Ο Έλληνας σκηνογράφος, ενδυματολόγος και διακοσμητής, Γιώργος Ανεμογιάννης, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1916 και σπούδασε διακοσμητική, σκηνογραφία και θέατρο στη Βιέννη στη Kunst Geverbe Schule, στη θεατρική σχολή του Max Reinhart και στη Spezialschule fur Buhnenbild του καθηγητή Rottmayer στο Πολυτεχνείο της Βιέννης. Στα θεατρικά πράγματα της Ελλάδας εμφανίζεται για πρώτη φορά με μια έκθεση σκηνογραφίας στη γκαλερί Στρατηγοπούλου το 1939. Ακολουθεί η πρώτη του δουλειά όταν σκηνογραφεί το έργο “Το ταξίδι του κ. Περισσόν“, όπου καινοτομεί εφαρμόζοντας πρώτος στην Ελλάδα την αλλαγή σκηνικών με περιστροφική σκηνή σε ανοιχτή αυλαία. Ξεχωρίζουν μέσα στην Κατοχή οι δουλειές του στις μουσικές κωμωδίες, που παρουσιάζονται στο Ρεξ. Υπήρξε βασικό στέλεχος στο θίασο “Μουσούρης – Μόρντος – Ανεμογιάννης” και συνεργάσθηκε με τους περισσότερους θιάσους της Αθήνας, με το Εθνικό Θέατρο, την Εθνική Λυρική Σκηνή και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε όλα σχεδόν τα είδη θεατρικά έργα. Ο Γιώργος Ανεμογιάννης σκηνογράφησε και σχεδίασε κοστούμια για περισσότερα από 500 θεατρικά ενώ εργάστηκε και για συγκεκριμένες κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές. Το 1973 ο Γιώργος Ανεμογιάννης οργάνωσε το Μουσείο Αραβαντινού, το 1978, το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη στην Κρήτη και το 1989 σχεδίασε τον εκθεσιακό χώρο για το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη. Ο Γιώργος Ανεμογιάννης έφυγε από τη ζωή στις 19 Οκτωβρίου 2005. Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο από το θάνατο του σημαντικού Έλληνα σκηνογράφου, παρουσιάζει την εκπομπή:
ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
(video)
Ο Άρης Σκιαδόπουλος σε αυτό το επεισόδιο της σειράς «Νυχτερινός Επισκέπτης», παραγωγής 1996, παίρνει συνέντευξη από τον Έλληνα σκηνογράφο και ενδυματολόγο, Γιώργο Ανεμογιάννη. Συζητούν για τις 500 περίπου παραστάσεις για τις οποίες έχει δημιουργήσει σκηνικά και κοστούμια κατά τη διάρκεια της καριέρας του, τον τρόπο με τον οποίο ο χρόνος απειλεί την ποιότητα της δουλειάς ενός σκηνογράφου, αλλά και την ηθική ανταμοιβή της αναγνώρισης από τους συναδέλφους και το κοινό. Ο Γ. Ανεμογιάννης αναφέρεται στις βραβεύσεις του από την Ακαδημία Αθηνών για την ίδρυση και οργάνωση του Μουσείου Καζαντζάκη αλλά και για το σύνολο της καλλιτεχνικής του προσφοράς. Θυμάται παραστάσεις που θεωρεί επιτυχημένες όπως «Το ταξίδι του κυρίου Περισσόν» και «Μαντάμ Μποβαρύ» με το θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη και άλλες όχι και τόσο όπως τα «Παραμύθια του Χόφμαν» για την Λυρική σκηνή, ενώ εξηγεί και τους λόγους για την αξιολόγηση αυτή, αλλά και τους παράγοντες που διαμορφώνουν το ιδανικό σκηνικό και τα ιδανικά κοστούμια για μία παράσταση.
