“Αλλαγή φρουράς”: γράφει ο Παναγιώτης Βλάχος

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Αλλαγή φρουράς: Ένα αδέσποτο, ένας μικρός αλήτης της λογοτεχνίας

Πώς διαβάζει ένας συγγραφέας τα βιβλία του; Τι βλέπει σε αυτά; Τι αναγνωρίζει; Είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα που θα το κρατήσω για όσο διατηρείται ζωντανή η επιθυμία της γραφής. Τελευταία φλερτάρω με την κηπουρική.

Μόλις μπήκαμε στο 2021. Η Αλλαγή φρουράς είχε ολοκληρώσει τον συγγραφικό της κύκλο δυόμισι χρόνια περίπου πριν. Και ο λογοτεχνικός χρόνος, ο χρόνος των ηρώων του, κράτησε μια πεντηκονταετία. Από τον Μάη του ’68 μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το διάστημα περιπλανήθηκαν στο Παρίσι, στην Αθήνα των αρχών της δεκαετίας του ’80, στην Αθήνα του σήμερα. Χρόνος πραγματικός ή λογοτεχνικός, σίγουρα όμως αρκετός για να ειπωθεί ό,τι μπορούσε να ειπωθεί. Δεν μπορούν να ειπωθούν όλα και δεν χρειάζεται να λέγονται όλα.
[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=g6RspBC1AL0[/embedyt] Η Αλλαγή φρουράς είναι ένα πολυσέλιδο βιβλίο και μάλλον αυτό είναι μειονέκτημα. Ποιος θα ρίσκαρε να αφιερώσει τον χρόνο του σε μια αβέβαιη ως προς τα γούστα του λογοτεχνία; Σκεφτείτε πάλι πως η εποχή ζητάει να υπάρχει στα δημοσιευμένα κείμενα και ο χρόνος που απαιτείται για την ανάγνωσή τους. Τουλάχιστον σε όσα δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Σκέφτομαι όμως, πως είτε πρόκειται για την Αλλαγή φρουράς, είτε για κείμενα της μιας φράσης, ο χρόνος ανάγνωσης ποικίλλει. Από ένα δευτερόλεπτο έως μία αιωνιότητα και μία ημέρα. Επίσης θα θεωρούσα μάλλον αδόκιμο να ζητάς από τη λογοτεχνία στοιχεία ταυτότητας. Τι είναι ο αναγνώστης; Φύλακας σε πόρτα υπουργείου, ή ο αστυνόμος της γειτονιάς; Η λογοτεχνία είναι ζήτημα αισθητικής, γούστου και αναζητήσεων. Ως εκ τούτου, επειδή συχνά βρίσκομαι μπροστά στο ερώτημα τι ακριβώς είναι η Αλλαγή φρουράς –αστυνομικό, πανεπιστημιακό, πολιτικό, υπαρξιακό μυθιστόρημα;– πιστεύω πως είναι ένα αδέσποτο, ένας μικρός αλήτης της λογοτεχνίας, αλλά με τρόπους.

Λοιπόν, το αστυνομικό στοιχείο ξεκινάει με τη φράση: Ο καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Δημήτρης Ιακώβου, ετών 67, βρέθηκε νεκρός στο γραφείο του με μια σφαίρα στο κεφάλι. Και θα μπορούσε να συνεχίζει με αυτό:

| Ο Δημήτρης Ιακώβου συνδιαλεγόταν με τη θεσμική γνώση. Για να την αμφισβητήσει ή να την επικυρώσει. Ύστερα, με την εξουσία που την ορίζει και τις νομοθετήσεις της εξουσίας. Με την κατακερματισμένη γνώση, που θέλει να παράγει ειδικούς. Με τους φοιτητές που αδιαφορούν για το μάθημα, τους φοιτητές που διαρκώς αμφισβητούν. Με τον ίδιο του τον εαυτό. Με την ανέλιξή του στον ακαδημαϊκό χώρο, με εκλέκτορες, δημοσιεύσεις, συνέδρια. Με την αμφιβολία για την επάρκειά του. Με τον ίδιο τον τρόπο που λειτουργεί το πανεπιστήμιο. Τις συντεχνιακές αντιλήψεις, τον νεποτισμό, τους κομματικούς εγκάθετους, τον προσπορισμό ερευνητικών κονδυλίων, τα αμειβόμενα μεταπτυχιακά, την υποταγμένη γνώση για παραγωγή πτυχίων, την ιδιοκτησιακή σχέση σχολών και τμημάτων, την αγωνία της κατάταξης του πανεπιστημίου στην παγκόσμια κλίμακα.|

“Αλλαγή φρουράς”: γράφει ο Παναγιώτης ΒλάχοςΑλλά το παραπάνω δεν είναι μόνο ένα στοιχείο της πλοκής, για να πλέξει τα νήματα τις ιστορίας. Είναι κάτι περισσότερο. Είναι πολιτική, είναι κοινωνία, είναι έρωτας. Είναι ο έρωτας της μνήμης και ταυτόχρονα η μνήμη του έρωτα. Λοιπόν λέω πως η Αλλαγή φρουράς είναι ένα βαθιά ερωτικό βιβλίο. Έχει καταγωγή από την εποχή που η πολιτική, η διδασκαλία, η μουσική, η περιπλάνηση, ήταν όλα βουτηγμένα στον έρωτα. Και ως εκ τούτου απαιτούσε: Όλα ή τίποτα. Όχι βέβαια για όλους, για κάποιους.

Συχνά μου λένε πως αυτοί οι ήρωες του βιβλίου δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Δεν συμφωνώ, υπάρχουν. Ζουν ανάμεσα μας. Δεν τους βλέπουμε. Θα μπορούσαμε, αν ήμασταν περισσότερο παρατηρητικοί. Περπατούν δίπλα μας, κοντά μας, κρυμμένοι στη σκιά μας. Πιθανόν αυτό το βιβλίο να γράφτηκε για να πει δυο λόγια για όσους κάποτε με μια τρυφερή αφέλεια πίστεψαν πως είναι ο ανθός της ελληνικής νεολαίας. Εκεί στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Σαν μια πρώτη απάντηση στο αρχικό ερώτημα, στο πώς διαβάζει ένας συγγραφέας τα βιβλία του, θα έλεγα πως αναγνωρίζει αφενός τα δρομολόγια της επιθυμίας του και αφετέρου το γεγονός πως ο κόσμος δεν είναι αυτό που ο ίδιος έχει μέσα στο κεφάλι του. Η Αλλαγή φρουράς αποτελεί μέρος αυτής της αναγνώρισης.

Παναγιώτης Βλάχος

Το μυθιστόρημα του Παναγιώτη Βλάχου Αλλαγή φρουράς κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος (σελ. 456, τιμή: €16,60).
Απόσπασμα από το βιβλίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

“Αλλαγή φρουράς”: γράφει ο Παναγιώτης ΒλάχοςΟ Παναγιώτης Βλάχος γεννήθηκε στη Μεσσηνία. Μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου και ζει. Σπούδασε οικονομικά και έκανε μεταπτυχιακά στην Περιφερειακή Ανάπτυξη. Εργάζεται ως ειδικός επιστήμονας σε μελέτες και έρευνες που άπτονται περιβαλλοντικού, χωροταξικού και οικονομικού σχεδιασμού. Εργάστηκε για σχεδόν είκοσι χρόνια στον εκδοτικό χώρο. Ασχολείται συστηματικά με την ψυχανάλυση.
Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του:
Ανά δύο και ένας μόνος του (2002)
Καλή σας νύχτα, κύριε Φρόιντ (2006)
Οι ανόητοι (2011)
Το blues της ανεργίας (2016)
Αλλαγή φρουράς (2020)

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος