Βασιλικό κτήμα στο Τατόι: To σχέδιο 5 αξόνων της κυβέρνησης για να γίνει πόλος έλξης

Τη  μελέτη βιωσιμότητας του πρώην βασιλικού κτήματος στο Τατόι, παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Όπως είπε η κα Μενδώνη, η εκπόνησή χρειάστηκε περίπου έναν χρόνο και «εκπονήθηκε από διεπιστημονική ομάδα, όχι απλώς διαφορετικών ειδικοτήτων αλλά και από μεικτή ιδιωτών και στελεχών του δημοσίου υπό την ευθύνη και εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού και αποσκοπεί στη διαμόρφωση μιας οριστικής πρότασης για την ανάπτυξη του κτήματος Τατοΐου, ώστε να αποτελέσει ένα σημαντικό προορισμό σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο, ελκυστικό σε όλες τις ηλικίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους μέσα από φιλικές προς το περιβάλλον υποδομές και δραστηριότητες και εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητά του». Σύμφωνα με την υπουργό, η μελέτη αξιοποίησε αξιόλογες προτάσεις που είχαν διατυπωθεί και στο παρελθόν, είτε από ιδιωτικούς, είτε από δημόσιους φορείς. «Το 2003, αμέσως δηλαδή μόλις η περιουσία δηλαδή η πρώην βασιλική περιουσία περιήλθε στο δημόσιο η τότε ΕΤΑΜ είχε εκπονήσει μία πρώτη μελέτη. Στη συνέχεια ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Αθήνας το 2012 και το 2015 εκπόνησε μία προμελέτη και στη συνέχεια μία μελέτη.
Και το 2014 η Ελληνική Εταιρεία συνέταξε τη δική της μελέτη. Επειδή λοιπόν αυτές οι μελέτες είχαν αξιόλογα και σημαντικά στοιχεία θεωρήσαμε ότι προφανώς πρέπει να συμπεριληφθούν μάλλον πρέπει να ληφθούν υπόψη στη σύνταξη της παρούσας μελέτης.
Οι μελέτες λοιπόν αυτές επανεξετάστηκαν με σκοπό να προσαρμοστούν στις σημερινές και μελλοντικές συνθήκες και προοπτικές προωθώντας τα θετικά τους σημεία, εμπλουτίστηκαν με νέες ιδέες και δεδομένα που αντλήθηκαν αφενός από καλές πρακτικές παραδειγμάτων αντιστοίχων προγραμμάτων του εξωτερικού και αφετέρου από συζητήσεις με παράγοντες της αγοράς, με τη συνδρομή εμπειρογνωμόνων ανά θεματική περιοχή.
Οι νέες αυτές προτάσεις σέβονται το υφιστάμενο περιβαλλοντικό υπόβαθρο, την ταυτότητα του ακινήτου και το πολεοδομικό καθεστώς που αξιοποιούν τα σύγχρονα πολεοδομικά εργαλεία για την υλοποίηση του οράματος», είπε η υπουργός.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, η έκταση είναι περίπου 42.000 περίπου στρεμμάτων, δασική έκταση. Εδώ περιλαμβάνεται ο ιστορικός πυρήνας που είναι περίπου 1.600 στρέμματα και περίπου 1.200 στρέμματα είναι οι καλλιέργειες. Το κτήμα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας. και διαθέτει πολλά είδη κωνοφόρων και ιδιαίτερη βιοποικιλότητα. Παρουσιάζονται ενδημικά και ξενικά είδη χλωρίδας αλλά και σπάνια απειλούμενα είδη πανίδας. Στην πραγματικότητα είναι ένα περιαστικό πάρκο σε πλήρη γειτνίαση με την Αθήνα αλλά συγχρόνως είναι και ένας ιστορικός τόπος.

Στο κτήμα υπάρχει ένας συνολικός αριθμός 55 κτηρίων, εκ των οποίων τα 27 είναι κηρυγμένα μνημεία από το 2003 με ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων και απόφαση του τότε Υπουργού Πολιτισμού. Όπως τόνισε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης η κα Μενδώνη, «θέλουμε να καταστεί ένας χώρος ελκυστικός για όλες τις ηλικίες σε όλη τη διάρκεια του χρόνου μέσω ανάπτυξης βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον υποδομών και δραστηριοτήτων.
Η ανάπτυξη του κτήματος θα έπρεπε να ακολουθεί δύο βασικές αρχές. Όπως ήδη είπα είναι ο σεβασμός στην ιστορία, το περιβάλλον και την κοινωνία, πράγμα που σημαίνει διάσωση των κτηρίων, ανάδειξη όλων των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων, προστασία και ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος, ισορροπία μεταξύ της Πάρνηθος και του κτήματος, προσβασιμότητα και ανάπτυξη χρήσεων για όσο γίνεται περισσότερο.
Η δεύτερη αρχή είναι η οικονομική βιωσιμότητα. Ένας ισχυρός χαρακτήρας με ταυτότητα και συνοχή που θα μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τους επισκέπτες είτε είναι οι Αθηναίοι είτε είναι Έλληνες, είτε είναι ξένοι. Αξιοποίηση του κτήματος σε όλη τη διάρκεια του έτους. Αποδοτική και αποτελεσματική λειτουργία και διαχείριση. Δυνατότητα εξασφάλισης πιθανών επιδοτήσεων και δωρεών για τη χρηματοδότηση. Βιωσιμότητα επιμέρους δράσεων και ανταποδοτικότητας προς το δημόσιο, Επάρκεια συνολικών χρηματοροών για τη συντήρηση ολόκληρου του κτήματος. Γιατί το μείζον δεν είναι να αποκατασταθεί το κτήμα. Ας πούμε ότι τα κονδύλια τα οποία απαιτούνται βρίσκονται. Το πρόβλημα είναι πώς το ίδιο το κτήμα θα είναι από μόνο του βιώσιμο, πώς η βιωσιμότητά του θα εξασφαλίζεται με ίδια έσοδα και θα δημιουργούνται θέσεις εργασίας».

Οι θεματικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη και οικονομικές δραστηριότητες

«Καταλήξαμε σε 5 θεματικές κατευθύνσεις, 5 δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν άνετα στο κτήμα. Ιστορία και πολιτισμός. Υπαίθρια άθληση και αναψυχή. Αγροτική οικονομία, έρευνα και γνώση, ευεξία και ηρεμία.

«Το βασικό σκεπτικό της μελέτης, και με βάση αυτά τα οποία είπαμε προηγουμένως, αναπτύσσονται θεματικά οι εξής δραστηριότητες:  Οι παρεμβάσεις, λοιπόν, όπως είπα, αποσκοπούν στο να γίνει προσβάσιμο στους επισκέπτες το δάσος, να αναπτυχθούν διάφορες δραστηριότητες όπως είναι το trekking, τα βασικά παιχνίδια, η γνωριμία με το δάσος, παρατηρητήρια πανίδας και χλωρίδας, παιδικές κατασκηνώσεις, χώροι υπαίθριου αθλητισμού, και δημιουργία δασικού χωριού. Όλα αυτά είναι αναστρέψιμα».

«Ιστορία και Πολιτισμός». Οι δραστηριότητες του Πολιτισμού θα αναπτυχθούν κυρίως στην ανακτορική κτηριακή ενότητα δημιουργώντας ένα πόλο έλξης με ιστορικό και πολιτιστικό περιεχόμενο, σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον και την ταυτότητα του κτήματος. Οι παρεμβάσεις οι οποίες προτείνονται εδώ είναι στην ουσία δουλειές, τα έργα, οι εργασίες τις οποίες έχουν δρομολογήσει, θα εκτελέσουν και θα συνεχίσουν να εκτελούν στο μέλλον οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού. Η ανακτορική ενότητα αποκαθίσταται και αξιοποιείται ώστε να είναι προσβάσιμη σε όλους τους επισκέπτες. Επίσης, αποκαθίστανται και αξιοποιούνται οι κήποι και τα συνοδευτικά κτίρια για χρήση καφέ, εστιατορίων, εργαστηρίων και διαφόρων εκδηλώσεων.
«Υπαίθρια άθληση και αναψυχή». Οι δραστηριότητες της υπαίθριας αναψυχής θα αναπτυχθούν στις μεγάλες δασικές εκτάσεις του κτήματος, προσφέροντας μία μοναδική εμπειρία επαφής με τη φύση σε πολλά και διαφορετικά προφίλ των επισκεπτών.
Οι παρεμβάσεις οι οποίες προβλέπονται είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος του δάσους να μπορεί να γίνει προσβάσιμο στους επισκέπτες με τη διαμόρφωση μονοπατιών, ποδήλατα, ιππασία, περπάτημα, με τις απαραίτητες υποδομές ασφάλειας.
«Η αγροτική οικονομία». Οι δραστηριότητες της αγροτικής οικονομίας θα αναπτυχθούν στις διαθέσιμες εκτάσεις στα κτίρια του κτήματος, αναβιώνοντας τις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες αυτές θα έχουν κυρίως χαρακτήρα επιδεικτικό-αγροτουριστικό και θα αποτελέσουν έναν επιπρόσθετο πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Θα αξιοποιηθεί μεγάλο μέρος των υφισταμένων κτιρίων, όπως συνέβαινε και στο παρελθόν, για τις διάφορες αγροτικές-κτηνοτροφικές δραστηριότητες, το οινοποιείο, ο ελαιώνας, αρωματικά φυτά, δασική παραγωγή. Και βέβαια, στο κομμάτι της αγροτικής ανάδειξης θα περιληφθεί και η δημιουργία του ελληνικού αμπελώνα. Είναι κάποιες συζητήσεις οι οποίες έχουν ξεκινήσει σε πολύ πρώιμη μορφή από εμάς. Στην πραγματικά, αυτό είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα αναλάβει να το διαχειριστεί, με την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Οίνου και Αμπέλου.
Έρευνα και η γνώση. Οι δραστηριότητες της έρευνας και εκπαίδευσης μπορούν να αναπτυχθούν σε υφιστάμενη και νέα δόμηση. Μιας που αναφέρω νέα δόμηση, σας επισημαίνω ότι αυτή θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Σε καμία περίπτωση δεν θα ξεπερνά σε όλο το κτήμα τα 3.000τ.μ., προκειμένου να υποστηριχθούν βασικές λειτουργίες των υφισταμένων κτιρίων. Οι δραστηριότητες, λοιπόν, αυτές θα αναπτυχθούν σε υφιστάμενη και νέα δόμηση, σε συναφείς με τα αντικείμενα του κτήματος τομείς, αγροτικά-περιβαλλοντικά κ.λπ., προσδίδοντας μία μονιμότητα στη χρήση του κτήματος. Σε υφιστάμενα και νέα κτίρια, ανάλογα με το τι θα επιλεγεί τελικά, θα οργανωθούν όλες οι υπηρεσίες, καθώς και η φιλοξενία ερευνητικών δραστηριοτήτων, όπως start-up επιχειρήσεων κ.λπ..
Ευεξία και η ηρεμία. Οι δραστηριότητες που αφορούν την ευεξία και την ηρεμία ολοκληρώνουν την εμπειρία του επισκέπτη, με πιο σύνθετες παρεμβάσεις και συμβάλλουν στη βιωσιμότητα και ταιριάζουν με τον συνολικό χαρακτήρα του κτήματος. Οι παρεμβάσεις θα αφορούν σε υφιστάμενα κτίρια της υποστηρικτικής ενότητας των ανακτόρων. Θα αναπτυχθούν στα κτίρια αυτά χώροι ευεξίας, φιλοξενίας, πανδοχείο δηλαδή. Σας θυμίζω ότι μέσα στο κτήμα υπήρχε το Ξενοδοχείο «Τατόιον», το οποίο από τη στιγμή που μπορεί το ίδιο το κτίριο του Τατοΐου να αναπτυχθεί και στα γειτονικά κτίρια, τα οποία είναι αρκετά μεγάλα, για παράδειγμα οι στρατώνες, μπορούν να φιλοξενήσουν ένα ξενοδοχείο υψηλών προδιαγραφών, χώρους εκδηλώσεων, καθώς και ένα υψηλών προδιαγραφών εστιατόριο».

Βασιλικό κτήμα στο Τατόι: To σχέδιο 5 αξόνων της κυβέρνησης για να γίνει πόλος έλξης
Eurokinissi

Όπως τόνισε η κα Μενδώνη, «αυτό στο οποίο καταλήγει η μελέτη είναι ότι η βιωσιμότητα του κτήματος θα μπορούσε και μπορεί να εξασφαλιστεί από τη στιγμή που υπάρχει, και αυτή είναι η γραμμή που υιοθετήσαμε, ένα μεικτό σύστημα υποδομών και επενδύσεων, τόσο από το Δημόσιο, όσο και από τους ιδιώτες. Εάν πάμε σε μία λογική αξιοποίησης μόνο από το Δημόσιο, τότε το κτήμα δεν είναι βιώσιμο. Εάν πάμε σε μία λογική απόλυτης διαχείρισης από ιδιώτες, τότε δεν κρατάμε αυτό το οποίο θέλουμε να διατηρήσουμε, δηλαδή τη μεγάλη προστασία του περιβάλλοντος, του δάσους, και την προστασία του πολιτιστικού αποθέματος. Επομένως, πηγαίνουμε σε ένα μέσο σενάριο, το οποίο είναι πιο φιλικό για το περιβάλλον, απόλυτα φιλικό για το περιβάλλον, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάδειξη του ιστορικού πυρήνα και στην προστασία του δάσους. Αυτή άλλωστε η εκδοχή, η μεικτή εκδοχή, είναι και αυτή την οποία το Υπουργείου Πολιτισμού πρότεινε για χρηματοδότηση και από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σύμφωνα με το πλάνο της κυβέρνησης, «αυτό το οποίο θα είναι το επόμενο βήμα μας είναι η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού, την οποία προτείνουν και οι μελετητές προκειμένου να υλοποιηθούν τα διάφορα προγράμματα, και μέσω αυτών θα καταλήξουμε σε ένα σχήμα διοίκησης του κτήματος το οποίο είναι καθοριστικό για τη βιωσιμότητα και τον τρόπο λειτουργίας του. Είναι φανερό ότι μέσα στο κτήμα θα πρέπει να δημιουργηθούν συγκεκριμένες υποδομές. Ήδη κάναμε μία μακρά συζήτηση χθες.

Η πρώτη μελέτη η οποία θα ανατεθεί, θα είναι μία συγκοινωνιακή και κυκλοφοριακή μελέτη, προκειμένου να διαμορφωθούν σωστά οι είσοδοι και χώροι στάθμευσης. Ήδη, όσοι έχουν κάνει μία βόλτα στο Τατόι Σαββατοκύριακα, βλέπουν άναρχη στάθμευση αυτοκινήτων, διότι συνεχώς οι επισκέπτες αυξάνονται, χωρίς να υπάρχουν αυτές οι υποδομές. Επομένως, θα ξεκινήσει κανείς από εκεί διότι όλο τον χρόνο που θα γίνεται η ανάδειξη και η αποκατάσταση του κτήματος, το κτήμα θα συνεχίσει να αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών, και φυσικά είναι και μία σειρά υποδομών που θα πρέπει να δημιουργηθούν εκτός κτήματος, και εδώ έχουμε την εμπλοκή και του Υπουργείου Υποδομών, διότι όσοι έχετε πάει στο Τατόι, έχετε συνειδητοποιήσει ότι ο δρόμος είναι πολύ στενός, επομένως πρέπει να γίνουν βασικές υποδομές πρόσβασης, προκειμένου η προσέγγιση και η προσβασιμότητα στο κτήμα να είναι εύκολη και να μην δημιουργεί προβλήματα ούτε στον επισκέπτη ούτε όμως και στην ίδια την περιοχή».

Η σύνοψη της μελέτης (αρχείο pdf)

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος