Ο σημαντικός Έλληνας σκηνοθέτης, Μάνος Ζαχαρίας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 9 Ιουλίου 1922. Σπούδασε χημεία στο πανεπιστήμιο Αθηνών και εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ κατά τη διάρκεια της κατοχής, ενώ στα Δεκεμβριανά ήταν επικεφαλής του σπουδαστικού λόχου “Λόρδος Μπάιρον”. Ήταν ένας από τους νέους που έφυγε με το πλοίο “Ματαρόα” το 1945 για σπουδές στο Παρίσι, συγκεκριμένα κινηματογράφο και θέατρο στη Σορβόννη και στο Ινστιτούτο Ανώτερων Κινηματογραφικών Σπουδών (IDHEC). Το 1948 επιστρέφει στην Ελλάδα και παίρνει μέρος στον εμφύλιο και στα βουνά του Γράμμου μαζί με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου δημιουργούν το κινηματογραφικό συνεργείο του Δημοκρατικού στρατού και γυρίζουν το ντοκιμαντέρ «Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας» ως απάντηση για την προπαγάνδα σχετικά με το παιδομάζωμα. Το 1949 ο Δημοκρατικός Στρατός διαλύεται και ο Ζαχαρίας καταλήγει ως πολιτικός πρόσφυγας στην Τασκένδη, όπου παρακολουθεί μαθήματα στη Σχολή Σκηνοθεσίας του Θεατρικού Ινστιτούτου Τασκένδης και λίγα χρόνια αργότερα, το 1956, εγκαθίσταται στη Μόσχα για να φοιτήσει στην κινηματογραφική σχολή της Μόσφιλμ όπου θα εργαστεί ως σκηνοθέτης και το 1971 θα αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Τρίτου Στούντιο της Μόσφιλμ. Ως σκηνοθέτης γυρίζει επτά μεγάλου και τρεις μικρού μήκους ταινίες μέχρι το 1979, όταν θα επιστρέψει στην Ελλάδα για να διατελέσει Σύμβουλος Κινηματογραφίας της Υπουργού Μελίνας Μερκούρη, Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και επικεφαλής του Γραφείου παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της ΕΡΤ. Το 2004 τιμήθηκε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με τον Χρυσό Αλέξανδρο. Φιλμογραφία: Σύλληψη επ‘ αυτοφόρω (1947), Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας (1948), Utreni reis/Πρωινό δρομολόγιο (1959), Lovtsy gubok/Οι σφουγγαράδες (1960), Notsnoi pasazir/Νυχτερινόs επιβάτης (1962), Konec I natcolo/The End and the Beginning (1963), Ya soldat, mama/Είμαι φαντάρος, μητέρα (1966), Karatel/Ένας από το εκτελεστικό απόσπασμα (1968), Gorod pervoi lyubvi/Η πόλη της πρώτης αγάπης (1970 -σπονδυλωτή ταινία επτά επεισοδίων – Boris Yasin & Μάνος Ζαχαρίας), Na uglu Arbata I ulitsy Bubulinas/Γωνία Αρμπάτ και Μπουμπουλίνας (1972), Ποιος φταίει; (1974), Psevdonim: Lukac/Ψευδώνυμο Λούκατς (1977).
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή τα εκατοστά γενέθλιά του Μάνου Ζαχαρία, στις 9 Ιουλίου 2022, παρουσιάζει την εκπομπή:
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΟΥ
ΜΑΝΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ – 1968
(video)
Το επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΟΥ», παραγωγής 2004 και σε σενάριο-σκηνοθεσία Στέλιου Χαραλαμπόπουλου, είναι αφιερωμένο στον σκηνοθέτη Μάνο Ζαχαρία, ο οποίος μιλάει για τη ζωή και την τέχνη του εστιάζοντας σε μια χρονιά κομβική τόσο για τον ίδιο, όσο και για τη διεθνή πολιτική σκηνή, το 1968. Η προσωπική του αφήγηση ξεκινά από τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου, όταν ως μέλος του κινηματογραφικού συνεργείου του Δημοκρατικού Στρατού μαζί με τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου και τον οπερατέρ Απόστολο Μουσούρη γύρισαν την ταινία «Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας».
Στη διάρκεια της εκπομπής, ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται στην ταινία του «Ένας από το εκτελεστικό απόσπασμα», η οποία γυρίστηκε το 1968 στη Μόσχα, όπου και είχε καταφύγει ως πολιτικός πρόσφυγας. Παρακολουθώντας τα καταιγιστικά γεγονότα της χρονιάς εκείνης, όπως η διάσπαση του ΚΚΕ, η εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Τσεχοσλοβακία, ο Μάης του ‘68, αλλά και η εδραίωση της Χούντας στην Ελλάδα, ο σκηνοθέτης αναφέρεται στο θέμα της προσωπικής ευθύνης που επιχείρησε να θίξει στην ταινία εκείνη και το οποίο τον απασχολούσε σοβαρά. Περιγράφει τα γυρίσματα στην Σοβιετική Ένωση, αναλύει το χαρακτήρα του ήρωα της ταινίας, μιλάει για τους συμβολισμούς και τις αρχές που διέπουν το θέμα της, θυμάται λεπτομέρειες σχετικά με τα γυρίσματα, ενώ δεν παραλείπει να σχολιάσει και τη δική του εμφάνιση στην ταινία στο ρόλο του παπά.
Ο σκηνοθέτης μιλάει επίσης για τους συνεργάτες του, τον Αβραάμ Φρέιντιν (ABRAM FREIDIN), σκηνογράφο της ταινίας «Ένας από το εκτελεστικό απόσπασμα» και τον οπερατέρ και διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας Γκέρμαν Λαβρόφ (GERMAN LAVROV). Αναφέρει επίσης τις συμβουλές που του έδωσαν δυο δάσκαλοί του, μεγάλοι Ρώσοι σκηνοθέτες, ο Μιχαήλ Ρομ και ο Λέονιντ Τράουμπεργκ και πόσο αυτές τον επηρέασαν στην σκηνοθετική του πορεία. Θυμάται τη συμμετοχή του στην κινηματογραφική εταιρεία παραγωγής «ΜΟΣΦΙΛΜ» και περιγράφει την απήχηση που είχαν οι ταινίες του στο ρωσικό κοινό, το είδος της αυτό-λογοκρισίας που υπήρχε στη Σοβιετική Ένωση κατά την περίοδο 1959-1979, αλλά και την μεγαλύτερη ελευθερία που ένιωθε ότι είχε ο ίδιος ως ξένος. Την αφήγησή του πλαισιώνουν αποσπάσματα από την ταινία του, καθώς και πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό, το οποίο αποτυπώνει τα γεγονότα εκείνης της ιστορικής χρονιάς.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Στέλιος Χαραλαμπόπουλος
Έτος παραγωγής: 2004
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr