Το «Μονόγραμμα» συμπληρώνει φέτος 40 χρόνια εκπομπών στη δημόσια τηλεόραση, σειρά που έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο προσωπικότητες που σηματοδότησαν με την παρουσία τους και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας. Μια ανεκτίμητη συλλογή οπτικοακουστικών ντοκουμέντων βασισμένη στην ιδέα του Γιώργου Σγουράκη, να αποτυπώσει με αυτοβιογραφική μορφή τη ζωή, το έργο και τη στάση ζωής των προσώπων μέσα από την κινηματογράφηση του αυτοβιογραφικού τους λόγου.
Για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».
Ο τίτλος είναι από το ομότιτλο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη και το σήμα της τηλεοπτικής σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον τέταρτο ως τον τρίτο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη. Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την εναρκτήρια εκπομπή που προβλήθηκε 9 Μαρτίου του 1982 αφιερωμένη στον μεγάλο ιεράρχη της Κρήτης, Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίο Γαλανάκη. Γεννήθηκε στο χωριό Νεροχώρι Αποκορώνου Χανίων το 1911 και απεβίωσε το 2013. Υπηρέτησε με ανιδιοτέλεια την Κρήτη και αφιέρωσε τη ζωή του σε εκείνους που έχουν ανάγκη. Επί των ημερών του ανέπτυξε πλήθος καινοτόμων πρωτοβουλιών για την Εκκλησία και την κοινωνία, πολύπλευρο κοινωφελές έργο και πλούσια συγγραφική δραστηριότητα. Για την προσφορά του τιμήθηκε με το ανώτατο παράσημο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1978) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (2000).
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΙΣΣΑΜΟΥ – ΣΕΛΙΝΟΥ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ
(video)
Μέσα από την προσωπική αφήγηση του ιεράρχη Ειρηναίου καταγράφεται η πορεία του και σκιαγραφείται η προσωπικότητά του. Αρχικά ανακαλεί μνήμες από την παιδική του ηλικία και τη ζωή στον τόπο καταγωγής του, το Νεροχώρι Αποκορώνου Κρήτης. Περιγράφει τη φτώχεια και τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την αγάπη προς τον φυσικό κόσμο και την απλή ζωή στο πατρικό του σπίτι όπου μας ξεναγεί ο φακός της εκπομπής.
Στη συνέχεια, ο Ειρηναίος διηγείται πώς έγινε ιερομόναχος και κάνει λόγο για την εμπειρία της παραμονής του στην Ιερά Μονή της Αγ. Τριάδας στο Ακρωτήρι Χανίων όντας σπουδαστής στο Ιεροδιδασκαλείο. Τονίζει πόσο καθοριστικά στάθηκαν τα χρόνια της μαθητείας του ως ιεροσπουδαστής στο χώρο αυτό για την μετέπειτα πορεία του.
Το 1932 φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών περίοδο κατά την οποία εργαζόταν για να σπουδάσει. Τον Δεκέμβριο του 1957 εξελέγη από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης Επίσκοπος Κισάμου και Σελίνου και το 1962, προήχθη σε Μητροπολίτη, περίοδο κατά την οποία ανέπτυξε πλούσιο κοινωφελές έργο.
Αναφέρεται ακόμη, στην τοποθέτησή του ως Μητροπολίτη στη Γερμανία το 1971 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ύστερα στην επιστροφή του στη Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου το 1981, μετά από πολύμηνες αγωνιστικές κινητοποιήσεις των κατοίκων των δύο επαρχιών. Μιλάει για τις σχέσεις κλήρου και λαού και καταθέτει, επίσης, τις απόψεις του για το θέμα της κοινωνικής δικαιοσύνης, τον παγκόσμια αφοπλισμό και την ύπαρξη των βάσεων στην Ελλάδα. Ο ίδιος αφηγείται επίσης το περιστατικό της σύλληψής του από τις γερμανικές αρχές κατοχής το 1943 με αφορμή ένα κήρυγμά του για κοινωνική δικαιοσύνη στον μητροπολιτικό ναό Χανίων. Γλίτωσε την εκτέλεση χάρη στην παρέμβαση του τοπικού επισκόπου και την αντίδραση της κοινωνίας των Χανίων.
Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ εστιάζεται στο πλούσιο κοινωνικό έργο του ιεράρχη, όπως ήταν η ίδρυση του κοινωφελούς Ιδρύματος «Αγία Σοφία» που οραματίστηκε ως κέντρο λαϊκού πολιτισμού, τα μαθητικά οικοτροφεία για απόρους και το Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης στο Κολυμπάρι, καθώς επίσης στη συμβολή του στην ίδρυση και οργάνωση της ναυτιλιακής εταιρείας ΑΝΕΚ, που υπήρξε η πρώτη εταιρεία λαϊκής βάσης της χώρας. Ο ίδιος μιλάει για την καλλιέργεια της ιδέας της δημιουργίας εταιρειών λαϊκής βάσης.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, η κάμερα συνοδεύει την αφήγηση καταγράφοντας πλάνα από την επαρχία Αποκορώνου, ενώ περιλαμβάνεται οπτικοακουστικό υλικό με λόγους του Ειρηναίου προς το ποίμνιό του και στιγμιότυπα από τη συμμετοχή του σε θρησκευτικές εκδηλώσεις. Προβάλλεται επίσης φωτογραφικό υλικό.
Έτος παραγωγής: 1982
Σκηνοθεσία: Κώστας Κουτσομύτης
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη
Μουσική επιμέλεια: Βασίλης Δημητρίου
Μοντάζ: Γιάννης Κριαράκης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr