Από τις 17 Νοεμβρίου, 31 -τουλάχιστον- αμερικανοί κυβερνήτες έχουν αρνηθεί την είσοδο σύρων προσφύγων στις πολιτείες τους. Η άρνηση χαρακτηρίζεται από κάποιους συμβολική. Στην πραγματικότητα, οι πολιτείες δεν έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν ποιους πρόσφυγες θα δεχτούν. Η μετανάστευση είναι ομοσπονδιακό ζήτημα. Όμως, το γεγονός ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση στις -αλλά και για τις- Ηνωμένες Πολιτείες. Για το παρόν, το μέλλον, αλλά και ένα όχι τόσο μακρινό παρελθόν.
[blocktext align=”right”]Το μήνυμα του ηθοποιού στο facebook μοιράστηκε δεκάδες χιλιάδες φορές, και έγινε άρθρο στη βρετανική εφημερίδα Independent[/blocktext]Φανταστείτε έναν αντίστροφο κόσμο, παρακινούσε πριν από λίγες μέρες μέσα από τα social media ο αμερικανός ηθοποιός Τόμας Κίγκαν.” Ζείτε στο Μπρούκλιν, με τη γυναίκα και τα δύο σας παιδιά. Ξαφνικά, βόμβες εξαφανίζουν ολόκληρα τετράγωνα στη Νέα Υόρκη, τη Βοστόνη, την Ουάσινγκτον. Οι γείτονές σας πεθαίνουν όλοι, δεν έχετε χρήματα. Τα παιδιά σας πεινάνε και κλαίνε, επειδή, ίσως, ο καλύτερός τους φίλος έχασε τα χέρια του σε μια έκρηξη. Παίρνετε την αδύνατη απόφαση να κουβαλήσετε τα μικρά σας παιδιά και όσα υπάρχοντα σας έχουν απομείνει, και ΠΕΡΠΑΤΑΤΕ μέχρι τον Καναδά. Όταν φτάνετε εκεί, σας λένε ότι δε μπορείτε να μπείτε μέσα, επειδή ο Ντίλαν Ρου, ένας εξτρεμιστής, σκότωσε εννιά ανθρώπους σε μια εκκλησία, και εκείνος ήταν αμερικανός, όπως εσείς, λευκός, όπως εσείς, και, όπως και εσείς, αποκαλούσε τον εαυτό του χριστιανό… Σας το λέω αυτή τη στιγμή, αν έχανα τη γυναίκα και το παιδί μου εξαιτίας κάποιας φανταστικής γραμμής που θα χάραζε ένα έθνος ξενοφοβικών, θα το έκανα σκοπό της ζωής μου να γίνω ένας αμείλικτος εχθρός αυτού του κράτους. Αυτή είναι η αμερικανική μου αλήθεια: θα προτιμούσα να πεθάνω, με ελπίδα στην καρδιά μου σε μια χώρα που ανοίγει την αγκαλιά της σε αυτούς που έχουν ανάγκη, παρά να ζήσω, ντροπιασμένος, σε μια που γυρίζει την πλάτη της”.“Μία από τις αιτίες που η αντίδρασή μας στον μικρό Αϊλάν ήταν τόσο δυνατή, είναι ότι έμοιαζε τόσο Δυτικός. Ήταν ντυμένος με δυτικού τύπου αθλητικά ρούχα: μια κόκκινη μπλούζα, μπλε παντελόνι, και αθλητικά παπούτσια με αυτοκόλλητα λουράκια…. Τα αγόρια (ο Αϊλάν και ο αδελφός του) προσπαθούσαν να φτάσουν στον Καναδά, αλλά πιθανόν θα ήταν ευτυχισμένοι αν κατάφερναν να φτάσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όπου τουλάχιστον 31 από τις πολιτείες μας δε θα ήταν ευτυχείς να τους δεχτούν. Πάνω από τη μισή χώρα θέλει να απαγορεύσει τους σύρους πρόσφυγες, αν και κάποιες πολιτείες είναι πρόθυμες να δεχτούν χριστιανούς. Γιατί; Επειδή οι χριστιανοί είναι περισσότερο σαν εμάς από ό, τι οι μουσουλμάνοι, παρότι υποτίθεται ότι είμαστε ένα έθνος όπου όλες οι θρησκείες αντιμετωπίζονται ισότιμα”.
Η Αμερική έρχεται αντιμέτωπη με φαντάσματα του παρελθόντος, λένε πολλοί. Και επισημαίνουν ότι η εχθρότητα απέναντι στους πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή σήμερα, φέρνει στον νου το χθες.
80 χρόνια πριν, θυμίζουν, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρέθηκαν στο ίδιο σημείο. “Στην Άννα Φρανκ και την οικογένειά της οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν, επίσης, αρνηθεί την είσοδο ως πρόσφυγες”, είναι ο τίτλος άρθρου στην αμερικανική εφημερίδα Washington Post. Ο αμερικανός ιστορικός Ρίτσαρντ Μπράιτμαν μελέτησε έγγραφα για τον -ανεπιτυχή- αγώνα του Όττο Φρανκ να εξασφαλίσει αμερικανικές βίζες για την οικογένειά του, και λίγο μετά την ανακάλυψή τους, έλεγε στο NPR, “η Άννα Φρανκ θα μπορούσε να είναι σήμερα μια 77χρονη γυναίκα που θα ζούσε στη Βοστόνη”. Αντί για αυτό, πέθανε στην ηλικία των 15 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν στη Γερμανία.
Το 1938, στο κατώφλι του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, μόλις το 5% των αμερικανών που είχαν ερωτηθεί πίστευαν ότι θα έπρεπε να ενθαρρυνθούν οι “πολιτικοί πρόσφυγες” να φτάσουν στις ΗΠΑ. Είναι αλήθεια ότι η χώρα έβγαινε από τη Μεγάλη Ύφεση, αλλά είναι, επίσης, αλήθεια ότι ο όρος “πολιτικοί πρόσφυγες” πιθανά έφερνε στο μυαλό των αμερικανών εικόνες κομμουνιστών, αναρχικών και άλλων ιδεολογικών “απειλών”, έγραφε πριν από λίγες μέρες ο Ishaan Tharoor στην εφημερίδα Washington Post.
“Οι αμερικανοί πολιτικοί εκλαμβάνουν τους σύρους πρόσφυγες ως ριζοσπάστες, όπως έκαναν με τους εβραίους το 1938”, γράφει το ερευνητικό-ιστορικό site Timeline. Το 1941, το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ σταμάτησε να δίνει βίζες σε γερμανούς πρόσφυγες, με το αιτιολογικό ότι η κυβέρνηση των Ναζί ήταν πιθανό “να αναγκάσει τέτοιους μετανάστες να γίνουν κατάσκοποι μέσω απειλών ή αληθινών βασανιστηρίων στενών συγγενών τους”.
Ο υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές Κρις Κρίστι από το Νιου Τζέρσει, ένας από τους κυβερνήτες που έχουν “κλείσει τις πόρτες” στους σύρους πρόσφυγες, είπε ότι δε θα επέτρεπε ούτε σε “τρίχρονο ορφανό από τη Συρία” να μπει στην πολιτεία του.
“Κυβερνήτες, δεν έχετε την εξουσία να αρνηθείτε τους σύρους πρόσφυγες, και σίγουρα το γνωρίζετε”, σημειώνει η ιστοσελίδα Vox. “Δεν υπάρχει νόμιμο μέσο που να επιτρέπει στον κυβερνήτη μιας πολιτείας να υπαγορεύει μεταναστευτική πολιτική στον πρόεδρο”, εξηγεί ο Ίαν Μιλχίζερ, από το ThinkProgress. Οι κυβερνήτες συνήθως γνωρίζουν καλά πού αρχίζει και πού τελειώνει η νομική τους εξουσία, άρα οι κυβερνήτες γνωρίζουν ότι δε μπορούν στην πραγματικότητα να εμποδίσουν τους σύρους πρόσφυγες. Ανακοινώνουν αυτές τις απαγορεύσεις ξέροντας ότι δε θα ισχύσουν ποτέ. Αν αυτό είναι αλήθεια, γράφει η ιστοσελίδα, σημαίνει ένα από τα δύο. Είτε οι κυβερνήτες ελπίζουν να χτίσουν πολιτικό μομέντουμ για μια ομοσπονδιακή απαγόρευση στους σύρους πρόσφυγες, είτε ελπίζουν να εκμεταλλευτούν τον φόβο για τους πρόσφυγες με στόχο το πολιτικό κέρδος. Ή ίσως, και τα δύο.
“Είμαι πρόσφυγας από το Ιράκ, και βαρέθηκα να είμαι πιόνι σε μια πολιτική συζήτηση”, γράφει στην ίδια ιστοσελίδα η Ζαϊνάμπ Νταμπά, κάτοικος σήμερα Νέας Υόρκης. “Ήρθα”, λέει, “πρώτη φορά στην Αμερική ως φοιτήτρια. Τότε, οι άνθρωποι μου έκαναν ερωτήσεις από άγνοια -ήταν προφανές ότι οι φίλοι μου γνώριζαν πολύ λίγα για το τι σημαίνει να είσαι μουσουλμάνος ή άραβας”.
Η Ζαϊνάμπ έφτασε για δεύτερη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2014. Έφυγε λόγω του ISIS. Αλλά τα πράγματα δεν ήταν πια ίδια. “Τώρα, όμως, η αθώα άγνοια έχει εξελιχθεί σε απειλητικές συμπεριφορές που αποτελούν φυσικό κίνδυνο για τους άραβες και τους μουσουλμάνους, τους πρόσφυγες και τους αμερικανούς που τους μοιάζουν. Αυτό που κάποτε ήταν περιέργεια έχει μετατραπεί σε μίσος και φόβο…
Εμείς, ως πρόσφυγες, δεν έχουμε επιλογή. Όταν μας πήραν όλα αυτά για τα οποία νοιαζόμασταν, έπρεπε να φύγουμε και να πάμε σε οποιοδήποτε μέρος θα μας δεχόταν. Αν δεν έχετε ζήσει αυτό το συναίσθημα, τότε δεν ξέρετε πόσο εξευτελιστικό είναι να στέκεσαι στην πόρτα των Ηνωμένων Πολιτειών ή της Γερμανίας ή της Ελλάδας και να ικετεύεις να σου σώσουν τη ζωή… Όλοι οι πρόσφυγες έχουν το δικό τους κουτί με ιστορίες, ζωές, και αγάπη που δε συγκρίνεται με τίποτα. Δεν είμαστε απλώς μια στατιστική. Την επόμενη φορά που θα ακούσετε πολιτικούς να συζητούν για το αν αξίζουμε να ζούμε, σκεφτείτε το αγαπημένο σας σημείο στον καναπέ, το αγαπημένο σας εστιατόριο, και το να αφήνετε πίσω τους φίλους σας. Σκεφτείτε, αν είχατε επιλογή, θα τα αφήνατε όλα αυτά πίσω;”
πηγές: Independent, Washington Post, Politico, Timeline, The Vox
φωτογραφίες: ΑΠΕ/ΜΠΕ
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος