Άρης Αλεξάνδρου – 2 Ιουλίου 1978

 

Ο Άρης Αλεξάνδρου (Αριστοτέλης Βασιλειάδης) γεννήθηκε στη Ρωσία, στο Λένινγκραντ (Αγία Πετρούπολη), το 1922. Ο πατέρας του, Έλληνας του Πόντου και η μητέρα του, Ρωσίδα, αποφάσισαν να έρθουν στην Ελλάδα το 1928, αρχικά στη Θεσσαλονίκη και έπειτα στην Αθήνα. Μετά την φοίτησή του στο Βαρβάκειο ξεκίνησε τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ, τις οποίες εγκατέλειψε για να ασχοληθεί με τη μετάφραση χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Άρης Αλεξάνδρου. Ο Αλεξάνδρου κατά την περίοδο της δικτατορίας Μεταξά εντάχθηκε στην αριστερά και το 1941 στο ΕΑΜ από το οποίο θα αποχωρήσει το 1942. Διώχθηκε και συνελήφθη μετά τα Δεκεμβριανά από τις βρετανικές δυνάμεις και οδηγήθηκε στο στρατόπεδο της Ελ Ντάμπα στη Λιβύη μαζί με άλλους πολιτικούς κρατούμενους. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στο Μούδρο της Λήμνου και έπειτα στη Μακρόνησο μέχρι το 1949, αλλά και στον Άη Στράτη μέχρι το 1951. Από το 1953 και μέχρι το 1958 φυλακίστηκε ως καταδικασμένος ανυπόταχτος στράτευσης και δηλωμένος κομουνιστής. Το 1967 μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών έφυγε για το Παρίσι μαζί με τη σύζυγό του Καίτη Δρόσου. Ο Αλεξάνδρου ασχολήθηκε με την ποίηση, οι συλλογές του «Ακόμη ετούτη η άνοιξη» 91946) «Άγονος γραμμή» (1952) και «Ευθύτης οδών» (1959) είναι χαρακτηριστικές της γενιάς των ποιητών που έζησαν τον εμφύλιο πόλεμο. Οι μεταφράσεις κλασσικών και νεότερων λογοτεχνικών έργων από Ρωσία, ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία αποτελούν σημαντικό κομμάτι της προσφοράς του στα γράμματα, μαζί με θεωρητικά κείμενα, σενάρια και θεατρικά έργα που έγραψε. Το μοναδικό μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου, «Το κιβώτιο» (1975), ένα βαθύτατα καφκικό και καταγγελτικό απέναντι σε κάθε εξουσία έργο, μία αλληγορία  για τον εμφύλιο πόλεμο, είναι και το έργο για το οποίο έγινε περισσότερο γνωστός ο συγγραφέας, μιας και θεωρείται ένα από τα σπάνια αριστουργήματα του ελληνικού μοντερνισμού. Το 1978, στις 2 Ιουλίου, ο Άρης Αλεξάνδρου αφήνει την τελευταία του πνοή στο Παρίσι. Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 43 ετών από το θάνατό του σημαντικού Έλληνα λογοτέχνη και αντιστασιακού παρουσιάζει την εκπομπή:

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ «ΑΝΗΚΩ ΣΤΟ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟ ΚΟΜΜΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ»

(video)

Το επεισόδιο αυτό της σειράς «Παρασκήνιο», παραγωγής 1986 και σε σκηνοθεσία  Τάκη Χατζόπουλου, είναι αφιερωμένο στο λογοτέχνη Άρη Αλεξάνδρου, του οποίου το έργο και η ζωή σκιαγραφούνται μέσα από τις αφηγήσεις της συζύγου του, Καίτης Δρόσου και του καθηγητή Δημήτρη Μαρωνίτη. Η σύζυγος του λογοτέχνη Άρη Αλεξάνδρου, Καίτη Δρόσου, μιλά για τους γονείς του, την καταγωγή του από την Ε.Σ.Σ.Δ, τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα, τις δυσκολίες επιβίωσης που αντιμετώπισε και το γάμο τους. Σημαντικό μέρος της παρουσίασης της ζωής του λογοτέχνη καλύπτουν η περιγραφή των ιδεολογικών του προσεγγίσεων και διαφωνιών ως προς την κομμουνιστική ιδεολογία και πρακτική, η ζωή του στην εξορία και στις φυλακές κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, οι δυσκολίες επιβίωσης στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του 1967, αλλά και στο Παρίσι όπου τότε κατέφυγε, αναγκαζόμενος να εργάζεται σε κάθε είδους επάγγελμα προκειμένου να βιοποριστεί.

Ο καθηγητής Δημήτρης Μαρωνίτης, αφού αρχικά εκφράζει τη δυσκολία του να μιλήσει για το έργο ενός ανθρώπου που γνωρίζει και δε ζει, προβαίνει στη συνέχεια σε μια συνολική παρουσίαση της μελέτης του σχετικά με το έργο του Άρη Αλεξάνδρου. Επικεντρώνει τα σχόλιά του στην παρουσίαση του τελευταίου λογοτεχνικού του κειμένου «Το Κιβώτιο», τεκμηριώνοντας την άποψή του ότι πρόκειται για ένα «ιδιότυπο ηρωικό μυθιστόρημα». Η εκπομπή περιλαμβάνει αρχειακό υλικό, φωτογραφίες και εξώφυλλα βιβλίων του Άρη Αλεξάνδρου, ενώ η αφήγηση περιλαμβάνει ανάγνωση αποσπασμάτων από τα έργα του.

Έτος Παραγωγής: 1986

Σκηνοθεσία:Τάκης Χατζόπουλος

Έρευνα: Τέτα Παπαδοπούλου

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

TOP NEWS