Ο Γιώργος Ανεμογιάννης περιγράφει τις σπουδές του στη Βιέννη και τις πρώτες του διακρίσεις ήδη από τα μαθητικά του χρόνια. Αναφέρεται στις οικογενειακές του ρίζες και τη μακρινή συγγένεια με τον Νίκο Καζαντζάκη. Θυμάται τους κορυφαίους σκηνογράφους στην Ελλάδα όταν εκείνος ξεκινούσε τα πρώτα του βήματα μετά τις σπουδές του, τη συνεργασία του με τον Κάρολο Κουν για την παράσταση «Το ταξίδι του κυρίου Περισσόν» και προηγουμένως την πρώτη του εμφάνιση στα καλλιτεχνικά πράγματα στην γκαλερί Στρατηγόπουλου με μια έκθεση σκηνογραφίας για θεατρικά έργα. Οι ιδέες και οι προτάσεις του για την σκηνογραφία ήταν πρωτότυπες, ξάφνιασαν τόσο τους σκηνοθέτες, όσο και το κοινό, αλλά η ανταπόκριση σε αυτές ήταν θετική.
Ο Γ. Ανεμογιάννης μιλάει για τις πολλές συνεργασίες που είχε με μεγάλους σκηνοθέτες και ηθοποιούς στην Ελλάδα και ξεχωρίζει τους Δημήτρη Ροντήρη, Τάκη Μουζενίδη, Δημήτρη Μυράτ και Κάρολο Κουν, περιγράφει τη συνεργασία με τη Μαρία Κάλλας κατά την περίοδο 1944-1945, όταν ακόμα ήταν γνωστή με το επίθετο Καλογεροπούλου και έπαιζε ένα μικρό ρόλο στην παράσταση «Ζητιάνος – Φοιτητής». Αναφέρεται εκτενώς στη Μαρίκα Κοτοπούλη με την οποία συνεργάστηκε για περισσότερο από 15 χρόνια, εκφράζει το θαυμασμό, την αγάπη και την ευγνωμοσύνη για όσα του πρόσφερε, ενώ περιγράφει και περιστατικά όπως την πρώτη φορά που της παρουσίασε κοστούμια του, τα οποία εκείνη απέρριψε αμέσως. Αντίστοιχα μιλάει για τις παραστάσεις με τον Θίασο Κοτοπούλη κατά τη διάρκεια της Κατοχή, την καλλιέργεια της μουσικής κωμωδίας, τη λογοκρισία, τα υπαινικτικά σχόλια των παραστάσεων για την εποχή, τους πρωταγωνιστές και την επιτυχία του πρώτου έργου, «Το ταξίδι του γάμου», το οποίο όπως λέει ο ίδιος «έσπασε τις πόρτες του Θεάτρου».
Περιγράφει την άνοδο της επιθεώρησης με πρωτοβουλία της Σοφίας Βέμπο, μετά την απελευθέρωση και τη συνεργασία του μαζί της για τα σκηνικά των παραστάσεων. Εξηγεί τους λόγους για τους οποίους κράτησε αποστάσεις από την αρχαία τραγωδία, σχολιάζει τα σύγχρονα θεατρικά πράγματα και απαντάει στην κριτική που του έχει ασκηθεί κατά καιρούς αναφορικά με τα σκηνικά του για το θέατρο. Τέλος αναφέρει τις τρεις περιπτώσεις μουσείων στα οποία η συνεισφορά του υπήρξε κρίσιμη: το Μουσείο Αραβαντινού στον Πειραιά, το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη και το Μουσείο Καζαντζάκη στους Βαρβάρους Ηρακλείου Κρήτης , κοντά στην Κνωσσό για το οποίο εξηγεί πώς ανέλαβε να το ιδρύσει και οργανώσει.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρακολουθούμε πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό από τη προσωπική συλλογή του Γ. Ανεμογιάννη, καθώς και λεπτομέρειες από τις μακέτες που διατηρεί σε προθήκες από τις θεατρικές παραστάσεις για τις οποίες εργάστηκε.
Σκηνοθεσία: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΑΒΙΑΣ
Παρουσίαση – έρευνα: ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Έτος παραγωγής: 1996
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr