28η Οκτωβρίου: Το καθήκον της μνήμης, όταν το παρόν συναντά το παρελθόν (αρχείο ΕΡΤ)

Όταν ξημέρωσε η 27η Οκτωβρίου 1940, τίποτα δεν προμήνυε πως την επομένη η Ελλάδα θα είχε πόλεμο. Ήταν ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα, Εμανουέλε Γκράτσι, παρέδωσε στον Ιωάννη Μεταξά τελεσίγραφο του Μουσολίνι

O Ντούτσε ζητούσε να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση ιταλικών στρατευμάτων, τα οποία θα κατελάμβαναν απροσδιόριστα στρατηγικά σημεία εντός της ελληνικής επικράτειας.

Ο Ιωάννης Μεταξάς αρνήθηκε στις ιταλικές δυνάμεις να περάσουν στην Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και άρχισε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940-1941.

Το τελεσίγραφο στις 28 Οκτωβρίου 1940

Το τελεσίγραφο που παρέδωσε ο Ιταλός πρέσβης Εμανουέλε Γκράτσι, απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο, προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Ελληνικού Βασιλείου, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ), για τις ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του για τη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

Το ΟΧΙ του Ι. Μεταξά

«ΟΧΙ» απαντά ο Ιωάννης Μεταξάς και μαζί του όλος ο Ελληνικός λαός. Ο Μεταξάς απάντησε στα γαλλικά, «Alors, c’est la guerre» (Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο). Σε λίγες ώρες ο ιταλικός στρατός μπήκε στην βορειοδυτική Ελλάδα. Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με επιτυχία τις ιταλο-αλβανικές δυνάμεις.

28η Οκτωβρίου: Το καθήκον της μνήμης, όταν το παρόν συναντά το παρελθόν (αρχείο ΕΡΤ)


Εκδηλώσεις θαυμασμού και μηνύματα συμπαράστασης από τη Μεγάλη Βρετανία

Η απόφαση της Ελλάδας να αντισταθεί προκαλεί αυθημερόν εκδηλώσεις θαυμασμού, κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία και τις χώρες της Κοινοπολιτείας. Σταδιακά αρχίζουν να καταφθάνουν δεκάδες μηνύματα συμπαράστασης, με πρώτο αυτό του βασιλιά της Αγγλίας Γεώργιου ΣΤ‘, που τονίζει: «Η υπόθεσίς σας είναι και ιδική μας υπόθεσις». Στο ίδιο μήκος κύματος και το τηλεγράφημα του Τσόρτσιλ: «Θα σας παράσχομεν όλην την δυνατήν βοήθειαν μαχόμενοι εναντίον του κοινού εχθρού και θα μοιρασθώμεν την κοινήν νίκην».

Το έπος του 1940

Με τον Ιωάννη Μεταξά, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις ήταν έτοιμες να υπερασπιστούν τη χώρα όταν στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο Μπενίτο Μουσολίνι και η φασιστική Ιταλία εισέβαλαν από τα Αλβανικά σύνορα.

Οι Ιταλοί δεν περίμεναν την εκπνοή του τελεσιγράφου. Ο αρχιστράτηγος Βισκόντι Πράσκα έδωσε την εντολή για προσβολή των ελληνικών θέσεων από τις 5 το πρωί. Η ιταλική επίθεση εκδηλώθηκε με εισβολή ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων στους τομείς της Πίνδου και της Ηπείρου (από το Γράμμο μέχρι το Ιόνιο) και με τοπικές συμπλοκές στην περιοχή της ΒΔ Μακεδονίας.

Ο Ιταλός αρχιστράτηγος Βισκόντι Πράσκα είχε στη διάθεσή του 135.000 άνδρες ενώ ο Έλληνας ομόλογός του Αλέξανδρος Παπάγος μόλις 35.000.

Μετά το βομβαρδισμό οι Ιταλοί στρατιώτες άρχισαν να περνούν τα σύνορα. Η εισβολή άρχισε. Στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις ο κόσμος ξυπνούσε με τον ήχο των σειρήνων. Κηρύχτηκε επιστράτευση. Τα πανηγύρια στους δρόμους θύμιζαν μάλλον στιγμές ευτυχίας και όχι πολέμου. Όλος ο κόσμος έτρεχε να καταταγεί και να πολεμήσει.

Μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου οι Ιταλοί έκαναν συνεχώς επιθέσεις. Δεν τα κατάφεραν να σπάσουν τις ελληνικές γραμμές. Ο ελληνικός στρατός ξεκίνησε αντεπίθεση που τον έφερε ελευθερωτή στις πόλεις της Αλβανίας όπου ζούσαν Έλληνες:
Στην Κορυτσά, στους Αγίους Σαράντα, στην Πρεμετή, στο Αργυρόκαστρο.

Ο μικρός στρατός που ο Μουσολίνι λογάριαζε για εύκολο αντίπαλο όχι μόνο άντεξε αλλά κυνηγούσε τους Ιταλούς μέσα στην Αλβανία.

28η Οκτωβρίου: Το καθήκον της μνήμης, όταν το παρόν συναντά το παρελθόν (αρχείο ΕΡΤ)Ο βαρύς Αλβανικός χειμώνας, παγώνει τα πάντα εκτός από την ελληνική καρδιά

Ο βαρύς χειμώνας, η παγωνιά και το χιόνι που σκέπαζε τα βουνά της Πίνδου, ταλαιπωρούσε αφάνταστα τους στρατιώτες των δύο αντιπάλων. Τα κρυοπαγήματα και οι θάνατοι από το κρύο ήταν πολύ συχνά. Παρ’ όλες τις κακουχίες, οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν ηρωϊκά και κατάφεραν το θαύμα.

«Τίποτα δεν μπορεί να συγκρατήσει τον Έλληνα στρατιώτη όταν ορμά να υπερασπίσει τους δομούς, τις εστίες, τους τάφους των προγόνων του, συνεχίζοντας ιστορία λαμπρή 3.000 ετών».

Ακόμα μια αποτυχημένη επίθεση των Ιταλών

Την άνοιξη του 1941 οι Ιταλοί προσπάθησαν πάλι να επιτεθούν. Το αποτέλεσμα ήταν πάλι το ίδιο. Αποτυχία! Τη λύση έδωσαν οι σύμμαχοι της Ιταλίας, Γερμανοί. Στις 6 Απριλίου 1941 επιτέθηκαν στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας. Η αποτελεσματικότερη πολεμική μηχανή της εποχής έπεσε πάνω στον εξαντλημένο από τον πόλεμο ελληνικό στρατό.

Η μαύρη περίοδος της κατοχής

Μέχρι το τέλος Απριλίου οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα. Ξεκινούσε για την Ελλάδα η μαύρη περίοδος της κατοχής. Οι Έλληνες σε όλη τη διάρκεια της σκλαβιάς, δε σταμάτησαν να αγωνίζονται. Οργανώθηκε γρήγορα ένοπλη αντίσταση. Ο λαός υπέφερε από την πείνα και χιλιάδες πέθαναν αβοήθητοι στους
δρόμους. Τα συσσίτια που οργανώθηκαν από τον Ερυθρό Σταυρό έκαναν κάπως πιο υποφερτή την κατάσταση.

Η ευλογημένη ώρα της απελευθέρωσης έφτασε στις 12 Οκτωβρίου του 1944.

28η Οκτωβρίου: Το καθήκον της μνήμης, όταν το παρόν συναντά το παρελθόν (αρχείο ΕΡΤ)Ο επικός αγώνας των Ελλήνων στα βουνά της Πίνδου παραμένει στην ιστορία ως σημείο αναφοράς και τιμής.

28η Οκτωβρίου: Το καθήκον της μνήμης, όταν το παρόν συναντά το παρελθόν (αρχείο ΕΡΤ)
«Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει, παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του» – Γιάννης Ρίτσος

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος