ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Προσπάθησα να πω τη συναρπαστική ιστορία του βρετανικού ευρωσκεπτικισμού, έχοντας στο νου μου έναν αναγνώστη που ξεκινάει από το μηδέν, χωρίς πρότερη γνώση της βρετανικής ιδιαιτερότητας. Ίσως το πλησιέστερο κείμενο στο ύφος του βιβλίου είναι αυτό το μικρό αφιέρωμα στο περιοδικό Κάπα στα τέλη του 2018.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δέχεται σκληρή κριτική, αλλά ποτέ καμία χώρα-μέλος της δεν εξέτασε σοβαρά το ενδεχόμενο να την εγκαταλείψει. Γιατί οι Βρετανοί αποφάσισαν να φύγουν; Η συνηθέστερη εξήγηση είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο υπήρξε κάποτε παγκόσμια αυτοκρατορία, ξέπεσε, και αναζητώντας ματαίως έναν νέο κυρίαρχο ρόλο στον κόσμο προέβη τελικά στο απονενοημένο βήμα. Είναι εν μέρει σωστή εξήγηση, αλλά όχι επαρκής.
Όσο έκανα την έρευνα της ιστορίας της σχέσης Βρετανίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης και παρακολουθούσα τις εξελίξεις λόγω της δουλειάς (εργάζομαι σε thinktank στο Λονδίνο και παράλληλα αρθρογραφώ σε ευρωπαϊκά και ελληνικά μέσα) έβρισκα πιο επίκαιρες και πειστικότερες απαντήσεις. Αυτές τις απαντήσεις αφηγείται το βιβλίο.
Ο ευρωσκεπτικισμός των Βρετανών είναι ιστορικά συνεπής. Δεν έλειψε ποτέ: από το 1951 όταν οι έξι χώρες της Μπενελούξ δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, μέχρι την ημέρα του δημοψηφίσματος το 2016. Οι Βρετανοί μπήκαν τελευταίοι από τους «μεγάλους» στην ΕΟΚ, και έγιναν οι πρώτοι που δήλωσαν την πρόθεσή τους να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο αρνητισμός του Ηνωμένου Βασιλείου απέναντι στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση υπήρξε επίσης απρόβλεπτος. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80, οι πολέμιοι της ΕΕ ήταν οι Βρετανοί Εργατικοί. Άλλαξαν, όταν πίστεψαν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση του Ζακ Ντελόρ ήταν ένα αριστερό πρότζεκτ. Η Μάργκαρετ Θάτσερ, εμβληματική φυσιογνωμία των Συντηρητικών Ευρωσκεπτικιστών του 21ου αιώνα, υπερασπίστηκε με πάθος την ιδέα της ενιαίας αγοράς στα μέσα των ’80ς, σε σημείο που ιστορικοί της εποχής να της αποδίδουν τον τίτλο «Μητέρα της Ευρώπης».
Τέλος, ο ευρωσκεπτικισμός του Λονδίνου είχε πάντα δράμα. Όσα διαδραματίστηκαν τον χειμώνα του 2019 στη βρετανική Βουλή, και προκάλεσαν παγκόσμιο ενδιαφέρον, έχουν συμβεί ξανά στους διαδρόμους του Westminster με την επικύρωση της Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992 ή το πρώτο βρετανικό δημοψήφισμα το 1975.
Το βιβλίο περιγράφει τους σταθμούς της σχέσης Βρετανίας-ΕΕ. Το δημοψήφισμα του 2016 είναι το πιο πρόσφατο κεφάλαιο, και ταυτόχρονα μία ευκαιρία για να «ανοίξει» η αφήγηση στην ευρωπαϊκή περιπέτεια της Ελλάδας το 2015, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο άλλες ευρωπαϊκές χώρες κατέφυγαν σε δημοψηφίσματα, όταν βρέθηκαν απέναντι σε κρίσιμες στιγμές αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο επίκαιρος χαρακτήρας του βιβλίου είναι η ιδιαιτερότητά του. Η ιστορία του Brexit εξελίσσεται. Το επόμενο δράμα είναι προγραμματισμένο για τις 31 Οκτωβρίου, νέα καταληκτική ημερομηνία των διαπραγματεύσεων Λονδίνου-Βρυξελλών. Ελπίζω πως όσα εξακολουθούν να συμβαίνουν σε μία ιστορική στιγμή της Βρετανίας, της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδας, θα βγάζουν περισσότερο νόημα για όσες και όσους διαβάσουν το βιβλίο.
Θύμιος Τζάλλας
Το βιβλίο του Θύμιου Τζάλλα με τίτλο Brexit, Ευρώπη και Ελλάδα. Οι αιτίες και οι συνέπειες του βρετανικού ευρωσκεπτικισμού κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Επίκεντρο (σελ.: 248, τιμή: €11,00).
Ο Θύμιος Τζάλλας είναι πολιτικός αναλυτής. Εργάζεται σε thinktank στη Βρετανία με αντικείμενο την ενίσχυση της σχέσης του πολίτη με το βρετανικό κοινοβούλιο. Έχει συμμετάσχει σε έρευνες και εκδόσεις για τη μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας από την κυβέρνησης Κάμερον-Κλεγκ, και τη λειτουργία της δευτερεύουσας νομοθεσίας στη βρετανική Βουλή. Αρθρογραφεί σε ευρωπαΪκά και ελληνικά μέσα με θέμα τον μεσαίο χώρο και τον αντίκτυπο της ανόδου των ριζοσπαστικών κομμάτων στην Ευρώπη.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος