Εκατόν πενήντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο του Ανδρέα Κάλβου, του ποιητή της Ελληνικής Επανάστασης, ενός από τους σημαντικότερους ποιητές στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, έζησε κυρίως στην Ιταλία, την Ελβετία, την Κέρκυρα και το Λονδίνο, όπου και πέθανε. Οι περίφημες «Ωδές» του Κάλβου, είκοσι στον αριθμό, δημοσιεύτηκαν σε δύο συλλογές-στη Γενεύη το 1824 με τίτλο «Η λύρα» και στο Παρίσι το 1826 με τίτλο «Λυρικά»-αντικατοπτρίζουν την ιστορική στιγμή του εθνικού αγώνα, εξυμνώντας έννοιες όπως η ελευθερία, η δόξα, η αρετή και η δικαιοσύνη.
Με αφορμή την επέτειο των 155 ετών από τον θάνατο του Ανδρέα Κάλβου, σαν σήμερα, 3 Νοεμβρίου 1869, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά «Εποχές και Συγγραφείς», παραγωγής 2010.
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ- Β’ ΜΕΡΟΣ
Σειρά ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά με θέμα τη ζωή και το έργο σημαντικών Ελλήνων λογοτεχνών και την προσφορά τους στην πνευματική ζωή του τόπου. Αφιέρωμα σε δύο μέρη στον ποιητή των «Ωδών» Ανδρέα Κάλβο. Η εκπομπή αυτή, β’ μέρος του αφιερώματος, καλύπτει χρονικά την περίοδο από την εγκατάστασή του στη Γενεύη το 1821 μέχρι τον θάνατό του στο Λονδίνο το 1869. Μέσα από επιστολικό υλικό και μαρτυρίες εγγράφων επιχειρείται να ιχνηλατηθούν οι διαδρομές που ακολούθησε και να απαντηθεί το ερώτημα «ποιος ήταν πραγματικά ο Κάλβος».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην παραμονή του στη Γενεύη και στην επαφή του με το φιλελληνικό κίνημα, η οποία σηματοδοτεί την ουσιαστική του σύνδεση με τον ελληνικό κόσμο και την ελληνική γλώσσα. Το διάστημα αυτό, εμπνεόμενος από τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης, δημοσιεύει στα ελληνικά δέκα Ωδές με τίτλο «Λύρα» (1824), ενώ ακολουθούν άλλες δέκα το 1826, οι οποίες εκδίδονται στο Παρίσι με τον τίτλο «Λυρικά».
Στη διάρκεια της εκπομπής ιστορικοί και μελετητές του έργου του προσεγγίζουν το μυστήριο που καλύπτει τόσο την προσωπική πορεία όσο και την ποιητική παραγωγή του Κάλβου. Επισημαίνεται ότι οι «Ωδές» υπήρξαν το αποτέλεσμα μιας ποιητικής έκρηξης την οποία διαδέχτηκε η απόλυτη σιωπή, καθώς δεν ασχολήθηκε ποτέ ξανά με την ποίηση ως τον θάνατό του. Γίνεται αναφορά στην πολυσημία και την πολυπλοκότητά τους, στο γεγονός ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται μόνο ως «εθνικά κείμενα», ενώ παράλληλα διερευνώνται οι λόγοι που μας απασχολούν μέχρι σήμερα. Τέλος, αναφέρονται οι λόγοι που ο Κάλβος και ο σύγχρονός του Δ. Σολωμός θεωρούνται οι μεγαλύτεροι ποιητές στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, με καταλυτική επίδραση στις επόμενες γενιές.
Στην εκπομπή μιλούν: Μπερτράν Μπουβιέ (Bertrand Bouvier), καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γενεύης και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Δημήτρης Αρβανιτάκης, ιστορικός, Λεύκιος Ζαφειρίου, φιλόλογος- συγγραφέας, Δημήτρης Δημηρούλης, καθηγητής Ιστορίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αποσπάσματα από τις «Ωδές» διαβάζει ο Βασίλης Παπαβασιλείου.
Σενάριο-Σκηνοθεσία:
Τάσος Ψαρράς
Έτος παραγωγής: 2010