“Ο πολιτισμός των φαντασμάτων”: γράφει ο Γιώργος Χατζηστεργίου

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

«Περίκλειστος σε πράγματα φθαρτά (ακόμα κι ο έναστρος ουρανός θα τελειώσει) / Γιατί λαχταρώ τον Θεό;» αγωνιά ο Ιταλός ποιητής Τζιουζέππε Ουνγκαρέττι.

Υπάρχει το πεδίο της απτής πραγματικότητας, με τις υποχρεώσεις και τις πρακτικές δράσεις μας, όπως υπάρχει και το πεδίο των ιδεών, αυτό της γνώσης, των συμβολισμών, εκεί όπου το παρελθόν μας πλέκεται με το όνειρο. «Αυτός που ζει μόνο στην απτή πραγματικότητα είναι βυθισμένος σε βαθύ σκοτάδι, ενώ αυτός που ζει μόνο στον κόσμο των ιδεών περιβάλλεται από ακόμα βαθύτερο σκοτάδι. Ενώ αυτός που συνδυάζει και τα δύο, με τη δράση στην πραγματικότητα αντιπαλεύει τον θάνατο, και με τις ιδέες ψηλαφεί το αιώνιο…» αναφέρεται κάπου στη σανσκριτική λογοτεχνία, αλλά όχι μόνο εκεί: αυτή είναι η συμπύκνωση της διαχρονικής ανθρώπινης εμπειρίας στον αγώνα για πληρότητα.

Σ’ αυτό το συνδυασμένο πεδίο αναπτύσσεται το βιβλίο μου Ο πολιτισμός των φαντασμάτων. Το βιβλίο αυτό είναι έργο ζωής για μένα: επωφελείται από τα προσωπικά μου βιώματα, τις επαγγελματικές μου εμπειρίες, τα διαβάσματα και τις συναναστροφές, ώστε να ανοιχθούν δίοδοι προς έναν μεγαλύτερο ψυχοδιανοητικό χώρο από αυτόν της απτής πραγματικότητας, έναν χώρο που θα μας εμπνεύσει και θα μεγαλώσει το πεδίο των ελιγμών μας.

Ο τρόπος ανάπτυξης βασίζεται στην ώσμωση επί μέρους επιστημονικών ειδικοτήτων όπως η ιστορία, η κοινωνιολογία, η αρχαιολογία, η αρχιτεκτονική, η μηχανική και άλλες, σε συνδυασμό με την ποίηση και τη λογοτεχνία. Επί πλέον, σε συνέχεια των όσων προαναφέραμε, καθώς τίποτα δεν γίνεται κατανοητό και τίποτα δεν λειτουργεί συνολικά αν δεν είναι μικτή δομή από υλικές και συμβολικές πραγματικότητες, το υλικό όχημα του βιβλίου είναι τα τόσο γνώριμα σε όλους μας (σ’ αυτά ζούμε και εργαζόμαστε) κτίρια: δια των κτιρίων, είτε είναι νεοαναγερθέντα, είτε φθαρμένα, ερειπωμένα, κατεστραμμένα, αναστηλωμένα, αναδεικνύονται οι δράσεις της κοινωνίας που τα συναναστρέφεται μα και ο τρόπος που ο κόσμος των ιδεών συμπλέκεται με αυτά, χρησιμοποιώντας τα ως «φωλιές» ή ως τόπους εξέλιξης.

Ο Πολιτισμός των φαντασμάτων αναπτύσσεται σε τρία Μέρη: Α. Το (αέρινο) βάρος των φαντασμάτων, Β. Γεννιούνται και ζουν ανάμεσά μας (Πόλεμος: ο μηχανισμός γέννησης των φαντασμάτων / Ειρήνη: περιβάλλοντα που γεννούν φαντάσματα / Στην Ελλάδα / Το έργο των Μουσών και οι εχθροί του), Γ. Στερεώνοντας τα ίχνη του παρελθόντος.

Ένα βιβλίο που μιλάει για τη ζωή, τον θάνατο, και τη φθορά, με τρόπο ώστε ενδυναμωμένες οι δημιουργικές επιρροές τού παρελθόντος να μπορέσουν να εμφανιστούν στο «μεταξύ», στο κενό που επιφέρει η καταστροφή − κάτι σαν τα λουλούδια που ανθίζουν στις ρηγματώσεις των ερειπίων.

Γιώργος Χατζηστεργίου

Το βιβλίο του Γιώργου Χατζηστεργίου Ο πολιτισμός των φαντασμάτων κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια (σελ.: 304, τιμή: €16,96).
Μακέτα εξωφύλλου: Γιάννης Λουζιώτης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

(0) Η δύναμη του ερειπίου
(-) Εισαγωγή ή το σχήμα του βιβλίου

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΟ (ΑΕΡΙΝΟ) ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΩΝ

1. Τα ερείπια ως φαντάσματα: ένα φάσμα ορισμών
2. Η αξία των ερειπίων
3. Οι πολιτισμοί είναι κοινωνίες και κοινωνικές νοοτροπίες
4. Μέθεξη: η ατομική ποιητική εμπειρία της μεθορίου των χαλασμάτων
5. Κάνοντας έρωτα με την πόλη
6. Νοσηρές σκιές
7. Πώς γεννιούνται τα φαντάσματα;
8. Μια πρόσφατη περίπτωση κύησης
9. Άγονα περιβάλλοντα
10. Πώς κρατάμε τα φαντάσματα ζωντανά;
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ (ΑΕΡΙΝΟ) ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΩΝ

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΖΟΥΝ ΑΝΑΜΕΣA ΜΑΣ

Α. ΠΟΛΕΜΟΣ: Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΩΝ
1. Σύστημα παραγωγής και καταστροφής
2. Η φύση των καταστροφών
3. Τα κτίρια στον πόλεμο: η σημασία της υλικότητας και οι τρόποι
καταστροφής της
4. Η καταστροφή των μνημείων

Β. ΕΙΡΗΝΗ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΟΥΝ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ
5. Οι πόλεις ως πεδία μαχών
6. Άνοδος και πτώση των γιγάντων
7. Στέγαση και ταραχές
8. Εξολοθρευτής άγγελος

Γ. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
9. Από τον Τσίλλερ στις οικοδομές του μοντέρνου κινήματος:
η ρευστή ελληνική αστική τάξη
10. Αισθητική των ελληνικών πόλεων και πολιτική
11. Όψεις της ελληνικής (υπ)ανάπτυξης

Δ. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ
12. Η ποίηση των ερειπίων
13. Για μια γεωγραφία των συναισθημάτων
14. Το αίνιγμα του τόπου – μια ερωτική υπόθεση:
μύηση στις Μούσες των άλλων
15. Η ποιητική σκοτεινιά της Λισαβόνας
16. Το μέλλον του παρελθόντος
17. Για την αριστοκρατία του περιθωρίου
18. Εκεί που δεν υπάρχει ζωή μετά θάνατον: μια ζοφερή Νέκυια
19. Βλέποντας την πόλη με τη διαμεσολάβηση του φακού
20. Υστέρηση φάσης
21. Και αν η κόλασή μας δεν είναι ο παράδεισός τους;
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΖΟΥΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ

ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΣΤΕΡΕΩΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

1. Πέτρινες κατασκευές
2. Κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα
3. Τα όρια της υψηλής τεχνολογίας: αστοχίες και καταρρεύσεις
4. Κτίρια με ίσκιο και κτίρια χωρίς
5. Καταστάσεις εξαίρεσης

ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ / ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Ο Γιώργος Μ. Χατζηστεργίου είναι πολιτικός μηχανικός που γράφει. Απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με θέμα της διπλωματικής του εργασίας την καλωδιωτή στέγη σχήματος υπερβολικού παραβολοειδούς του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Μπαϊρακτάρη, στο γραφείο του οποίου στη συνέχεια εργάστηκε για μελέτες κτιρίων του ΣΕΦ. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο University of Surrey της Αγγλίας, με θέμα της διπλωματικής του τις καλωδιοαναρτημένες γέφυρες υπό τον Dr. Richmond, εταίρο των Maunsell and Partners. Διατηρεί το γραφείο μελετών «Χατζηστεργίου και συνεργάτες – Έργα πολιτικού μηχανικού».
Έργα του είναι (στο πεδίο της λογοτεχνίας): Μικρή πόλη, μεγάλα μυστικά (2000), Σου έχει μείνει καθόλου περιουσία; (2008), Έξοδος (2011), Χορός μεταμφιεσμένων (2016), Αποτύπωμα γυναίκας (2018) και (στο πεδίο των ιδεών): Η γη τρέμει. Άνθρωποι και κατασκευές σε έναν κόσμο που αλλάζει (2009) και Ο πολιτισμός των φαντασμάτων (2020), όλα από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Σε αγγλική μετάφραση κυκλοφορεί το Έξοδος (με τίτλο Naes Anaes) και το Χορός μεταμφιεσμένων (με τίτλο Masquerade Ball).
Προσωπική ιστοσελίδα του συγγραφέα: ergon.civilergon.com.

Υ.Γ.: οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα και μας παραχωρήθηκαν για την παρουσίαση.