Ο Αντώνης Καλογιάννης, σημαντικός Έλληνας τραγουδιστής, γεννήθηκε στην Καισαριανή το 1940. Θα συνεργαστεί με τον Μίκη Θεοδωράκη για πρώτη φορά το 1966 και θα δώσει μαζί του τις πρώτες του συναυλίες στη Σοβιετική Ένωση και ύστερα στην Ελλάδα. Το 1967 ο Καλογιάννης φεύγει στο εξωτερικό, στο Παρίσι, μαζί με τη Μαρία Φαραντούρη όπου οργανώνουν ορχήστρα και δίνουν μία σειρά από συναυλίες με πολιτικό χαρακτήρα συνεισφέροντας με τον τρόπο τους αυτό στον αγώνα εναντίον της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται και εντείνεται όταν το 1971 αποφυλακίζεται ο Μίκης Θεοδωράκης και μαζί ταξιδεύουν σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Αυστραλία δίνοντας συναυλίες και ευαισθητοποιώντας τη διεθνή κοινή γνώμη για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα υπό το καθεστώς της 21ης Απριλίου. Το 1972 ο Καλογιάννης επιστρέφει στην Ελλάδα και εμφανίζεται σε αρκετές από τις μπουάτ της Πλάκας. Συνεργάστηκε με σημαντικούς Έλληνες συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Δήμος Μούτσης, ο Μίμης Πλέσσας, ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Ηλίας Ανδριόπουλος, ο Τάκης Μουσαφίρης, ο Μάριος Τόκας και ο Αργύρης Κουνάδης, ενώ ερμήνευσε στίχους από μεγάλους ποιητές και στιχουργούς όπως οι Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σεφέρης, Μανώλης Αναγνωστάκης, Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου και Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Ενδεικτικά αναφέρονται κομβικά σημεία της μουσικής του πορείας όπως όταν ηχογράφησε το «Πνευματικό Εμβατηρίο» του Άγγελου Σικελιανού και το «Κατάσταση Πολιορκίας» (1970) μαζί με την Μαρία Φαραντούρη, η συνεργασία με την Βίκυ Μοσχολιού στον δίσκο του Δήμου Μούτση «Συνοικισμός Α» (1972), το «Ήλιος και Χρόνος / Επιφάνια Αβέρωφ» (1975) και με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη στον δίσκο του Ηλία Ανδριόπουλου «Γράμματα στο Μακρυγιάννη» (1979). Επίσης σημαντικοί σταθμοί στην πορεία του υπήρξαν το 1980 ο δίσκος «Τραγούδια της γειτονιάς» (Μίμης Πλέσσας και Δημήτρης Χριστοδούλου), το 1981 «Τα σημερινά» (Σπύρος Παπαβασιλείου και Λάκης Τεάζης), όταν πλέον καθιερώνεται στο ελληνικό τραγούδι ως ερωτικός τραγουδιστής γνωρίζοντας μεγάλη εμπορική επιτυχία με τραγούδια όπως «Όμορφή μου Κατερίνα», αργότερα το «Μικραίνει ο κόσμος» (1982, Σταύρος Κουγιουμτζής), τα τραγούδια των Δημήτρη Λάγιου και Φώντα Λάδη στο δίσκο «Εδώ που γεννηθήκαμε» (1983) και τα «Μικρά ερωτικά» με τον Μάριο Τόκα (1984), όπου ερμήνευσε μεταξύ άλλων τα τραγούδια «Αννούλα του χιονιά» και «Σ’ αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη» και ένα χρόνο αργότερα με το δίσκο «Και που λες Ευτυχία» (1985), σε μουσική του Αλέξη Παπαδημητρίου και του Τάκη Μουσαφίρη. Ο Αντώνης Καλογιάννης έφυγε από τη ζωή στις 11 Φεβρουαρίου 2021 και το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο από το θάνατό του, παρουσιάζει την εκπομπή:
ΔΡΟΜΟΙ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
(video)
Η εκπομπή «ΔΡΟΜΟΙ» με παρουσιαστή τον Άρη Σκιαδόπουλο, μας ξεναγεί στη ζωή και την καριέρα σημαντικών ανθρώπων της τέχνης. Καλεσμένος της εκπομπής, ο τραγουδιστής Αντώνης Καλογιάννης μιλάει για την Καισαριανή, εκφράζει την αγάπη του για τον τόπο γέννησής του, τις μνήμες που διατηρεί μέσα του από την παιδική και τη νεανική ηλικία του. Έξω από το σημείο όπου βρισκόταν το πατρικό του, το οποίο έχει γίνει πλέον πολυκατοικία, σχολιάζει τη διαφορά ανάμεσα στο παρελθόν που έζησε και τις σύγχρονες ανέσεις που απολαμβάνουμε τώρα. Θυμάται τα παιδικά χρόνια, τις δυσκολίες, τις στερήσεις, την ανέχεια και τον φόβο. Ανασύρει στο μυαλό του μνήμες από τα παιδικά παιχνίδια, την μπάλα στη γειτονιά, και τις καλές γειτόνισσες. Ο Αντώνης Καλογιάννης υπογραμμίζει την παλικαριά, τη λεβεντιά, την αλήθεια των ανθρώπων, των προσφύγων που ζούσαν στην Καισαριανή, και αναφέρεται σε αυτά τα χαρακτηριστικά ως την ιδιαίτερη παράδοση, τα ξεχωριστά ήθη και έθιμα των ανθρώπων αυτών. Θυμάται επίσης τη χαρά που ένιωθε σε αυτούς τους δρόμους, στα προσφυγικά σπίτια, τα γλέντια, τις αυλές των θαυμάτων, τη μουσική, τους συγγενείς, τα μικρασιάτικα τραγούδια, και ιδιαίτερα τα τραγούδια της θείας του Ευγενίας, με εκείνο το αμάν, που του έλεγαν ότι θα καταλάβει όταν μεγαλώσει.
Στη συνέχεια ο Καλογιάννης στον περίβολο της μονής στην Καισαριανή περιγράφει την Καθαρά Δευτέρα σε αυτό το μέρος, πως μαζεύονταν εκεί οι οικογένειες και το παιχνίδι με τους φίλους του μέχρι αργά το βράδυ. Επόμενο σημείο ένας δρόμος της Καισαριανής με εμφανή τα σημάδια των μαχών στους τοίχους των ταπεινών σπιτιών του, από τις σκληρότερες μάχες που δόθηκαν στην Καισαριανή κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, εκεί όπου βρισκόταν το στρατηγείο του ΕΛΑΣ, περιγράφει ο Καλογιάννης πως χάθηκαν αγαπημένα πρόσωπα, γείτονες, οικογενειακοί φίλοι. Όλη αυτή η θυσία τον έμαθε να νιώθει σεβασμό για κάθε αγωνιστή που χάθηκε, εξορίστηκε, ταλαιπωρήθηκε, να εκτιμάει βαθύτατα την ελευθερία και τη δημοκρατία. Ακολούθως βρίσκεται στο σκοπευτήριο της Καισαριανής και αναφέρεται στους αγωνιστές που χάθηκαν εκεί. Έπειτα στην Καλοπούλα της Καισαριανής μιλάει για τη δική του πορεία του, το προνόμιο να τραγουδήσει μεγάλους Έλληνες ποιητές, να διαβάσει Ελύτη, Σεφέρη. Δηλώνει ευτυχισμένος που βρέθηκε σε αυτό το χώρο, τον καλλιτεχνικό και είχε την ευκαιρία να τραγουδήσει και εκείνος, Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, Χριστοδούλου, Ελευθερίου και Λ. Παπαδόπουλο.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρακολουθούμε πλούσιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό, ακούμε τραγούδια αγαπημένα που ερμήνευσε ο Αντώνης Καλογιάννης από συναυλίες και παλαιότερες τηλεοπτικές εκπομπές. Περιλαμβάνονται πλάνα από τη σειρά εκπομπών «Πρόβα» της Λιλάντας Λυκιαρδοπούλου, με τον Αντώνη Καλογιάννη να ερμηνεύει τα τραγούδια «Άνοιξε το παράθυρο», «Όμορφη πόλη», «Αννούλα του χιονιά», «Και που λες Ευτυχία» και «Αχ ας έβρισκα τα λόγια». Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ακούγονται επίσης τα τραγούδια «Που αλλού βρε Ιορδάνη», «Είμαστε δυο είμαστε τρεις», «Ο Μέτοικος», «Μιλώ» και «Σ’ αυτό το δύσκολο καιρό». Από τις συναυλίες με τον Θεοδωράκη στο Λυκαβηττό το 1977 (Μουσικός Αύγουστος 6 Αυγούστου -6 Σεπτεμβρίου 1977) προβάλλονται αποσπάσματα από το έργο «Κατάσταση πολιορκίας», το «Μακριά πολύ μακριά», επίσης από το «Πνευματικό εμβατήριο» σε ποίηση Άγγελου Σικελιανού, αλλά και το τραγούδι «Μην κλαις». Παρακολουθούμε πλάνα από την ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Τα τραγούδια της φωτιάς» (1974) και συγκεκριμένα από τη συναυλία στο στάδιο Καραϊσκάκη τον Ιούλιο του 1974, όπου ο Καλογιάννης ερμηνεύει «Το σφαγείο» υπό τη διεύθυνση του Θεοδωράκη.
…………………….
Μοντάζ-σκηνοθεσία: ΝΙΚΟΣ ΑΛΠΑΝΤΑΚΗΣ
Διεύθυνση παραγωγής: ΑΛΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΟΧΩΡΗ
Πρώτη τηλεοπτική προβολή: 11 Ιανουαρίου 2008
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr