«Κρυφά το λένε τα πουλιά, κρυφά το λέν’ τ’ αηδόνια,
κρυφά το λέει ο γούμενος από την άγια Λαύρα:
«Παιδιά, για μεταλάβετε, για ξεμολογηθείτε.
δεν είν’ ο περσινός καιρός κι ο φετινός χειμώνας.
Μας ήρθε γη άνοιξη πικρή, το καλοκαίρι μαύρο,
γιατί σηκώθη πόλεμος και πολεμάν τους Τούρκους..»
Του πολέμου του ‘21
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ για την επέτειο της Επανάστασης του 1821 ένα σπάνιο τηλεοπτικό ντοκουμέντο, που προβλήθηκε 35 χρόνια πριν, σαν σήμερα στις 25 Μαρτίου 1989. Ένα μουσικό ανθολόγιο με τραγούδια για την Επανάσταση του 1821, σε συνεργασία με το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής. Πατριωτικοί ύμνοι, παραδοσιακά τραγούδια, τραγούδια των Φιλελλήνων και του Ιερού Λόχου, εμβατήρια και εκκλησιαστικοί ύμνοι, συνθέτουν τη μουσική εικόνα του ξεσηκωμού του 1821.
ΚΡΥΦΑ ΤΟ ΛΕΝΕ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ
Τραγούδια που αποκάλυψε η μουσικολογική έρευνα και κάποια παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό από το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής, συνδυάζονται με ιστορικές πηγές της περιόδου και εξωτερικά πλάνα σε τόπους που συνδέονται με την Επανάσταση (Μονή Αγίας Λαύρας κα). Στην εκπομπή εμφανίζονται οι σολίστες παραδοσιακής και έντεχνης μουσικής Μυρσίνη Κατσιβανάκη, Νίκος Κωνσταντινόπυλος, Τάσος Αλούπης, Κώστας Γεωργαλής, Αν.Γιακουμάκης, Τζούλια Σουγλάκου, Γιώτα Πρεβελάκη, συγκρότημα παραδοσιακής μουσικής, μαντολινάτα και βυζαντινή χορωδία. Στο πιάνο συνοδεύει η Καλλιόπη Γερμανού. Διεύθυνση ανδρικής και μικτής χορωδίας του Εργαστηρίου Παλιάς Μουσικής: Γιάννης Μάντακας.
Ακούγονται με τη σειρά τα εξής τραγούδια:«Κρυφά το λένε τα πουλιά» (ερμηνεία Μυρσίνη Κατσιναβάκη), «Ύμνος πατριωτικός» του Ρήγα Βελεστινλή («Όλα τα έθνη»), «Άσμα πολεμιστήριον» (ποίηση του Αδαμαντίου Κοραή, μουσική αγνώστου-ερμηνεία από την ομάδα ανδρών από το Εργαστήρι Παλιάς Μουσικής), «Θούριος» του Αντωνίου Μαρτελάου, «Μια προυσταγή μεγάλη» (ερμηνεία Νίκος Κωνσταντινόπουλος), «Θούριος» του Ρήγα, «Σαράντα κλέφτες», «Τι έχεις καημένε πλάτανε» (ερμηνεία Τζούλια Σουγλάκου). Παρουσιάζονται ακόμη για πρώτη φορά τα τραγούδια του Ιερού Λόχου, ένα εμβατήριο του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος του Ναπολέοντα που πολέμησε τους Τούρκους στην Αίγυπτο, καθώς και μικρές ακολουθίες και παρακλήσεις, που ψάλλονταν μυστικά στις εκκλησίες με ευχές για την Επανάσταση. Τέλος, περιλαμβάνονται τραγούδια του συνθέτη Κωνσταντίνου Νικολόπουλου και της ποιήτριας Αγγελικής Πάλλη, Ελλήνων της Διασποράς που συνέδραμαν στον Αγώνα.
Ακούγονται επίσης, μεταξύ άλλων, τα εξής αποσπάσματα από τις ιστορικές πηγές της περιόδου: Απόσπασμα από τα «Δοκίμια» του Δημητρίου Καταρτζή, το ποίημα «Εις το Ιερόν Λόχον» του Ανδρέα Κάλβου, απόσπασμα από το ποίημα “A Canaris” (Victor Hugo, 1832), από την προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη (24 Φεβρουαρίου 1821) («Η ώρα ήλθεν, ω άνδρες Έλληνες»), τα απομνημονεύματα του Θ.Κολοκοτρώνη.
Σκηνοθεσία: Χρήστος Ράλλης
Έτος παραγωγής: 1989
Ημερομηνία προβολής: 25/03/1989
Υπεύθυνος παραγωγής: Ανδρέας Καρμπόνε
Διευθυντής παραγωγής: Στέλιος Μακρής
Αφήγηση: Χρήστος Τσάγκας