Προϋπολογισμός 2020: Ξεκίνησε η συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής (video)

Ο Προϋπολογισμός του 2020, εκτός από ελαφρύνσεις φόρων που ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, προβλέπει πρόσθετες πραγματικές δαπάνες στους κρίσιμους τομείς της υγείας, της παιδείας, της κοινωνικής ασφάλισης και της άμυνας σε σχέση με τον Προϋπολογισμό του 2019, δήλωσε ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης, κατά την πρώτη ημέρα εξέτασης του σχεδίου νόμου του υπουργείου Οικονομικών «Κύρωση του κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2020».

Όπως επισήμανε ο κ. Σκυλακάκης, ο νέος Προϋπολογισμός προβλέπει επίσης ένα ειδικό αποθεματικό, με το οποίο θα ενισχυθούν ευαίσθητες δαπάνες όπως οι ανωτέρω, σε όλη τη διάρκεια του έτους.

Ταυτόχρονα, είπε, μειώνονται οι οροφές δαπανών όλων των ελαστικών δαπανών των υπουργείων, με αφαίρεση αβέβαιων ή πλασματικών δαπανών – που θα καλυφθούν εφόσον προκύπτουν, από το ειδικό αποθεματικό, για να μειωθεί η υποεκτέλεση (900 εκ. στον προϋπολογισμό του 2018 μόνο στον τακτικό Προϋπολογισμό) που οδηγούσε στα «καταστροφικά» για την οικονομία υπερπλεονάσματα.

Οι γενικοί εισηγητές των κομμάτων

Οι ελαφρύνσεις στους ισχυρούς και η ενίσχυση των εισοδηματικών ανισοτήτων χαρακτηρίζουν, κατά τη γενική εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Αικ. Παπανάτσιου, τον κρατικό προϋπολογισμό του 2020, ο οποίος εξετάζεται από την επιτροπή Οικονομικών της Βουλής.

Όπως τόνισε η κα Παπανάτσιου, τα οφέλη της εξόδου από τα μνημόνια δεν κατανέμονται δίκαια αλλά κατανέμονται με τον τρόπο που μας οδήγησε στα μνημόνια. Η κα Παπανάτσιου, που σημείωσε ότι ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει και τους χαρακτηρισθέντες από τη ΝΔ 29 «άδικους φόρους του ΣΥΡΙΖΑ», προβλέπει αύξηση εσόδων μόνο από τα φυσικά πρόσωπα ενώ για τα νομικά πρόσωπα προβλέπει μείωση.

Όπως παρατήρησε, η κυβέρνηση δεν πρέπει να περιμένει κοινωνική ανταπόδοση από τη μείωση των φόρων σε μετόχους και εταιρείες, κάνοντας λόγο για πολιτική επιλογή της ΝΔ να κατευθύνει χρήματα του δημοσιονομικού χώρου σε νομικά πρόσωπα και μεγαλοκεφαλαιούχους, η οποία δεν είναι αναπτυξιακή.

Επίσης είπε ότι ο προϋπολογισμός δεν έχει κανένα νέο μέτρο στήριξης του κοινωνικού κράτους πλην του μέτρου των 2.000 ευρώ για κάθε νέο παιδί, το οποίο, ωστόσο, θα καλύψει μόνο το 71% των νέων γεννήσεων, είπε η κα Παπανάτσιου.

Καταλήγοντας η κα Παπανάτσιου είπε ότι ο πρώτος προϋπολογισμός μετά τα μνημόνια, «αποστρέφει» το βλέμμα από την κοινωνία, δεν είναι κοινωνικός και αναπτυξιακός ενώ ξεχνά οριστικά την υπόσχεση για μείωση των πλεονασμάτων στο 2,5%.

Ο γενικός εξηγητής της ΝΔ, Μανούσος-Κωνσταντίνος Βολουδάκης είπε ότι ο προϋπολογισμός του 2020 αποτυπώνει τις προοπτικές που δημιουργούν σήμερα μια σειρά από πολιτικές που εξαγγέλθηκαν προεκλογικά, υπερψηφίστηκαν από τον λαό και σήμερα υλοποιούνται. Κεντρική αντίληψη αυτής της πολιτικής, είπε ο κ. Βολουδάκης, είναι ότι η ευημερία θα επανέλθει εάν κινητοποιηθούν οι επενδύσεις – που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Η πολιτική μας πρόσθεσε, δεν παραβλέπει την ανάγκη να απλωθεί ένα κοινωνικό δίχτυ προστασίας έναντι στη φτώχεια καθώς και την ανάγκη ελάφρυνσης της φορολογίας των φυσικών προσώπων.

Για το 2019 και 2020 οι στόχοι των πλεονασμάτων θα επιτευχθούν βεβαίωσε ο κ. Βολουδάκης σημειώνοντας ότι στη συνέχεια θα τεθεί το ζήτημα ανάγκης μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων. Ασκώντας κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για την πολιτική των υπερπλεονασμάτων είπε ότι κατά την περασμένη τετραετία αφαίρεσε από την κοινωνία, την αγορά και τους πολίτες τέσσερις φορές τα ετήσια έσοδα του ΕΝΦΙΑ. Η πολιτική των υπερπλεονασμάτων πρέπει να εξηγηθεί από αυτούς που την άσκησαν είπε ο κ. Βολουδάκης.

Τέλος, για τις προκλήσεις οικονομικής πολιτικής στο εξής, είπε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα, η διατήρηση στη χώρα ανθρώπων με υψηλό επίπεδο και δεξιότητες, η γήρανση του πληθυσμού, και το κόστος της ενέργειας, που, εάν δεν λυθεί, δεν θα δούμε έκρηξη σε επενδύσεις.

Παρόμοιος με τον προηγούμενο είναι ο προϋπολογισμός του 2020 παρατήρησε ο γενικός εισηγητής του Κινήματος Αλλαγής Κ. Σκανδαλίδης. Ο κ. Σταϊκούρας άφησε στο συρτάρι την κριτική που άσκησε στον προϋπολογισμό του ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα εισηγείται κυριολεκτικά παρόμοιο προϋπολογισμό είπε ο κ. Σκανδαλίδης περιγράφοντας τον φετινό προϋπολογισμό ως μη ρεαλιστικό και ότι υπερεκτιμά τις αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.

Από την πλευρά του, ο γενικός εισηγητής του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος είπε ότι ο προϋπολογισμός επιβαρύνει τα λαϊκά στρώματα υπέρ των νομικών προσώπων και των επιχειρηματικών ομίλων, συνεχίζοντας την μνημονιακή πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Ο προϋπολογισμός είναι άδικος και αντιλαϊκός διότι προβλέπει φοροεπιδρομή με άμεσους και έμμεσους φόρους, στη λαϊκή περιουσία με τον ΕΝΦΙΑ και την αύξηση των αντικειμενικών αξιών, ενώ το λαϊκό εισόδημα εξανεμίζεται με τη φορολογία στους δήμους, τη μεγαλύτερη συμμετοχή σε φάρμακα και υγεία και γενικότερα σε δαπάνες που υποκαθιστούν τις κρατικές δαπάνες.

Ειδικότερα για τις δαπάνες στην Υγεία είπε ότι μειώνονται κατά 200 εκ ευρώ και δεν μπορούν να ενισχυθούν από το αποθεματικό που συνολικά ανέρχεται σε 300 εκ ευρώ.

Καταψηφίζουμε τον προϋπολογισμό και λέμε στους εργαζόμενους, τους αυτοαπασχολούμενους, τη φτωχομεσαία αγροτιά και τη νεολαία ότι δεν έχουν τίποτα να περιμένουν παρά ραγδαία επιδείνωση της κατάστασής τους είπε ο Ν. Καραθανασόπουλος.

Ο Β. Βιλιάρδος, γενικός εισηγητής της Ελληνικής Λύσης είπε ότι ο προϋπολογισμός δεν έχει κανένα πολιτικό όραμα και κανένα οικονομικό σχεδιασμό, αποτελώντας μόνο ένα διαχειριστικό εργαλείο για τον έλεγχο των εισπράξεων

Επέκρινε επίσης την κυβέρνηση ότι συνεχίζει να τηρεί τις προτεραιότητες των μνημονίων για συρρίκνωση της χώρας, και υποταγής της στη Γερμανία, με κατεύθυνση την πλήρη αλλαγή της ιδιοκτησίας της. Εξάλλου, υποστήριξε ότι η κυβέρνηση έχει την πρόθεση να συνεχίσει το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και ότι δρομολογεί, από την αρχή του του 2020, το ξεπούλημα της ιδιωτικής περιουσίας με χιλιάδες πλειστηριασμούς, που θα υλοποιήσουν οι αφελληνισμένες τράπεζες..

Ως σημειακές περιέγραψε τις αλλαγές του φετινού προϋπολογισμού σε σχέση με τον περσινό, ο γενικός εισηγητής του ΜέΡΑ25, Κρίτων Αρσένης, σημειώνοντας ότι οι κοινωνικές δαπάνες μένουν στάσιμες ή μειώνονται. Όπως είπε, ο προϋπολογισμός στηρίζεται στις μνημονιακές διατάξεις του παρελθόντος, ενώ η ΝΔ είχε δεσμευτεί ότι θα είναι ο πρώτος αναπτυξιακός προϋπολογισμός της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Επίσης, πρόσθεσε είχε πει ότι θα μείωνε αμέσως τα πλεονάσματα, τα οποία, τώρα, παραπέμπει στο 2021 είπε ο κ. Αρσένης. Τόνισε μάλιστα ότι εάν δεν προχωρήσουμε σε ριζική αναδιάρθρωση χρέους απλά οδεύουμε σε μια χώρα όπου θα μείνουν μόνο οι συνταξιούχοι.

Η συζήτηση θα συνεχισθεί σήμερα με αγορεύσεις των ειδικών εισηγητών.

Προϋπολογισμός: Υπερπλεόνασμα 1,56 δισεκ. ευρώ το 10μηνο

Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 5,739 δισ. ευρώ παρουσίασε ο προϋπολογισμός το δεκάμηνο Ιανουάριος – Οκτώβριος 2019 έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4,179 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση 1,56 δις. ευρώ έναντι του στόχου.

Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού σύμφωνα με τα οποία το δεκάμηνο παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (Γενική Κυβέρνηση) ύψους 906 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 689 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα σύμφωνα με την τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών:

Φόροι ύψους 41,2 δισ. ευρώ εισπράχθηκαν στο συγκεκριμένο δεκάμηνο, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου πρέπει να εισπραχθούν φόροι 10 δισ.

• Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 47,301 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 95 εκατ. ευρώ ή 0,2 % έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2019 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

•  ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 18 εκατ. ευρώ ή 0,5%,
• Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 65 εκατ. ευρώ ή 4,2%,
• Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 10 εκατ. ευρώ ή 0,5%,
• Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 22 εκατ. ευρώ ή 0,7%,
• Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 17 εκατ. ευρώ ή 1,6%,
• Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 78 εκατ. ευρώ ή 4,8%, εκ των οποίων: Επιστροφές δαπανών κατά 43 εκατ. ευρώ ή 10,8%.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

• ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 10 εκατ. ευρώ ή 0,6%,
•  ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 26 εκατ. ευρώ ή 0,2%,
• Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 30 εκατ. ευρώ ή 0,3%,
• Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 13 εκατ. ευρώ ή 1,4%,
• Μεταβιβάσεις κατά 14 εκατ. ευρώ ή 0,5%,
•  Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 19 εκατ. ευρώ ή 1,2%.

Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Οκτώβριο 2019, είναι οι κάτωθι:

• ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 18 εκατ. ευρώ,
• Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 65 εκατ. ευρώ,
• Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 10 εκατ. ευρώ, Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 22 εκατ. ευρώ,
• Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 17 εκατ. ευρώ,
• Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 78 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 43 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Οκτώβριο 2019 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:

• ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 10 εκατ. ευρώ,
• ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 26 εκατ. ευρώ,
• Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 30 εκατ. ευρώ,
• Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 13 εκατ. ευρώ,
• Μεταβιβάσεις κατά 14 εκατ. ευρώ,
• Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 19 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2019 ανήλθαν στα 42,462 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,499 δισ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

•  η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 811 εκατ. ευρώ,
• οι μικρότερες έναντι του στόχου, πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 245 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές και
• οι μειωμένες μεταβιβάσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα εντός και εκτός Γενικής κυβέρνησης κατά 149 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 827 εκατ. ευρώ και οι αποδόσεις προς τους ΟΤΑ κατά 579 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3,818 δισ. ευρώ μειωμένο κατά 521 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, κυρίως λόγω:

•  της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 268 εκατ. ευρώ και
•  των μειωμένων μεταβιβάσεων σε λοιπά νομικά πρόσωπα εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης κατά 149 εκατ. ευρώ.

Κοινωνικό μέρισμα

“Κοινωνικό μέρισμα σε χρήμα και στο χέρι”, όπως είπε ο Χρήστος Σταϊκούρας, εφάπαξ, σχεδιάζει να δώσει η κυβέρνηση σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον πρωθυπουργό. Ήδη μέσω ΕΝΦΙΑ, επιδόματος θέρμανσης και προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις έχουν διατεθεί περί τα 500 εκατ. ευρώ. Στον προϋπολογισμό προβλέπεται υπερπλεόνασμα για το 2019 436 εκατ. ευρώ.
Από αυτά

* γύρω στα 200 εκατ. ευρώ θα “κρατηθούν” ως μαξιλάρι ασφαλείας
* μεταξύ 150-200 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν υποχρεώσεις για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας της ΔΕΗ, κυρίως όμως με χρήση του αποθεματικού του προϋπολογισμού.

Οι τελευταίες μπαίνουν στον λογαριασμό των παροχών (και πέρυσι) καθώς εάν δεν καλύπτονταν από τον προϋπολογισμό ο λογαριασμός θα πήγαινε στους τελικούς καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος.

Καθοριστικό ρόλο για τις τελικές αποφάσεις θα παίξουν τα έσοδα που θα έρθουν από έργα του ΠΔΕ, (απομένουν 2,7 δισ. ευρώ μέσα στο Δεκέμβριο) αλλά και τα χρήματα που θα μπουν στα κρατικά ταμεία έως το τέλος του έτους (3η δόση φόρου εισοδήματος, δόσεις ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας, κ.α.) τα οποία υπολογίζονται σε 10 δισ. €.

Ρεπορτάζ:Θάνος Τσίρος, Ραλλού Αλεξοπούλου
Πηγή:ΕΡΤ