Το Εθνικό Θέατρο ιδρύεται το 1930 και δύο χρόνια μετά, στις 19 Μαρτίου 1932 ξεκινά επίσημα η λειτουργία του με πρώτες παραστάσεις τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου και το έργο του Γρηγόριου Ξενόπουλου Ο Θείος Όνειρος. Γενικός διευθυντής του ήταν ο Ιωάννης Γρυπάρης και μόνιμος σκηνοθέτης του θεάτρου ο Φώτος Πολίτης.
Στους σκοπούς του νέου οργανισμού περιλαμβανόταν η ανάδειξη και η προβολή του αρχαίου δράματος και σύντομα οι παραστάσεις του Εθνικού θα αποτελούσαν ένα είδος «παράδοσης» συνδεδεμένες με μεγάλα ονόματα κατά το πρώτο διάστημα της λειτουργίας του όπως, ο Δημήτρης Ροντήρης που διαδέχθηκε τον Φώτο Πολίτη, ο Αλέξης Σολομός, ο Αιμίλιος Χουρμούζιος, ο Σωκράτης Καραντινός, ο Αλέξης Μινωτής, ο Αιμίλιος Βεάκης, η Μαρίκα Κοτοπούλη, η Κατίνα Παξινού και η Ελένη Παπαδάκη.
Με αφορμή τα 90 χρόνια από την επίσημη λειτουργία της κρατικής σκηνής της Αθήνας, δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ και τη σειρά «ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ – ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ» την εκπομπή που αναφέρεται στην πρώτη μεγάλη πρεμιέρα του Εθνικού Θεάτρου το 1932 και στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του.
(video)
Σειρά αφιερωμένη στο Εθνικό Θέατρο που παρουσιάζει τις σημαντικότερες στιγμές, αλλά και τις σημαντικότερες προσωπικότητες που πέρασαν από την εθνική μας σκηνή, με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων λειτουργίας του.
Στη συγκεκριμένη εκπομπή γίνεται αναφορά στην πρώτη παράσταση του Εθνικού Θεάτρου τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου (πρεμιέρα 19 Μαρτίου 1932), σε μετάφραση του Ιωάννη Γρυπάρη, μουσική Βάρβογλη, σκηνικά του Κλεόβουλου Κλώνη, ο οποίος υπήρξε μόνιμος συνεργάτης του Εθνικού Θεάτρου και άφησε το δικό του στίγμα στις παραστάσεις αρχαίου δράματος. Ο διαπρεπής σκηνογράφος και ενδυματολόγος Κλεόβουλος Κλώνης σε μια παλιά ηχητική συνέντευξή του το 1985, που μεταδίδεται στην εκπομπή, θυμάται την πρώτη μεγάλη πρεμιέρα μιλάει για την προσωπικότητα και το έργο του Πολίτη.
Η δεύτερη πρεμιέρα ήταν στις 30 Μαρτίου 1932, με δεύτερο έργο της χειμερινής περιόδου, τον “Ιούλιο Καίσαρα” του Σαίξπηρ, με τον σπουδαίο ηθοποιό της εποχής Αιμίλιο Βεάκη στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Βρούτου.
Γίνεται παρουσίαση της ζωής και του έργου δύο κορυφαίων ηθοποιών: του Αιμίλιου Βεάκη (1884 -1951) και της Ελένης Παπαδάκη (1903-1944). Φωτογραφίες, κριτικές από πηγές της εποχής και προσωπικές μαρτυρίες σκιαγραφούν την προσωπικότητα του καθενός. Για τους ηθοποιούς μιλούν ο Μάριος Πλωρίτης, ο Στάθης Σπηλιωτόπουλος, επίτιμος πρόεδρος του Θεατρικού Μουσείου. Για την Ελένη Παπαδάκη μιλά ακόμη ο Αλέξης Σολομός, πρώην διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (ακούγεται ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του).
Ο διευθυντής του Θεατρικού Μουσείου και γενικός γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου, θεατρικός συγγραφέας Μανώλης Κορρές μιλάει για τη συμβολή του Θεατρικού Μουσείου στη διατήρηση της ιστορίας του Ελληνικού θεάτρου και απαντάει στο ερώτημα τι μπορεί να διασώσει ένα μουσείο από μια τέχνη σαν τη θεατρική, που στηρίζεται κυρίως στη γοητεία της στιγμής και το εφήμερο.
Προβάλλονται πλάνα από τα διαμορφωμένα καμαρίνια του Αιμίλιου Βεάκη και της Ελένης Παπαδάκη με τα προσωπικά τους αντικείμενα.
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 5/12/1991
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μούλιος
Κείμενα-έρευνα-παρουσίαση: Ελένη Καλλία
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr