα εύκολο να βρεις λέξεις που μπορούν εύκολα να καταλάβουν (τα παιδιά). Το να προσπαθείς να κάνεις τον διαχωρισμό ανάμεσα στο Ισλάμ και τον εξτρεμισμό, ειδικά για μικρά παιδιά που είναι, επίσης, μουσουλμάνοι… Πρέπει να βρούμε λέξεις που δε στιγματίζουν, αυτή είναι η δουλειά μας ως ενηλίκων“, λέει στο RFI ο Φρεντερίκ Μπεναλιά, ο δημιουργός του σκίτσου του δακρυσμένου Πύργου του Άιφελ.
Το βασικό είναι, συμφωνούν όλοι, να πεις την αλήθεια και να προσπαθήσεις, όσο είναι δυνατό, να βρεις τις σωστές λέξεις. Οι δάσκαλοι, οι γονείς, δεν πρέπει να προσπαθήσουν να υποβαθμίσουν τη σοκαριστική πραγματικότητα των γεγονότων, γράφει στην ιστοσελίδα της η δημόσια ραδιοφωνία της Γαλλίας RFI.
Στη Γαλλία, σύμφωνα με άρθρο στην ιστοσελίδα The Conversation, η Ντάνι (ψευδώνυμο), μια δασκάλα δημοτικού σχολείου, αποφάσισε να οργανώσει δραστηριότητες γύρω από τα σύμβολα της ειρήνης, της συνύπαρξης και της συνεργασίας, αντί της σύγκρουσης ή του ανταγωνισμού. Επέλεξε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις κοινωνικές δεξιότητες, και δραστηριότητες και παιχνίδια που ενθαρρύνουν τον αμοιβαίο σεβασμό, το ανοιχτό πνεύμα και τη συζήτηση.
[blocktext align=”right”]«Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: η σιωπή δε βοηθά με κανέναν τρόπο τα παιδιά να αντιδράσουν στη βία που συνέβη στο Παρίσι» The Conversation[/blocktext]”Τα παιχνίδια είχαν όλα στο επίκεντρο την επιδίωξη ενός κοινού στόχου, όπου κανείς δεν κερδίζει ή χάνει, και ανακαλύπτουμε ότι είναι πιο διασκεδαστικό να αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση συλλογικά, παρά να το κάνουμε μόνοι. Ή όπου μπορούν να συνεργάζονται για να πετύχουν έναν κοινό σκοπό, όπως στα παιχνίδια ρόλων, όπου κάθε παιδί συμμετέχει και μπορεί να συνεισφέρει στην επιτυχία”, λέει η γαλλίδα δασκάλα.Η Καρόλ (ψευδώνυμο), που διδάσκει μεγαλύτερα παιδιά, κρέμασε ένα μεγάλο λευκό σεντόνι στον τοίχο της τάξης. Με φωτεινούς μαρκαδόρους, οι μαθητές ζωγράφισαν αυτά που είχαν ακούσει, αυτά που είχαν δει και αυτά που είχαν νιώσει τις προηγούμενες μέρες. Μετά, κάθισαν σε έναν κύκλο και συζήτησαν. Μερικά δεν είπαν τίποτα, όμως, όλα είχαν ζωγραφίσει στο σεντόνι.
“Σε αυτή τη τάξη υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός παιδιών για τα οποία η γαλλική δεν είναι η γλώσσα που μιλούν στο σπίτι τους. Πήραμε πολύ σοβαρά υπόψη τις δικές τους ζωγραφιές, και προσπαθήσαμε να τους εξηγήσουμε τα γεγονότα και να τα κάνουμε να καταλάβουν.”
[accordion][acc title=”Το παιχνίδι των Τριών Ρόλων”]Το Three Figures game του γνωστού γάλλου ψυχίατρου και ερευνητή Σερζ Τισερόν, έχει σκοπό, μεταξύ άλλων, να μάθει στα παιδιά τους κανόνες της συνύπαρξης, και να μειώσει τη βία, αυξάνοντας την ικανότητα της ενσυναίσθησης.[/acc][/accordion]Η Καρόλ χρησιμοποιεί το Παιχνίδι των Τριών Ρόλων, που περιλαμβάνει τρεις χαρακτήρες -τον επιτιθέμενο, το θύμα και τον περαστικό. Στο παιχνίδι ο κάθε μαθητής παίζει διαδοχικά και τους τρεις ρόλους, και μετά όλοι μαζί τους συζητούν. Άλλοι δάσκαλοι οργανώνουν εκθέσεις στους κεντρικούς χώρους των σχολείων, με θέμα την ειρήνη και την ανεκτικότητα.“…Να μιλήσουμε για αυτό, να ακούσουμε τις ερωτήσεις τους… Τα παιδιά δε ζουν σε άλλον πλανήτη, ζουν στον ίδιο κόσμο”, λέει ο Φρανσουά Ντιφούρ, αρχισυντάκτης του γαλλικού παιδικού περιοδικού Mon Quotidien στο RFI.
Και ο παιδοψυχίατρος Κλωντ Χαλμός συμπληρώνει, “οι γονείς πρέπει να τους μιλήσουν, με όποιον τρόπο μπορούν, με δικές τους λέξεις, και το βασικό είναι η ανάγκη να ασχοληθούν με το ζήτημα. Τα παιδιά τους πρέπει να γνωρίζουν ότι λαμβάνονται υπόψη…. Οπότε, δεν υπάρχουν «οι σωστές λέξεις»”.
πηγές: BBC, RFI, The Conversation
φωτογραφίες: ΑΠΕ/ΜΠΕ, σκίτσο: l’ actu
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος