Η τύχη των πληροφοριοδοτών στον ΟΗΕ: Πώς μεταχειρίζεται ο Οργανισμός όσους κάνουν αποκαλύψεις

Τον ονόμασαν whistleblower, από τη σφυρίχτρα (whistle) που χρησιμοποιεί ο διαιτητής για να υποδείξει μη νόμιμη κίνηση στο παιχνίδι. Ο αμερικανός ακτιβιστής Ραλφ Νέιντερ επινόησε τον όρο στις αρχές του 1970, θέλοντας να βρει μια λέξη χωρίς το αρνητικό φορτίο που είχαν οι λέξεις “πληροφοριοδότης” και “καρφί”. Στα Ηνωμένα Έθνη, πάντως, φαίνεται ότι δεν είναι ευπρόσδεκτος.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Guardian, το δίκτυο Government Accountability Project (GAP), που στηρίζει τους whistleblowers, συγκέντρωσε στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι το γραφείο ηθικών αρχών του ΟΗΕ είχε λάβει 447 αιτήματα μέχρι τον Ιούλιο του 2014 από εργαζόμενους που θεωρούσαν ότι είχαν υποστεί αντίποινα επειδή είχαν αποκαλύψει κακώς κείμενα.

Κάποιοι από αυτούς μιλούν δημόσια. Η Κάρολιν Χαντ-Μάθις ήταν ερευνήτρια του Οργανισμού. Ανέφερε τον βιασμό μιας πρόσφυγα στη Σρι Λάνκα. Απομονώθηκε, απομακρύνθηκε και πέρασε μια δεκαετία στα δικαστήρια μέχρι τελικά να αποκατασταθεί. Η καριέρα της, όμως, στον ΟΗΕ είχε πλέον λήξει. Η ίδια έφυγε και τώρα εργάζεται σε ένα πανεπιστήμιο στη Γενεύη. “Ο ΟΗΕ δεν είναι ασφαλές εργασιακό περιβάλλον αυτή τη στιγμή“, λέει. “Δε μπορείς να αναφέρεις παραβάσεις και να προστατεύεσαι.”

Αυτή τη χρονιά, ένας εργαζόμενος σε ανθρωπιστική ανώτερη θέση, ο Αντρέ Κόμπας, τέθηκε σε διαθεσιμότητα επειδή αποκάλυψε στους ανακριτές εσωτερική έρευνα για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών από γάλλους στρατιώτες στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Η υπόθεση πήρε μεγάλη δημοσιότητα, και τελικά ο γενικός γραμματέας Μπαν Κι Μουν αναγκάστηκε να διατάξει εξωτερική έρευνα.

Τα γραφεία του ΟΗΕ που υποτίθεται προστατεύουν τους εργαζομένους, κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Συμμαχούν και δίνουν αναφορά στη διοίκηση, λέει ανώνυμα στον Guardian εργαζόμενος στα Ηνωμένα Έθνη.

Ο αμερικανός πρώην διπλωμάτης Τζέιμς Γουόσερστρομ έχασε τη θέση του και συνελήφθη από αστυνομικούς των Ηνωμένων Εθνών όταν αποκάλυψε υπόνοιες για διαφθορά από ανώτερους αξιωματικούς της αποστολής του Οργανισμού στο Κόσοβο.

Η τύχη των πληροφοριοδοτών στον ΟΗΕ: Πώς μεταχειρίζεται ο Οργανισμός όσους κάνουν αποκαλύψεις

Ο Γουόσερστρομ κινήθηκε δικαστικά κατά του γενικού γραμματέα του Οργανισμού, και κέρδισε μια υπόθεση-ορόσημο. Λίγο αργότερα, το δικαστήριο εφέσεων των Ηνωμένων Εθνών την απέρριψε. Ο ίδιος λέει: Ξανά και ξανά, ο ΟΗΕ προχωρά σε αρνήσεις, κλείσιμο υποθέσεων και συγκάλυψη, και μετά προσπαθεί να εκδικηθεί αυτόν που έκανε τη διαρροή.

Ο Ντέιβιντ Κέι, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για θέματα ελευθερίας της έκφρασης, εκτιμά ότι δεν υπάρχει αρκετή διαύγεια για το τι συμβαίνει εντός του συστήματος του Οργανισμού και πώς καταλήγουν αυτές οι υποθέσεις.

Η Αίσα Ελσάμπρι υπήρξε εκπρόσωπος του ΟΗΕ στο Νταρφούρ. Έκρινε ότι ο οργανισμός απέκρυπτε την αληθινή φύση των εγκλημάτων που διαπράττονταν σε βάρος των κατοίκων του Νταρφούρ, και δεν κατάφερνε να προστατεύσει τους άμαχους. Η Ελσάμπρι τελείωσε την καριέρα της στα Ηνωμένα Έθνη, αποκαλύπτοντας χιλιάδες έγγραφα για την υπόθεση Νταρφούρ στο περιοδικό Foreign Policy.

Σήμερα, λέει: Οι πληροφοριοδότες στην ουσία καλούνται να αποφασίσουν αν θα πολεμήσουν ολόκληρο το σύστημα όσο εργάζονται εκεί, ή αν απλώς θα παραμείνουν σιωπηλοί. Τις περισσότερες φορές, απλώς παραμένουν σιωπηλοί… δημόσιοι λειτουργοί γίνονται συνένοχοι σε εγκλήματα για να σώσουν τη δουλειά τους.

Όσοι, πάντως, δε θέλουν να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό, ζητούν προστασία. Ο Τζέιμς Γουόσερστρομ υπέγραψε μαζί με άλλα οκτώ άτομα επιστολή από whistleblowers προς τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Οι άνθρωποι που έκαναν αποκαλύψεις προειδοποιούν: Χωρίς κατάλληλη προστασία του πληροφοριοδότη, οι κακές πρακτικές στα Ηνωμένα Έθνη, είτε πρόκειται για σεξουαλική εκμετάλλευση, είτε για κατάχρηση εξουσίας, απάτη ή διαφθορά, δε θα αναφέρονται και θα συνεχίσουν να μην ελέγχονται.

πηγές: Guardian, Government Accountability Project, UNHCR, Wikipedia
Φωτό: ΑΠΕ/ΜΠΕ

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος