Έρευνα: Αποτελεσματικότερες οι απογευματινές καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις

Σύμφωνα με μια νέα Γαλλική μελέτη, οι χειρουργικές επεμβάσεις στην καρδιά είναι ασφαλέστερες, όταν γίνονται όχι τις πρωινές αλλά τις απογευματινές ώρες. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτό συμβαίνει επειδή, εκείνες τις ώρες, η καρδιά συγχρονίζεται καλύτερα με το βιολογικό ρολόι των ασθενών και είναι πιο ανθεκτική.

Το παραπάνω ερευνητικό συμπέρασμα προέκυψε από τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή σε καρδιοπαθείς, παρατηρήσεις ασθενών, ανάλυση ιστών και έρευνα σε ποντίκια. Η μείωση της πιθανότητας επιπλοκών μετά από μια επέμβαση μπορεί τελικά να σχετίζεται και με την ώρα που αυτή πραγματοποιείται, αφού –σύμφωνα με τις παρατηρήσεις και τα στοιχεία της μελέτης, όταν γίνεται απόγευμα υπάρχει καλύτερος συγχρονισμός της καρδιάς με το «ρολόι» του οργανισμού (τον κιρκάδιο ρυθμό).

Αν τελικά οι μελλοντικές μελέτες επιβεβαιώσουν ότι αυτό όντως συμβαίνει ευρέως, τότε σε όλο τον κόσμο τα νοσοκομεία θα κληθούν να αλλάξουν τις ώρες των χειρουργείων ανοικτής καρδιάς.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Νταβίντ Μονταίν του Πανεπιστημίου της Λιλ, εντόπισαν 287 γονίδια που συνδέουν το βιολογικό ρολόι (το οποίο ελέγχει τον ύπνο και το ξύπνημα των ανθρώπων, την ανάγκη για τροφή κ.α.) με πιθανές βλάβες στην καρδιά. Ως γνωστόν, μετά από μια επέμβαση στην καρδιά, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια ή άλλη βλάβη που είναι πιθανό να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο.

«Η μελέτη μας βρήκε ότι η μετεγχειρητική ζημιά στην καρδιά είναι πιο συχνή στους ανθρώπους που έκαναν επέμβαση το πρωί, σε σχέση με όσους εγχειρήθηκαν το απόγευμα. Σύμφωνα με τα ευρήματά μας, εν μέρει ο βιολογικός μηχανισμός γι’ αυτές τις βλάβες επηρεάζεται από το βιολογικό ρολόι του ασθενούς και τα γονίδιά που το ελέγχουν. Συνεπώς, το να μετακινήσουμε τις επεμβάσεις της καρδιάς το απόγευμα, μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί ο κίνδυνος για την καρδιά μετά από το χειρουργείο», ανέφερε ο Μονταίν.

Στο πλαίσιο της έρευνας (2009-2015) μελετήθηκαν τα περιστατικά 600 ασθενών, οι οποίοι είχαν κάνει επέμβαση για αντικατάσταση βαλβίδας καρδιάς (οι μισοί το πρωί και οι άλλοι μισοί το απόγευμα).  Από τα στοιχεία προέκυψε ότι -σε διάστημα 500 ημερών μετά το χειρουργείο- όσοι είχαν χειρουργηθεί τις απογευματινές ώρες, είχαν κατά μέσο όρο 50% μικρότερο κίνδυνο να πάθουν έμφραγμα, να εκδηλώσουν καρδιακή ανεπάρκεια ή να πεθάνουν από καρδιά (αυτά συνέβησαν στο 9% μόνο των ασθενών, έναντι ποσοστού 18% που αντιστοιχούσε σε όσους είχαν χειρουργηθεί το πρωί).

Σε άλλη κλινική δοκιμή (2016-2017) διαπιστώθηκε ότι σε 88 ασθενείς, οι οποίοι τυχαία χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, μία πρωινή και μία απογευματινή, διαπιστώθηκε ότι, αν και ο μέσος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο ήταν ίδιος για όλους (12 μέρες), όσοι είχαν χειρουργηθεί το απόγευμα, εμφάνιζαν στον καρδιακό ιστό μετά την επέμβαση επίπεδα βλάβης περίπου 20% μειωμένα σε σχέση με τις βλάβες σε όσους είχαν χειρουργηθεί πρωί.

Η περαιτέρω γενετική ανάλυση των ίδιων ιστών αποκάλυψε ότι τα 287 γονίδια που σχετίζονται με τη λειτουργία του βιολογικού ρολογιού, είναι πιο ενεργά στους ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί το απόγευμα, πράγμα που σημαίνει ότι η καρδιά τους συγχρονίζεται καλύτερα με τον κιρκάδιο ρυθμό. Τέλος, μια ακόμα μελέτη σε ποντίκια επιβεβαίωσε τις καρδιο-προστατευτικές ιδιότητες του βιολογικού ρολογιού.

Σε κάθε περίπτωση, οι ερευνητές, ανέφεραν ότι η μελέτη τους πρέπει να επιβεβαιωθεί σε μεγαλύτερο δείγμα ασθενών και ιδίως σε όσους πάσχουν από διαβήτη και νεφρική ανεπάρκεια, οι οποίοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Παραμένει ακόμα υπό διερεύνηση το κατά πόσο η διαφορά μεταξύ πρωινού και απογευματινού χειρουργείου ισχύει και για άλλα είδη επεμβάσεων πέραν της καρδιάς.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φωτογραφία: AP / Patrick Semansky