ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ, ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Η τέχνη της ξάπλας: Εγχειρίδιο για τον οριζόντιο τρόπο ζωής
Μήπως είστε ξαπλωμένοι; Εάν είστε, δεν υπάρχει λόγος να νιώθετε ενοχές! Κάπως έτσι ξεκινάει το βιβλίο του ο Γερμανός συγγραφέας και αρθρογράφος Bernd Brunner, καλώντας τον αναγνώστη να ξαπλώσει αναπαυτικά και να βυθιστεί σε ένα ταξίδι στον οριζόντιο τρόπο ζωής.
Στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο, η ξάπλα, ο ύπνος, η τεμπελιά, η ονειροπόληση, η «οριζόντια μορφή της ύπαρξης» όπως γράφει ο Τόμας Μαν στο Μαγικό Βουνό, έχουν λοιδορηθεί όσο λίγες ανθρώπινες δραστηριότητες. Θεωρούνται ισοδύναμα της παραίτησης, της παθητικότητας και της οκνηρίας. Ξαπλώνουμε ή κοιμόμαστε όσο γίνεται λιγότερο, απλώς και μόνο για να πάρουμε λίγες δυνάμεις και να συνεχίσουμε τις δουλειές μας. Σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η ηθική της εργασίας, όπου τα πρέπει της επιβίωσης συμβαδίζουν με τα μπορώ του απομονωμένου ατόμου, είναι λογικό να απαξιώνονται εκείνες οι στιγμές της ζωής όπου ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να βάλει ένα φρένο στο σαρωτικό πέρασμα του χρόνου και, είτε μόνος του είτε μαζί με άλλους, να απολαύσει τις σκέψεις του, το όνειρο, την απραξία, τον έρωτα… Η κοινωνία της επίδοσης, όπως εύστοχα την αποκαλεί ο Μπιούνγκ-Τσουλ Χαν, δεν μπορεί να ανεχτεί απολαύσεις που δεν κερδίζονται με κόπο, που δεν αγοράζονται με χρήμα. Γράφει χαρακτηριστικά ο Bernd Brunner:
Πάρα πολύ συχνά εσωτερικεύουμε τις νουθεσίες που μας παρακινούν να βρισκόμαστε συνεχώς σε κίνηση, υπαγορεύοντας πως οτιδήποτε άλλο είναι σημάδι απειθαρχίας, αδυναμίας και έλλειψης φιλοδοξίας. Σ’ έναν κόσμο που μας ζητάει να είμαστε συνεχώς δραστήριοι και να εκμεταλλευόμαστε σωστά τον χρόνο μας, όπου κάποιοι νιώθουν περήφανοι όταν φεύγουν τελευταίοι από το γραφείο το βράδυ, αναπόφευκτο είναι να θεωρείται χαμένος ο χρόνος που περνάμε ξαπλωμένοι.
Σε αντίθεση με αυτή την πραγματικότητα, ο συγγραφέας αναδεικνύει κάτι που τείνουμε να ξεχάσουμε: ότι η ξάπλα, η τεμπελιά και ο ύπνος είναι ανθρώπινες ανάγκες, ανθρώπινες δραστηριότητες, που διατρέχουν ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας. Ξεκινάει έτσι ένα ταξίδι με επίκεντρο την ξάπλα διερευνώντας την από όλες τις πιθανές πτυχές: από τη σκοπιά της ιστορίας, του πολιτισμού, της επιστήμης, της λογοτεχνίας, της τέχνης, της ηθικής, της θρησκείας, της τεχνολογίας. Το ταξίδι καταλήγει στο «μουσείο των ξαπλωμένων», όπου ο συγγραφέας εκθέτει όλα τα έργα τέχνης που απεικονίζουν ξαπλωμένους ανθρώπους: από τη Γυμνή μάχα του Γκόγια και τα έργα του Ματίς μέχρι τη Μέριλιν Μονρόε ξαπλωμένη στο κρεβάτι αγκαλιά με ένα μαξιλάρι.
Αυτό που αποκαλύπτεται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου είναι ότι η ξάπλα, σε αντίθεση με την κυρίαρχη άποψη, δεν είναι μια στατική κατάσταση, ένα άσκοπο ξόδεμα του χρόνου μας, αλλά μια πολυδιάστατη δραστηριότητα που μετασχηματίζεται ανά τους αιώνες μέσα από τους διαφορετικούς πολιτισμούς, τα ήθη, την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, τη δημιουργία νέων αναγκών και τρόπων ζωής. Είναι μια πλούσια δραστηριότητα, τόσο αναγκαία όσο και απολαυστική, κομμάτι της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού και της ανθρώπινης δημιουργικότητας.
Ας αφεθούμε λοιπόν στην «έλξη προς το κέντρο της γης» και, προς πείσμα των καιρών, ας ανακαλύψουμε ξανά την τέχνη της ξάπλας.
Ευαγγελία Τόμπορη
Το βιβλίο του Bernd Brunner (Μπερντ Μπρούνερ) Η τέχνη της ξάπλας. Εγχειρίδιο για τον οριζόντιο τρόπο ζωής κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια σε μετάφραση, από το γερμανικό πρωτότυπο, της Ευαγγελίας Τόμπορη (σελ.: 224, τιμή: €16,96).
«Μια παράξενη και ονειροπόλα φωνή … σαν διήγημα του Ίταλο Καλβίνο, μεταφρασμένο από κάποια χαμένη, σκοτεινή γλώσσα.»
– Elisabeth Gilbert
«Μια διασκεδαστική ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, των ηθών και της ιατρικής, που εστιάζει στις ευχάριστες πτυχές της ανάπαυσης, της χαλάρωσης και της τεμπελιάς.»
– Süddeutsche Zeitung
«Μια ευχάριστη περιεκτική πραγματεία γύρω από τη στάση του ανθρώπινου σώματος … Υπέροχη εικονογράφηση και πλήθος ευτράπελων συμβάντων … »
– Frankfurter Allgemeine Zeitung
«Ένα γλυκό, χουζούρικο βιβλίο – μια ωραία υπόθεση γεμάτη ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία και μια γοητευτική αφηγηματική φωνή που σίγουρα θα αγαπηθεί από τους αναγνώστες.»
– Publishers Weekly
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Ο Bernd Brunner είναι Γερμανός συγγραφέας, που μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Βερολίνου και Κωνσταντινούπολης. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες σε ολόκληρο τον κόσμο. Η τέχνη της ξάπλας είναι το πρώτο που μεταφράζεται στα ελληνικά.
Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΡΙΑ
Η Ευαγγελία Τόμπορη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του γερμανικού τμήματος του ΕΚΕΜΕΛ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης – Λογοτεχνία και Επιστήμες του Ανθρώπου). Τα τελευταία δεκατρία χρόνια εργάζεται ως μεταφράστρια. Έχει μεταφράσει βιβλία για τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Angelus Novus, Ίνδικτος, Κλειδάριθμος και Κασταλία. Έχει επίσης μεταφράσει εκατομμύρια λέξεις τεχνικών κειμένων.
Σημείωση: οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο είναι από το βιβλίο Η τέχνη της ξάπλας και μας παραχωρήθηκαν για την παρουσίαση από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος